طلسمات

خانه » همه » مذهبی » عرفان نظری

عرفان نظری


عرفان نظری

۱۳۹۳/۰۷/۲۳


۲۵۲ بازدید

منشاوخواستگاه عرفان نظری کجاست؟

عرفان نظرى مجموعه معارفى درباره شناخت خدا و نقش او در هستى و ارتباط انسان با خدا و شناخت ابعاد الهى انسان و منازل و مقامات سلوک و سفر انسان الى الله و امثال آن است. عارفان بزرگ در طول تاریخ صدها کتاب عرفانى تألیفکرده و به یادگار گذاشته اند؛ از مثنوى ملاى رومى گرفته تا منطق الطیر عطار.
اما در بین همه آثار عرفان نظرى برخى کتب مقام عالى را در حوزه هاى علمیه کسب کردند که اکنون متن درسى حوزه علمیه قم و دیگر حوزه هاى بزرگ است؛ مانند: 1 ـ فصوص الحکم، محى الدین عربى، با شرح قیصرى؛ 2 ـ تمهید القواعد، صائن الدین ابن ترکه؛ 3 ـ مصباح الانس، ابن فنارى. امام خمینى(ره) هم علاوه بر تحصیل این کتاب ها و تدریس آن تعلیقه اى بر فصوص الحکم نگاشته است و تجلیل معظم له از محى الدین در نامه اى که به گورباچف نوشت، نشانه احترام و اهتمامى است که امام امت به ایشان داشته است.
براى اطلاع بیشتر مى توانید به کتاب هاى ذیل مراجعه نمایید: 1 مقدمه اى بر عرفان و تصوف دکتر سجادى 2 عرفان نظرى دکتر یحیى یثربى 3نفحات الانس احمد حاجى 4تجلی و ظهور در عرفان نظری، سعید رحیمیان.خوستگاه عرفان نظری اسلامى – که ریشه در آیات قرآن و سنت نبوى و علوى دارد – شریعت، طریقت و حقیقت را از هم جدا نمى کند. «شریعت»، مجموعه مقررات و احکام اسلامى است که در قرآن و روایات آمده و فقیهان این احکام را از منابع استخراج مى کنند.
عارفان راستین مسلمان، معتقدند: احکام شریعت بر مصالح حقیقى مبتنى است و عمل به آنها – با شرایط آن – انسان را به سعادت و کمال مى رساند؛ بنابراین، راه رسیدن به کمالات و حقایق، عبادت و عمل به شریعت است. از سوى دیگر، از آنجا که این کمالات لازمه عمل به احکام است، عمل به شریعت در آغاز راه یا در طول مسیر، شرط رسیدن به کمالات است.
عارفانى چون محى الدین ابن عربى – پایه گذار عرفان نظرى – اعتنا به علوم حقیقت را مشروط به عدم ردّ آن از ناحیه شریعت دانسته و آن را چون جسمى ملازم و همراه حقیقت مى دانند.رسائل، صص 233 – 234؛ کتاب التراجم، ص 284.
جنید بغدادى (م 297 ق) – یکى از پیشگامان تصوف اسلامى – مى گوید: «همه راه ها به بن بست مى رسد، مگر راهى که به دنبال رسول خدا«صلى الله علیه وآله» باشد. پس هر که حافظ قرآن و کاتب حدیث نباشد، پیروى از وى در این کار روا نیست؛ چون عمل و مذهب، در قید کتاب و سنت است».عرفان نظرى، ص 373. بیش تر عارفان اسلامى، معتقدند: که عارف حتى در حالت «فنا» و رسیدن به حقیقت، باید به تکالیف خویش عمل کند و خداوند عارف را در این مسأله کمک مى کند.الرسالة القشیریة، ص 19 و 142،؛ التعرف لمذهب اهل التصوف، ص 156.
علامه طباطبایى – از سرآمدان عرفان نظرى و عملى در قرن معاصر – در کتاب رسالة الولایة مى فرماید: «واجب و محرمات شریعت، احکام عمومى براى همه طبقات است». وى معتقد است افراد هر چه به خداوند، تقرّب بیش ترى داشته باشند، تکالیفشان سنگین تر است.ولایت نامه، صص 46 – 47.
اما «طریقت»، عبارت است از اخلاق یا باطن احکام و شریعت و حقیقت نیز بیان گر احوالى است که براى سالک رخ مى دهد که بالاترین آن، حالت «فنا» در حضرت حق است.اسرارالتوحید فى مقامات شیخ ابى سعید، ص 352.
شریعت پوست، مغز آمد حقیقت میان این و آن باشد طریقت
خلل در راه سالک نقض مغز است چو مغزش پخته شد، بى پوست نغز است
گلشن راز.

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد