همه علوم در نزد او جمع شده است . چیزی نیست که علم نامیده شود و در نزد او نباشد; مگر علمی که حق متعال به خودش اختصاص داده باشد و الا همه آنچه را غیر از خدا می دانند او می داند

گروه فرهنگ جهان نیوز: خدایا ! تو برطرف کننده غم و اندوه دلهایى، من از تو داد دل مى خواهم که تویى دادخواه و تو خداى دنیا و آخرتى. به داد ما برس اى فریادرس فریاد خواهان. بندة ضعیف ستم رسیده را دریاب و سیّد او را براى او ظاهر گردان. اى خداى بسیار مقتدر و توانا؛ لطف کن و ما را به ظهورش از غم و اندوه و سوز دل بِرَهان و حرارت قلب ما را فرو نشان.

اى خدایى که بر عرش، استقرار ازلى دارى و رجوع همه عالم به سوى توست و منتهى به حضرت توست. اى خدا ! ما بندگان حقیرت، مشتاق ظهور ولىّ توییم که او یاد آور تو و رسول توست. او را براى عصمت و نگهدارى و پناه دین و ایمان ما آفریده¬اى و او را برانگیخته¬اى تا قوام و حافظ و پناه خلق باشد و او را براى اهل ایمان از ما بندگانت، امام و پیشوا قرار دادى. پس تو از ما به آن حضرت سلام و تحیت برسان.(۱)

علم و پیشرفت های علمی در حکومت امام مهدی (عج)

بخش اول- علم امام مهدی (عج)

علم ائمّه اطهار علیهم السلام برتر از دانش دانشمندان همه اعصار است به گونه‌ای که علم و دانش هیچ یک از بزرگترین دانشمندان را نمی‌توان با علم و آگاهی آنان مقایسه نماییم.

برتری علم ائمّه اطهار علیهم السلام و انبیاء الهی بر دیگران به این جهت است که علم آنان اکتسابی نیست و با تحصیل آن را به دست نیاورده‌اند ، بلکه دانش آن بزرگواران لدنّی است و از جانب خداوند مهربان به آنان عطا شده است.

بنابراین آن بزرگواران از علم مخزون و دانش پنهان الهی برخوردارند و آگاهی آنان برتر از علم دیگران می‌باشد.(۲)

حضرت امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: «قطعاً خداوند به انبیاء و امامان علیهم السلام توفیق عنایت می‌کند و از علم‌ها و حکمت‌های ذخیره‌شده خود به آنان ، آن اندازه می‌دهد که به غیر آنان عنایت نکرده است ، به این جهت علم آنان برتر از علم اهل هر زمان خواهد بود.»(۳)

بنابراین ، علوم در همه قسمت‌ها هر چه پیشرفت کند ، علم امام علیه السلام آنچنان وسیع و پهناور است که همه آن‌ها را در بر دارد و می‌تواند همچون دریایی که قطرات باران را در خود جای می‌دهد ، همه علوم و صنایع واقعی را در پهنه علوم خود ناپدید کند ؛ علاوه بر آن که قطره باران خود از دریا برخواسته است.(۴)

امام صادق علیه السلام: «خداوند حجّتش را از سایر خلقش جدا ساخته (امتیازات بى‌شمار براى آن‌ها قایل شده است) و به او شناختن همۀ اشیا را عطا فرموده است، پس او تمامى لغت‌ها و نسب‌ها و حوادث را مى‌شناسد و اگر این‌گونه نبود، میان حجّت و کسى براى او حجّت آورده شد، فرقى نمى‌شد.» (۵)

امام باقر علیه السلام: «همانا دنیا براى امام به اندازۀ گردو جلوه مى‌کند، پس از نظر او هیچ‌چیز مخفى نمى‌ماند و به اطراف زمین دسترسى دارد، مانند دسترسى یکى از شما به سفرۀ خود، هرگونه که دل‌بخواه اوست.» (۶)

اما آنچه از روایات بر می آید برخی ویژگی ها مختص امام مهدی (عج) است.

حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم در خطبه غدیر در خصوص علم امام مهدی (عج) می فرمایند:

ألا إنّه الغرّاف فی بحر عمیق؛ … او شناکننده در دریاى ژرف (علم) است.

ألا إنّه یسم کلّ ذی فضل بفضله و کلّ ذی جهل بجهله؛ او علامت‌گذارنده (نشان‌دارکنندۀ) صاحبان فضیلت با فضلش و نادانان را با جهالتشان .

ألا إنّه وارث کلّ علم و المحیط به ؛ …او وارث تمامى علوم و احاطه‌کنندۀ آن است.(۷)

از رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم روایت دیگری هست که فرمود: «» قائم است که خداوند به دست او سرزمین تاریک (زندگی) را نورانی نهمین امام از فرزندان حسین «ع» و روشن مى‌کند، و از عدل مى آکند، پس از (دوران) ظلم، و علم و دانایى را فراگیر مى‌سازد پس از(دوران) جهل و نادانى.(۸)

امیر المؤمنین علیه السّلام به کمیل بن زیاد نخعى فرمود: ای کمیل! هیچ علمى نیست، مگر این‌که من آن را مى‌گشایم و هیچ چیزى نیست، مگر این‌که «قائم علیه السّلام» آن را (از جهت کمال به پایان مى‌رساند و) ختم مى‌کند.

هم‌چنین فرمود: اى کمیل! نیست علمى، مگر این‌که من گشایندۀ آنم و سرّى نیست، مگر این‌که «قائم علیه السّلام» کاشف آن خواهد بود. (پرده‌هاى تمام فرمول‌هاى ناشناختۀ جهان آفرینش را او به کنار مى‌زند و مهر سربستۀ آن را برمى‌دارد.(۹)

مفضّل بن عمر از ابى بصیر روایت مى‌کند که امام صادق علیه السّلام فرمود: «همانا زمانى که کارها به صاحب این امر منتهى شود (کارها را او به دست گیرد) خداى تبارک و تعالى براى او هر پستى را بلند و هر بلندى را پست خواهد کرد تا این‌که دنیا نزد او، مانند کف دستش خواهد بود، کدام‌یک از شما اگر مویى در کف دستش باشد آن را نمى‌بیند.» (۱۰)

در منتهی الآمال در بخش زندگانی امام کاظم علیه السلام، در سؤالات راهب از امام کاظم علیه السّلام از هشت حرفى که از آسمان نازل شده، چهار حرف آن در زمین ظاهر شد و چهار حرف دیگر در هوا (معلّق) مى‌ماند، آن‌ها بر چه کسى فرود آید و چگونه تفسیر خواهد کرد؟

فرمود: «قائم علیه السّلام» ما خداوند آن‌ها را بر او نازل مى‌نماید و او تفسیر خواهد کرد و چیزى را به او فرو فرستد که بر هیچ‌یک از صدّیقان و رسولان و هدایت‌شوندگان نازل نکرده است.(۱۱)

از همین روست که در زیارات مختلف به علم ایشان اشاره شده. از جمله در زیارت آل یس خطاب به حضرت عرض می کنیم:

السلام علیک ایها … العلم المصبوب

سلام بر تو ای دانش ریخته و انباشته شده

«مصبوب » اسم مفعول از ماده «صب » است . صب در لغت به معنای ریزش است و هر مصبوبی صابی لازم دارد . هر ریخته شده ریزنده ای دارد . ریزنده این دانش ریزان کیست؟ جز ذات مقدس الهی کسی در اینجا مقام صابی و ریزندگی ندارد . خدا صاب است و امام عصر، علیه السلام، علم مصبوب و صاحب علم ریخته شده یا نفس علم ریخته شده است . هر کدام از دو احتمال باشد بیان گر مقام علمی حضرتش می باشد.

او شخصیتی است که هستی و وجودش نفس نفیس و اصل بودش علم مصبوب است. وقتی هرچه میان قالب بریزند ،همان از قالب بیرون می آید; اگر از طلای ناب مذاب حجم قالب را پر کنند، آنچه از قالب بیرون می آید جسمی است از طلای خالص و اگر چیزی مخلوط کنند، آنچه از قالب بیرون می آید غیرخالص است . باید دید قالب ریز و صاب چه کرده و چه در قالب ریخته است؟

در اینجا صاب و قالب ریز خداست. می خواهد قالب آخرین ولیش را بریزد; چه می ریزد؟ علم می ریزد; علم خالص . قالب وجودی امام عصر، علیه السلام، به صب خدایی از علم مصبوب پر شده است . هیچ خلط و مزجی در قالب وجودی او نیست . علم محض است و محض علم; آن هم علم خدایی و ربانی.

همه علوم در نزد او جمع شده است . چیزی نیست که علم نامیده شود و در نزد او نباشد; مگر علمی که حق متعال به خودش اختصاص داده باشد و الا همه آنچه را غیر از خدا می دانند او می داند و نیز آنچه را غیر از خدا کسی نمی داند می داند.(۱۲)

علم امام مهدی (عج) اختصاص به زمان ظهور ایشان ندارد چنانچه در توقیع شریفشان به شیخ مفید می فرمایند:

«فانّا نُحیط علما باَنبائکم و لا یعزب عنّا شى ءٌ من أخبارکم» (۱۳)

«ما بر اخبار و احوال شما، آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع و احوال شما، بر ما پوشیده و مخفى نیست.»

اما علم و دانش ایشان با ظهورشان در اختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت که در شماره بعد به آن خواهیم پرداخت.

چنانچه امام صاق علیه السلام فرمودند: «علم بیست و هفت حرف است ـ بیست و هفت قسمت دارد ـ همه معارفی که پیامبران صلوات اللّه علیهم آورده اند، دو حرف است. پس مردم تا امروز بیش از این دو حرف را نشناخته اند. پس زمانی که قائم ما قیام کند بیست و پنج حرف دیگر را ظاهر ساخته و با آن دو حرف قبلی ضمیمه ساخته و در بین مردم منتشر گرداند.» (۱۴)

منابع:

۱- فرازی از دعای ندبه ، مفاتیح الجنان

۲- دولت کریمه امام زمان (عج) ، سید مرتضی مجتهری سیستانی صص۲۱۰-۲۰۹

۳-احتجاج، ترجمه جعفری ج ۲ص۴۸۳

۴-دولت کریمه امام زمان (عج) ، سید مرتضی مجتهدی سیستانی ص۲۱۲

۵- سیمای جهان در عصر امام زمان (عج) ج ۲ ص۱۹۰ به نقل از یوم الخلاص ص۳۳۷

۶- روزگار رهایی ترجمه یوم الخلاص ص۳۳۳

۷- سیمای جهان در عصر امام زمان (عج) ص۱۵۰ به نقل ازخطبه معروف غدیر حضرت رسول (ص)

۸- کمال الدین ۱/۲۶۰

۹- سیمای جهان در عصر امام زمان (عج) ص۱۴۹ به نقل از اثباة الهداة:۳/۵۲۹ ب ۳۲ ف ۲۳ ح ۴۴۷؛ بیان الأئمّة۳/۲۱۰ از کتاب دار السّلام

۱۰- همان به نقل از بحار الأنوار:۵۲/۳۲۸ ب ۲۷ ح ۴۶ از کمال الدین؛ بشارة الإسلام: ص ۲۴۳؛ یوم الخلاص: ص ۳۲۵

۱۱- منتهى الامال حالات امام کاظم علیه السّلام در اواخر فصل دوم

۱۲- موعود – آذر و دی ۱۳۷۹، شماره ۲۳ – نگرشی به زیارت آل یاسین

۱۳- احتجاج، ج ۲ ص ۵۹۵

۱۴- عصر ظهور ، علی کورانی ص۳۶۶ به نقل از بحار ج ۵۲ ص ۳۳۶

کد مطلب: 437302