خانه » همه » مذهبی » فصل سوم : احکام آراستگى و مد

فصل سوم : احکام آراستگى و مد


فصل سوم : احکام آراستگى و مد

۱۳۹۵/۰۵/۲۶


۱۵۵ بازدید

فصل سوم : احکام آراستگى و مد

کروات

پرسش ۲۶ . حکم خریدن و استفاده کروات براى داماد چیست؟

فصل سوم : احکام آراستگى و مد

کروات

پرسش 26 . حکم خریدن و استفاده کروات براى داماد چیست؟

آیات عظام امام، خامنه اى، مکارم و نورى: اگر باعث ترویج فرهنگ غرب شود، جایز نیست.[1]
آیات عظام بهجت و صافى: بنابر احتیاط، استفاده نکنند.[2]
آیات عظام تبریزى، سیستانى و فاضل: براى مسلمان بهتر است، از لباسى که باعث تشبه به غیرمسلمانان شود، اجتناب کند.[3]
آیه اللّه  وحید: آنچه که باعث تشبه به غیرمسلمانان شود، جایز نیست.[4]
تبصره. اگر بر پوشیدن کروات مفسده اى مترتب شود، پوشیدن آن حرام مى شود.

لباس ابریشم

پرسش 27 . حکم پوشیدن لباس ابریشم براى زن و مرد چیست؟

همه مراجع: اگر ابریشم خالص باشد، پوشیدن آن براى مرد حرام است؛ ولى براى زن اشکال ندارد.[5]

پرسش 28 . آیا پوشیدن لباسى که آستر آن ابریشم است، براى مرد جایز است؟

همه مراجع (به جز بهجت): خیر، جایز نیست.[6]
آیه اللّه  بهجت: بنابر احتیاط واجب، جایز نیست.[7]

تعریف لباس شهرت

پرسش 29 . منظور از لباس شهرت چه نوع لباسى است؟

همه مراجع (به جز سیستانى و مکارم): لباس شهرت، لباسى است که پوشیدن آن براى شخص، به جهت جنس پارچه یا رنگ یا کیفیت دوخت یا مندرس بودنش و مانند آن، معمول نبوده و خلاف شأن او به حساب آید؛ به طورى که اگر آن را در برابر مردم بپوشد، توجه آنان را به خود جلب کرده و انگشت نما شود.[8]
آیه اللّه  سیستانى: منظور لباسى است که مؤمن را به صورتى زشت و نامناسب در آورد.[9]
آیه اللّه  مکارم: لباس شهرت، لباسى است که جنبه ریاکارى دارد و شخص مى خواهد به وسیله آن مثلاً به زهد و ترک دنیا مشهور شود، خواه از جهت پارچه یا رنگ آن باشد و یا دوخت آن. امّا اگر واقعاً قصدش ساده پوشیدن است و جنبه ریاکارى ندارد، نه تنها جایز است؛ بلکه عملى شایسته است.[10]

حکم لباس شهرت

پرسش 30 . حکم پوشیدن لباس شهرت را بیان کنید؟

آیات عظام امام، خامنه اى، فاضل و نورى: پوشیدن لباسى که موجب شهرت و انگشت نمایى شود، بنابر احتیاط واجب حرام است.[11]
آیات عظام بهجت، صافى و وحید: پوشیدن لباسى که موجب شهرت و انگشت نمایى شود، حرام است.[12]
آیات عظام تبریزى و سیستانى: پوشیدن آن حرام نیست؛ مگر آن که موجب هتک حرمت و خوارى شخص شود.[13]
آیه اللّه  مکارم: پوشیدن لباسى که جنبه ریاکارى دارد و شخص مى خواهد به وسیله آن مثلاً به زهد و ترک دنیا مشهور شود، بنابر احتیاط واجب حرام است؛ خواه از جهت پارچه یا رنگ آن باشد و یا دوخت آن اما اگر واقعاً قصدش ساده پوشیدن است و جنبه ریاکارى ندارد، نه تنها جایز است؛ بلکه عملى شایسته است.[14]
تبصره. پوشیدن هر لباسى که موجب هتک حرمت و خوارى شخص شود، به فتواى همه مراجع حرام است.

لباس زنانه و مردانه

پرسش 31 . پوشیدن لباس زنانه براى مردان و بالعکس چه حکمى دارد؟

آیات عظام امام و بهجت: بنابر احتیاط واجب، پوشیدن لباس مختص به جنس مخالف جایز نیست.[15]
آیات عظام تبریزى، خامنه اى، صافى، فاضل و وحید: بنابر احتیاط واجب پوشیدن لباس مختص به جنس مخالف، در صورتى که آن را زى و پوشش خود قرار دهد، جایز نیست.[16]
آیه اللّه  سیستانى: بنابر احتیاط واجب، پوشیدن لباس مختص به جنس مخالف، اگر او را به صورت جنس مخالف در بیاورد، جایز نیست.[17]
آیه اللّه  مکارم: پوشیدن لباس جنس مخالف، اگر مفسده خاصى بر آن مترتب نشود، اشکال ندارد.[18]
آیه اللّه  نورى: بنابر احتیاط واجب، پوشیدن لباس مختص به جنس مخالف جایز نیست؛ مگر آن که انگیزه عقلایى و مصلحت مهم ترى در بین باشد.[19]

لباس مشترک زن و مرد

پرسش 32 . لباس مشترک بین زن و مرد، چگونه مشخص مى شود؟

همه مراجع: تشخیص آن به نظر عرف است؛ مانند شلوارها و برخى اقسام بلوز و کفش هاى مشترک.[20]

پیراهن آستین کوتاه

پرسش 33 . پوشیدن لباس آستین کوتاه براى مردان از نظر اسلام ایرادى دارد؟

پوشیدن لباس آستین کوتاه براى مردان از چند جهت قابل بررسى است؛

1. پوشیدن لباس آستین کوتاه بدون حضور نامحرم و در شرایط عادى شخصى اشکال ندارد.

2. پوشیدن لباس آستین کوتاه در برابر نامحرمان بنا بر نظر برخى از مراجع بزرگوار تقلید، حرام و به نظر برخى دیگر بدون اشکال است و هرکس باید به فتواى مرجع تقلید خود عمل کند.

البته بنا بر نظر همه مراجع تقلید اگر در جایى پوشیدن لباس آستین کوتاه، باعث مفسده خاص گردد، اجتناب از آن واجب است.[21]
اما طرف دیگر این مسئله، زنان مى باشند و مراجع تقلید درباره نگاه زنان به دست و بازوان مردانى که از لباس آستین کوتاه استفاده مى نمایند، چنین بیان داشته اند:

آیات عظام امام خمینى، خامنه اى، صافى: جایز نیست.[22]
آیه اللّه  بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست[23].

آیات عظام تبریزى، مکارم، سیستانى، نورى، فاضل و وحید: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد، اشکالى ندارد[24].[25]

لباس تئاتر

پرسش 34 . پوشیدن لباس زنانه به وسیله مردان و بر عکس، براى بازى در تئاتر و سینما چه حکمى دارد؟

آیات عظام امام، بهجت و فاضل: بنابر احتیاط واجب جایز نیست.[26]
آیات عظام خامنه اى، سیستانى، صافى، مکارم و وحید: پوشیدن لباس جنس مخالف، هنگام بازیگرى و بیان خصوصیات یک شخص حقیقى [ اگر باعث فساد نشود] اشکال ندارد.[27]
آیه اللّه  نورى: پوشیدن لباس جنس مخالف، تنها در موقع ضرورت؛ یعنى، زمانى که مصلحت اهم و انگیزه عقلایى در کار باشد، جایز مى شود و اگر پوشیدن لباس جنس مخالف در بازى تئاتر و سینما، تا این حد از ضرورت و مصلحت رسیده، ارتکاب به آن اشکال ندارد.[28]
تبصره. طبق فتواى آیات عظام: خامنه اى، سیستانى، تبریزى، وحید و صافى، پوشیدن لباس مختص به جنس مخالف، در صورتى حرام است که آن را زى خود براى زندگى روزمره و پوشش خویش قرار دهد و تردیدى نیست که زنان و مردان بازیگر، لباس جنس مخالف را به عنوان زى خود قرار نمى دهند؛ بلکه به طور موقت و براى بازیگرى آن را به تن مى کنند.

لباس زیر

پرسش 35 . آیا در حرمت پوشیدن لباس جنس مخالف، بین لباس زیر و غیر آن فرقى وجود دارد؟

آیات عظام امام، بهجت و فاضل: تفاوتى بین لباس زیر و غیر آن در حکم نمى کند.[29]
آیات عظام تبریزى، خامنه اى، صافى و وحید: اگر آن را زى و پوشش خود قرار دهد، بنابر احتیاط واجب پوشیدن آن جایز نیست.[30]
آیه اللّه  سیستانى: اگر او را به صورت جنس مخالف در بیاورد، بنابر احتیاط واجب پوشیدن آن جایز نیست.[31]
آیه اللّه  مکارم: اگر مفسده خاصى بر آن مترتب نشود، پوشیدن آن اشکال ندارد.[32]
آیه اللّه  نورى: اگر از پوشیدن آن انگیزه عقلایى دارد و مصلحت مهم ترى در بین است، اشکال ندارد.[33]

لباس موقت

پرسش 36 . گاهى به مدت کوتاهى و به طور موقت لباس شوهر را در منزل مى پوشم، آیا این کار جایز است؟

همه مراجع (به جز امام و بهجت): خیر، اشکالى ندارد.[34]
آیات عظام امام و بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست.[35]

لباس هاى تنگ

پرسش 37 . پوشیدن مانتوهایى که برجستگى هاى بدن (مانند سینه و پشت) را نمایان مى کند، چگونه است؟

همه مراجع: اگر باعث تهییج شهوت باشد، جایز نیست.[36]

پرسش 38 . پوشیدن لباس هاى تنگ و تحریک کننده که برجستگى هاى بدن زن در آن پیدا است، چه حکمى دارد؟

همه مراجع: پوشیدن این نوع لباس ها [ در فرض مذکور] جایز نیست و باید آنان را با چادر یا مانتوى مناسب و گشاد بپوشاند.[37]

جوراب نازک

پرسش 39 . پوشیدن جوراب نازک چه حکمى دارد؟

همه مراجع: اگر ظاهر پا در آن پیدا باشد، پوشیدن آن جایز نیست.[38]

رنگ مو

پرسش 40 . آیا رنگ مو و حنا و رنگ پوست میوه ها، مانع وضو است؟

همه مراجع: رنگ بدون جِرم، مانع نیست.[39]

موانع وضو

پرسش 41 . اگر بعد از وضو، در اعضا مانعى ببینیم، چه کنیم؟

همه مراجع: اگر ندانید موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده، وضویتان صحیح است؛ ولى اگر در وقت وضو، مانع وجود داشته، باید دوباره وضو بگیرید.[40]

مداد چشم

پرسش 42 . مداد چشم و ریمل، در هنگام وضو چه حکمى دارد؟

همه مراجع: براى وضو، ریمل و مداد بیرون چشم اگر جرم داشته باشد باید برطرف شود؛ ولى مقدارى که داخل چشم است، برطرف کردن آن لازم نیست.[41]
تبصره. بعد از برطرف کردن جرم مواد آرایشى، باقى ماندن رنگ آن مانع وضو نیست.

کرم پوست

پرسش 43 . آیا مالیدن کرم به دست و صورت مانع وضو مى شود؟

همه مراجع: اگر به حدى باشد که مانع رسیدن آب به پوست نباشد، اشکال ندارد.[42]
تبصره. تشخیص این امر به عهده عرف است.

ژل مو

پرسش 44 . مسح سر بر موهاى روغن زده شده، چگونه است؟

همه مراجع: اگر روغن به قدرى زیاد نباشد که مانع از رسیدن آب وضو در حال مسح، به پوست یا بیخ موهاى جلوى سر یا موها باشد، اشکال ندارد.[43]
تبصره. مى توانید به مقدار طول و عرض یک انگشت از وسط سر را ژل نزنید و بر روى آن مسح کنید؛ زیرا مسح به قدر طول و عرض یک انگشت کفایت مى کند.

زیورآلات زنان

پرسش 45 . زیورآلات زن، اگر در معرض دید نامحرم باشد، چه حکمى دارد؟

آیات عظام امام، بهجت، صافى، خامنه اى، فاضل و وحید: باید از دید مرد نامحرم پوشانده شود.[44]
آیات عظام سیستانى، مکارم و نورى: پوشاندن گردن بند از دید نامحرم واجب است؛ ولى پوشاندن حلقه ازدواج و انگشتر واجب نیست.[45]

پوشش آرایش صورت

پرسش 46 . آیا باید سرمه چشم، اصلاح صورت و ابروهاى رنگ کرده را از نامحرم پوشاند؟

امام: پوشاندن اصلاح صورت واجب نیست؛ ولى پوشاندن سرمه چشم و رنگ ابرو اگر نزد عرف زینت محسوب شود واجب است.[46]
آیات عظام بهجت و صافى: باید آن را از نامحرم پوشاند.[47]
آیات عظام سیستانى، مکارم و نورى: پوشاندن آن از نامحرم واجب نیست.[48]
آیات عظام خامنه اى، فاضل و وحید: اگر زینت محسوب مى شود، باید آن را از نامحرم پوشاند.[49]
تبصره. اگر موارد یاد شده به گونه اى باشد که باعث مفسده و جلب توجه مرد نامحرم شود، پوشاندنش واجب است.

حکم پلاتین

پرسش 47 . آیا در دست کردن و استفاده از پلاتین براى مرد اشکال دارد؟

همه مراجع: استفاده از پلاتین اشکال ندارد.[50]
تبصره. پلاتین طلا نیست و فلز دیگرى است.

ریش تراشى

پرسش 48 . تراشیدن ریش تمام صورت، با ماشین یا تیغ چه حکمى دارد؟

همه مراجع (به جز بهجت و صافى): تراشیدن ریش خواه با تیغ باشد یا ماشین بنابر احتیاط واجب حرام است.[51]
آیات عظام بهجت و صافى: تراشیدن ریش حرام است.[52]

ریش نوجوان

پرسش 49 . آیا تراشیدن موهاى کمِ صورت، به منظور رشد و پر پشت شدن آن، اشکال دارد؟

همه مراجع: اگر موهاى صورت کم باشد و صدق ریش بر آن نکند، تراشیدن آن مانعى ندارد.[53]

سخره دیگران

پرسش 50 . اگر انسان براى اینکه توهین مردم را نشنود، ریشش را بزند؛ چه حکمى دارد؟

همه مراجع: گذاشتن ریش براى مسلمانى که به دینش اهمیت مى دهد، باعث خوارى و سرشکستگى نیست و با مسخره کردن دیگران، احکام الهى عوض نمى شود؛ مگر آن که باعث حرج بشود و تحمل آن غیرممکن باشد.[54]

ریش پروفسورى

پرسش 51 . آیا گذاشتن ریش پروفسورى کفایت مى کند؟

همه مراجع (به جز تبریزى و مکارم): خیر، کفایت نمى کند و حکم تراشیدن تمام آن را دارد.[278]
آیات عظام تبریزى و مکارم: اگر چانه و اطراف آن (یک چهارم صورت) تراشیده نشود، به طورى که در وقت مواجهه صدق ریش کند، کفایت مى کند.[56]

پوشش حجم مو

پرسش 52 . مشخص شدن حجم موى زن از زیر چادر چه حکمى دارد؟

همه مراجع: اگر باعث تهییج شهوت دیگران نشود، اشکال ندارد.[57]

کفش صدادار

پرسش 53 . آیا پوشیدن کفش هاى صدادار براى بانوان اشکال دارد؟

همه مراجع: اگر باعث جلب توجه مرد نامحرم و مفسده شود، پوشیدن آن اشکال دارد.[58]

عطر زن

پرسش 54 . آیا براى زن جایز است که عطر بزند و از منزل بیرون رود؟

همه مراجع: اگر باعث جلب توجه نامحرم شود، جایز نیست.[59]

بوى خوش نرم کننده ها

پرسش 55 . استفاده از مواد نرم کننده که لباس را کمى خوشبو و لطیف مى کند، براى بانوان چه حکمى دارد و مى توانند [با آن ]بیرون بروند؟

همه مراجع: اگر باعث جلب مرد نامحرم بشود جایز نیست.[60]

آرایش چهره

پرسش 56 . آیا زن باید چهره آرایش کرده خود را از نامحرم بپوشاند؟

همه مراجع (به جز مکارم): آرى، باید از نامحرم بپوشاند.[61]
آیه اللّه  مکارم: بنابر احتیاط واجب، باید از نامحرم بپوشاند.[62]

اسامى معصومین

پرسش 57 . لمس کردن نام نبى اکرم (صلی الله علیه وآله) ، امامان (علیهماالسلام)  و حضرت زهرا (علیهاالسلام)  روى پلاک ها و انگشترها بدون وضو چگونه است؟

آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، صافى، فاضل، مکارم و نورى: بنابر احتیاط واجب اسماى آنان را بدون وضو مس نکند.[63]
آیات عظام تبریزى، سیستانى و وحید: بهتر (احتیاط مستحب) است اسماى آنان را بدون وضو مس نکند.[64]

طلاى مردان

پرسش 58 . آیا استفاده از طلا براى مردان بدون قصد زینت به طورى که دیگران نبینند، اشکال دارد؟

همه مراجع (به جز مکارم): پوشیدن طلا براى مرد حرام است؛ هر چند به قصد زینت نباشد و از نگاه دیگران پنهان بماند.[65]
آیه اللّه  مکارم: اگر پنهان باشد، اشکال ندارد.[66]

طلاى زرد

پرسش 59 . زینت مردان با طلاى زرد چه حکمى دارد؟

همه مراجع: پوشیدن طلا مانند آویختن زنجیر طلا به سینه و به دست کردن انگشتر و ساعت مچى طلا براى مرد حرام است.[67]

طلاى سفید

پرسش 60 . طلاى سفید براى مردان چه حکمى دارد؟

همه مراجع (به جز مکارم و فاضل): اگر از جنس طلا باشد، جایز نیست؛ هر چند به رنگ سفید باشد.[68]
آیات عظام مکارم و فاضل: استفاده از طلاى سفید، براى مردان جایز نیست.[69]
تبصره. هیچ گونه اختلافى بین فقیهان در مسأله یاد شده نیست و همگى معتقدند: اگر طلاى سفید از جنس همان طلاى متعارف بین مردم باشد (ذهب) استفاده از آن جایز نیست؛ ولى برخى مانند آیات عظام مکارم و فاضل با بررسى موضوع و کسب آگاهى از اهل خبره به این نتیجه قطعى دست یافته اند که طلاى سفید، همان طلاى متعارف است که تنها رنگ آن تغییر کرده است.

زینت زن

پرسش 61 . مفهوم زینت در زنان چیست و چه چیزهایى را شامل مى شود؟

«زینت» در زبان عربى معنایى گسترده تر از لفظ «زیور» دارد. زیور، فقط به زینت هایى گفته مى شود که جزء بدن شخص به شمار نمى رود، (مانند انواع زیورهاى طلا و جواهر)، ولى کلمه «زینت» هم در چنین زیورهایى به کار مى رود و هم به آرایش هایى گفته مى شود که به بدن شخص متصل بوده و گویى جزئى از اوست؛ (همانند سرمه و خضاب). علاوه بر این، خود زیبایى هاى طبیعى هم زینت به شمار مى رود، بنابراین شامل اندام زیباى او نیز مى گردد.

حال از دیدگاه شرع مقدس اسلام، آشکار کردن کدام یک از اقسام زینت براى زنان حرام شمرده شده است؟ از آیه 31 سوره «نور» به دست مى آید که زینت دو نوع هست: زینت پنهان و زینت نمایان که آشکار کردن اولى براى بانوان ممنوع و دیگرى جایز شمرده شده است. تمامى فقیهان اتفاق دارند که زینت به معناى اندام و زیبایى هاى بدن، جزء زینت پنهان محسوب مى شود و بانوان باید آنها را در برابر مرد نامحرم بپوشانند. در زینت به معناى زیورآلات و آرایش میان آنان اختلاف نظر وجود دارد که آیا جزء زینت پنهان محسوب مى شود یا از زینت نمایان به حساب مى آید؛ براى مثال در مورد حلقه ازدواج و النگو، برخى معتقدند: پوشاندن آن واجب است، ولى عدّه اى بر این باورند که پوشاندن آن لازم نیست.

کتابنامه

قرآن کریم.

1. احمد صبور اردوبادى، آیین بهزیستى در اسلام، قم، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، اول، 1367ش.

2. اکبر نوراللهى، مدگرایى (تمدن یا خودباختگى)، قم، نسیم حیات، 1389ش، دوم.

3. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) ، تهران، دنیاى دانش، 1382ش، چهارم.

4. جولیوس گولد – ویلیام ل. کولب، فرهنگ علوم اجتماعى، گروه مترجمان، تهران، مازیار، 1376، اول.

5. حرانى ابن شعبه، تحف العقول عن آل الرسول، قم، جامعه مدرسین، 1404ق، دوم.

6. حسن بن ابى الحسن دیلمى، أعلام الدین، قم، مؤسسه آل البیت (علیهماالسلام) ، 1408ق، اول.

7. بهاءالدین خرمشاهى و مسعود انصارى، پیام پیامبر، تهران، منفرد، 1376ش، اول.

8. سید حسام الدین شریعت پناهى، اروپایى ها و لباس ایرانیان، تهران، قومس، 1372ش.

9. سید مجتبى حسینى، پرسش و پاسخ دانشجویى دفتر هجدهم (احکام نگاه و پوشش)، قم، دفتر نشر معارف، 1386ش، هفتم.

10. شیخ حر عاملى، وسائل الشیعة، قم، موسسه آل البیت، اول.

11. شیخ طوسى، الأمالى (للشیخ الطوسى)، قم، انتشارات دارالثقافة، 1414ق، اول.

12. شیخ صدوق و شیخ مفید، اعتقادات الإمامیة و تصحیح الاعتقاد، قم، کنگره شیخ مفید، 1414 ق، دوم.

13. شیخ صدوق، الخصال، قم، جامعه مدرسین، 1362ش، اول.

14. شیخ طبرسى فضل بن حسن حفید، مشکاه الأنوار فى غرر الأخبار، نجف، حیدریه، 1385 ق، دوم.

15. شیخ کلینى، الکافى، تهران، اسلامیه، 1362ش، دوم.

16. طبرسى، شیخ حسن، مکارم الأخلاق، ترجمه میرباقرى، تهران، فرهانى.

17. طریحى، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، کتابفروشى مرتضوى، 1375ش، سوم.

18. عبدالواحد تمیمى آمدى، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات، 1366ش، اول.

19. عزیز الله عطاردى، مسند الإمام الرضا (علیه السلام) ، مشهد، آستان قدس (کنگره)، 1406ق، اول.

20. علامه مجلسى، بحارالأنوار، تهران، اسلامیه، مکرر.

21. على اکبر دهخدا، لغت نامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1352ش.

22. محدث عاملى، الجواهر السنیة-کلیات حدیث قدسى، زین العابدین کاظمى خلخالى، تهران، انتشارات دهقان، 1380ش، سوم.

23. محدث نورى، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت لاحیاءالتراث، 1408ق، اول.

24. مراد على توانا، زن در تاریخ معاصر ایران، تهران، برگ زیتون، 1380ش، اول.

25. ابوالعباس مستغفرى، طب النبى (صلی الله علیه وآله) ، قم، انتشارات رضى، 1362ش، اول.

26. موسى خسروى، مواعظ امامان (علیهماالسلام) ، ترجمه جلد هفدهم بحارالانوار، تهران، اسلامیه، 1364ش، اول.

27. لوامع صاحبقرانى،

پی نوشتها

[1]. خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س 1379؛نورى، استفتائات، ج 1، س 469 و دفتر: امام و مکارم.

[2]. صافى، جامع الاحکام، ج 2، س 1731 و دفتر: بهجت.

[3]. فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 2238؛ تبریزى، استفتائات، س 2225 و 2228 و 2229.

[4]. دفتر: وحید.

[5]. توضیح المسائل مراجع، م 834 و 836؛ وحید، توضیح المسائل، م 840 و 844 و دفتر: خامنه اى.

[6]. توضیح المسائل مراجع، م 835؛ وحید، توضیح المسائل، م 841 و دفتر: خامنه اى.

[7]. بهجت، توضیح المسائل مراجع، م 835.

[8]. توضیح المسائل مراجع، م845؛ نورى، توضیح المسائل، م846؛ بهجت، توضیح المسائل، م711؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س1361؛ وحید، توضیح المسائل، م851.

[9]. دفتر: سیستانى.

[10]. مکارم، توضیح المسائل مراجع، م845.

[11]. امام، نورى و فاضل، توضیح المسائل مراجع، م845؛ خامنه اى، استفتاء، س 550.

[12]. صافى، توضیح المسائل مراجع، م845؛ بهجت، توضیح المسائل، م711؛ وحید، توضیح المسائل، م851.

[13]. تبریزى و سیستانى، توضیح المسائل مراجع، م845.

[14]. مکارم، توضیح المسائل مراجع، م845.

[15]. توضیح المسائل مراجع، م846.

[16]. فاضل، توضیح المسائل مراجع، م846. وحید، توضیح المسائل، م 852؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س1372؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1688؛ تبریزى، صراط النجاة، ج3، س781.

[17]. توضیح المسائل مراجع، م846.

[18]. مکارم، استفتائات، ج1 س138.

[19]. نورى، توضیح المسائل، م 847.

[20]. العروه الوثقى، ج1، التقلید، م67.

[21]. ر.ک: پرسش و پاسخ دانشجویى دفتر هجدهم احکام نگاه و پوشش، سید مجتبى حسینى، قم، دفتر نشر معارف، هفتم، 1386ش.

[22]. آیه اللّه  خامنه اى، استفتاء، س 487؛ آیه اللّه  صافى، جامع الاحکام، ج2، س1712، امام خمینى، استفتائات، ج3، نظر، س6 و 39.

[23]. آیه اللّه  بهجت، توضیح المسائل م، 1933.

[24]. آیه اللّه  مکارم، استفتائات، ج2، م1043؛ آیه اللّه  تبریزى، استفتائات، س1591؛ آیه اللّه  وحید، توضیح المسائل، م2442، دفتر آیه اللّه  فاضل؛ دفتر آیه اللّه  سیستانى.

