احادیثی که از معصومین(ع) به ما رسیده است در یک تقسیم بندی به دو دسته مشافهه ای (احادیثی که از طریق گفت و شنود افراد با امام به ما رسیده) و مکاتبه ای (احادیثی که از طریق دست نوشته امام یا سؤال و جواب کتبی افراد با امام به ما رسیده) تقسیم می شوند. به پاسخ های کتبی امام به سؤالاتی که از ایشان شده است توقیع گفته می شود بنایر این، توقیعات از جمله احادیث مکاتبه ای هستند و کیفیت اطمینان از آنها که آیا از امام زمان(عج) رسیده است یا نه؟ عینا همانند کیفیت اطمینان به احادیثی است که از سایر ائمه(ع) به ما رسیده است.

در این فرصت با کارشناسی پژوهشگران حوزه مهدویت به بررسی و تحلیل توقیع وارد شده از ناحیه مقدس امام عصر(عج) می پردازیم.

حجت الاسلام جواد جعفری، عضو هیأت علمی و معاون پژوهش مؤسسه آینده روشن (پژوهشکده مهدویت) در تفسیر توقیع چهارم صادر شده از محضر مبارک امام عصر(عج) جلد دوم کتاب “کمال الدین” نوشته مرحوم شیخ صدوق بیان می کند:

در توقیع چهارم از کتاب کمال‌الدین نقش شده است که شیخ صدوق می‌فرماید من از محمد بن کلینی شنیدم که ایشان از محمد بن یعقوب کلینی نقل کرده و ایشان نیز از اسحاق بن یعقوب، شنیده که اسحاق بن یعقوب از نایب دوم محمد به عثمان عمری پرسید و درخواست کرد نامه‌ای را برای امام زمان بفرستد و سوال‌هایی را از ایشان بپرسد. وی نامه‌ای به امام نوشت و از طرف امام نامه‌ای به خط خود امام دریافت کرد.

لازم است بگوییم نواب و یاران نزدیک امام خط حضرت را می‌شناختند. وقتی توقیع آمد، به خط امام نوشته بود. یکی از جواب‌ها که بیشتر کاربرد اجتماعی دارد، این است که حضرت می‌فرمایند اما از آن چیزی که پرسیده بودی. اهل بیت و خاندان نزدیک و خویشاوندان وجود امام را انکار می‌کنند.

جناب اسحاق پرسیده بود که تعدادی از فامیل‌های نزدیک شما که قرابت فامیلی به شما دارند، می‌گویند چنین کسی وجود ندارد. حال ما باید چه کار کنیم.

امام در پاسخ فرمودند: بدان بین خداوند و احدی فامیلی وجود ندارد و هرکس مهدویت و وجود امام را انکار کند، از ما اهل بیت نیست و منسوب به من نمی‌باشد و برای اینکه این مسئله را اثبات کنند، به قرآن استناد می‌کنند.

می‌فرمایند: فرزند حضرت نوح ناخلف بود، وقتی نوح در عذاب الهی که نازل شد، به خداوند عرض کرد: این پسر فرزند من است و تکلیف پسر من چه می‌شود؟ قرآن خطاب می‌کند که این فرزند از اهل بیت تو حساب نمی‌شود.

اینکه کسی خلاف‌کار باشد، از اهل بیت به حساب نمی‌آید، فرزندی و خویشاوندی به اطاعت است و عمل براساس فرمایش معصوم که حضرت می‌فرمایند: همان‌طور که خداوند متعال در قرآن فرزند نوح را نهی می‌کند، کسانی که من را انکار می‌کند، از من نیست و همه تابع عملکردشان هستند.

باید توجه داشته باشیم که هر کسی با اعتقادات خود سنجیده می‌شود و هرکس به اندازه‌ای که به امامت معتقد است و ایمان به غیب دارد، به همان مقدار نیز به امام نزدیک است، اما اگر کسی ایمان، عمل لازم و صالح را نداشته باشد و در جهت خوشنودی امام گام برندارد، برای حضرت فایده‌ و تأثیری ندارد.

پایان پیام/