«فطره» در لغت چند معنا دارد که مهم‌ترین آنها، خلقت و اسلام است. در اصطلاح عبارت است از: «زکاتى که هر مسلمان براى خود و هر کس که نان خور او محسوب مى‌شود، به مستحق مى‌پردازد». زمان اداى آن مغرب روز آخر ماه رمضان تا ظهر روز عید فطر است.
با توجه به این که پرداخت این نوع حق مالى، باعث سلامت جسم (خلقت) و روح مى‌شود، آن را زکات بدن یا فطره مى‌نامند. شاید وجه تناسب آن با معناى اسلام، این باشد که زکات فطره مقتضاى اسلام است؛ از این رو کسى که پیش از غروب شب عید فطر مسلمان شود، تکلیف از او ساقط نمى‌شود.
زکات فطره بر تمام کسانى که قبل از غروب شب عید فطر «بالغ»، «عاقل» و غنى باشند واجب است؛ یعنى، باید براى خودش و کسانى که نان‌خور او هستند، براى هر نفر سه کیلو از خوراک مردم (مانند گندم، جو، خرما، کشمش، برنج، ذرت و یا مانند اینها) و یا پول یکى از آنها را به مستحق بدهد.