[25]. ر.ک: پرسش و پاسخ دانشجویى دفتر هجدهم احکام نگاه و پوشش، سید مجتبى حسینى، قم، دفتر نشر معارف، هفتم، 1386ش.

[26]. امام، استفتائات، ج3، سؤالات متفرقه، س174؛ فاضل و بهجت، توضیح المسائل مراجع، م846.

[27]. خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س1219؛ مکارم، استفتائات، ج1، س132 و 138؛ سیستانى، sistani.orgزینت، ش34 و توضیح المسائل مراجع، م846؛ وحید، توضیح المسائل، م852؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1688؛ تبریزى، صراط النجاة، ج3، س781.

[28]. نورى، استفتائات، ج2، س569 و توضیح المسائل، م 847.

[29]. توضیح المسائل مراجع، م846.

[30]. وحید، توضیح المسائل، م 852؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س1372؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1688؛ تبریزى، صراط النجاة، ج3، س781.

[31]. توضیح المسائل مراجع، م846.

[32]. مکارم، استفتائات، ج1 س138.

[33]. نورى، توضیح المسائل، م 847.

[34]. خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س1219؛ مکارم، استفتائات، ج1، س132 و 138؛ سیستانى، sistani.orgزینت، س34 و توضیح المسائل مراجع، م846؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1688؛ تبریزى، صراط النجاة، ج3، س781؛ وحید، توضیح المسائل، م852؛ نورى، استفتائات، ج2، س569 و توضیح المسائل، م847.

[35]. توضیح المسائل مراجع، م846؛ امام، استفتائات، ج3، سؤالات متفرقه، س174.

[36]. امام، استفتائات، ج3، احکام حجاب، س27؛ سیستانى، sistani.orgحجاب، س5؛ فاضل، جامع المسائل،ج1، س1708؛ مکارم، استفتائات، ج2، س 153 و 1023؛ نورى، استفتائات، ج2، س679؛ تبریزى، صراط النجاة، ج1، س907؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1694 و 1729؛ خامنه اى، استفتاء، س 618 و دفتر: وحید و بهجت.

[37]. مکارم، استفتائات، ج2، س153 و 156؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1729؛ سیستانى، sistani.orgحجاب، س5؛ امام، استفتائات، ج3، احکام حجاب، س27؛ نورى، استفتائات، ج1، س485؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1708؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س1364 و 1367؛ تبریزى، استفتائات، س1590؛ دفتر: وحید و بهجت.

[38]. امام، استفتائات، ج1، لباس نمازگزار، س34؛ تبریزى، صراط النجاة، ج5، س1248؛ مکارم، استفتائات، ج2، س154؛ سیستانى، sistani.orgحجاب، س2؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1712؛ همه مراجع، العروة الوثقى، ج1، الستر، الثانى و 16؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1692؛ نورى، استفتائات، ج2، س682.

[39]. امام، استفتائات، ج 1، س 42؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 127؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س 140؛ تبریزى، استفتائات، س 176؛ دفتر: سیستانى، بهجت، صافى، نورى، مکارم و وحید.

[40]. توضیح المسائل مراجع، م 297؛ نورى، توضیح المسائل، م 298؛ دفتر: خامنه اى.

[41]. همان، م 242؛ نورى، توضیح المسائل، م 243؛ وحید، توضیح المسائل، م 248، دفتر: خامنه اى.

[42]. تبریزى، استفتائات، س 152؛ سیستانى، Sistani.orgوضو؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س 104؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 125؛ امام، استفتائات، ج 1، وضو، س 40؛ صافى، جامع الاحکام، ج 1، س91 و 106؛ دفتر: نورى، وحید، مکارم و بهجت.

[43]. تبریزى، استفتائات، س 154؛ صافى، جامع الاحکام، ج 1، س 106؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س 125 و 127؛ امام، استفتائات، ج 1 وضو، س 42 و 43خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س104 و 114 و 140؛ مکارم، استفتائات، ج 1، س 69؛ سیستانى، Sistani.orgوضو: دفتر: نورى، بهجت و وحید.

[44]. امام، تعلیقات على العروة، الستر، م1 و استفتائات، ج3، احکام حجاب، س 36؛ خامنه اى، استفتاء، س 543؛ فاضل، توضیح المسائل، م796 و جامع المسائل، ج1، 1707؛ دفتر: صافى، بهجت و وحید.

[45]. سیستانى، تعلیقات على العروة، الستر، م1.

[46]. دفتر: امام و استفتائات، ج 3، احکام حجاب، س34.

[47]. صافى، جامع الاحکام، ج2، س1683 و دفتر: بهجت و صافى.

[48]. سیستانى، Sistani.orgزینت؛ مکارم، استفتائات، ج2، س1034 و 151 و ج1، س802 و نورى، استفتائات، ج1، س491 و 542 و 500.

[49]. خامنه اى، استفتاء، س 477 و 564؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1707 و دفتر: وحید.

[50]. مکارم، استفتائات، ج1، س811؛ تبریزى، استفتائات، س2193؛ امام، استفتائات، ج1، س50 لباس نمازگزار؛ سیستانى، Sistani.orgزینت، س33؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س969؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س443؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1739؛ دفتر: وحید، بهجت، نورى.

[51]. امام، استفتائات، ج 2، مکاسب محرمه، س 79؛ نورى، استفتائات، ج 1، س 492 و 493؛ مکارم، استفتائات، ج 2، س 750 و 753؛ تبریزى، استفتائات، س 1089 و 1096؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 957 و 955؛ سیستانى، Sistani.orgریش تراشى، س 1 و 3؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 1421 و 1416؛ دفتر: وحید.

[52]. صافى، جامع الاحکام، ج 2، س 1740 و 1742؛ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م 4.

[53]. امام، استفتائات، ج 2، مکاسب محرمه، س 80؛ مکارم، استفتائات، ج 2، س 753 و ج 1، س 570؛تبریزى، استفتائات، س 1096؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 956 و 960 و 958؛ سیستانى، Sistani.orgریش تراشى، س 14؛ دفتر: وحید، بهجت، نورى و صافى.

[54]. خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 1418؛ مکارم، استفتائات، ج 2 س 753؛ تبریزى، صراط النجاة، ج 2، س 905 و التعلیقه على منهاج الصاحین، م 43؛ وحید، منهاج الصالحین، ج 3، م 43؛ سیستانى، منهاج الصالحین، ج 2، م 46؛ دفتر: صافى، بهجت، وحید، فاضل و امام.

[278]. امام، استفتائات، ج 2، مکاسب محرمه، س 84؛ وحید، منهاج الصالحین، ج 3، م 43؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 1413؛ سیستانى؛ Sistani.orgریش تراش، س 1 و 3؛ صافى، جامع الاحکام، ج 2، س 1743؛ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، س 4؛ نورى، استفتائات، ج 1، س 492 و 493 و فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 957 و 955.

[56]. مکارم، استفتائات، ج 2، س 751 و تبریزى، استفتائات، س 1087.

[57]. العروة الوثقى، ج1، الستر، الثانى.

[58]. امام، استفتائات، ج3، نظر، س66؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س1362؛ مکارم، استفتائات، ج2، س1023 و دفتر: همه مراجع.

[59]. خامنه اى، استفتاء، س 667؛ مکارم، استفتائات، ج1، س797؛ تبریزى، استفتائات، س1616؛ نورى، استفتائات، ج1، س1033؛ دفتر: وحید، صافى، بهجت، امام و فاضل.

[60]. همان.

[61]. نورى، استفتائات، ج1، س490؛ فاضل، جامع المسائل، ج2، س1328؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1682؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س1220؛ تبریزى، استفتائات، س1590 و 1586؛ سیستانى، sistani.orgزینت، س28؛ امام، استفتائات، ج2، احکام حجاب، س32؛ دفتر: بهجت.

[62]. استفتائات، ج1، س801.

[63]. توضیح المسائل مراجع، م 319؛ مکارم، استفتائات، ج 3، س 126؛ نورى، توضیح المسائل، م 320خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س 164.

[64]. توضیح المسائل مراجع، م 319 و وحید، توضیح المسائل، م 325.

[65]. خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س444؛ تبریزى، التعلیقه على منهاج الصالحین، ج1، الخامس و م31؛ امام، نورى، فاضل، تعلیقات على العروة، لباس المصلى، م24؛ بهجت، وسیله النجاة، ج1، م639؛ صافى، هدایه العباد، ج1، م678.

[66]. دفتر: مکارم.

[67]. توضیح المسائل مراجع، م832؛ نورى، توضیح المسائل، م833؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س444؛ وحید، توضیح المسائل، م838.

[68]. تبریزى، استفتائات، س2194؛ نورى، استفتائات، ج2، س517؛ امام، استفتائات، ج1، لباس نمازگزار، س52؛ سیستانى، sistani.orgزینت، س2؛ صافى، جامع الاحکام، ج2، س1737؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س443؛ دفتر: بهجت، وحید.

[69]. مکارم، استفتائات، ج1، س811؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س969.

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد