عدالت امام مهدی (عج) در همه سطوح آن چنان است که به فرموده امام صادق علیه السّلام در درون خانه ها هم راه خواهد یافت.

گروه فرهنگ جهان نیوز: جانم به قربانت اى پنهانى که از میان ما بیرون نیستى … جانم به قربانت اى دور از نظرى که از ما دور نیست. …جانم به قربانت اى آرمان هر مشتاقى که آرزویت کنند …جانم به قربانت اى کسی که کسی عزتتش برتو برترى نگیرد .. جانم به قربانت اى مجد و شوکت ریشه دارى که همطراز ندارد …جانم به قربانت اى نعمت دیرینه اى که شبیه ندارد …جانم به قربانت اى قرین شرف و بزرگوارى که برابر ندارد ….کى مى شود که تو ما را ببینى و ما تو را بینیم … کی می رسد روزی که پرچم نصرتت را برافراشته باشى و مردم آن را مشاهده کنند … کی مى شود ما ببینیم آن روزى راکه گرداگردت را گرفته و تو رهبرمان باشى… زمین را پر از عدل و داد کنى ، به دشمنانت خوارى و کیفر را بچشانى و سرکشان و منکران حق را نابود کنى …ریشه گردنکشان را بزنى ، اساس ستمکاران را برکنى و ما بگوییم: الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ. اَللّهُمَّ اَنْتَ کَشّافُ الکُرَبِ وَالْبَلْوى(۱)

عدالت در حکومت امام مهدی (عج) ۳

دلایل تبعیت پذیری مردم از برنامه های عادلانه امام مهدی (عج)

الف- تثبیت پایه‌های معرفتی و اخلاقی دولت مهدوی در دل‌های مردم…

ب- نظارت سازمان یافته و کامل بر رفتار و اخلاق مردم و نیز تصحیح لغزشها یا اشتباهات افراد

ج- اقدامات شخص امام مهدی علیه السّلام و برخی یاران خاص او در رهبری حکومت و تدبیر امور جامعه که دیگران از انجام آن ناتوان می‌باشند.

د- کشتار وسیعی که امام و یارانش از منحرفین در مدت هشت ماه به راه می‌اندازند؛ کشتاری هولناک که در آن هیچ توبه‌ای پذیرفته نمی‌شود.(۲)

در شماره قبل به تفصل در باره موارد الف و ب توضیحاتی ارائه شد و در این شماره به مورد سوم خواهیم پرداخت:

از ابعاد مهم و زیر بنایی دادگری در حکومت امام مهدی علیه السلام، اجرای موازین عدالت دقیق درباره طبقه حاکم و کارگزاران دولت است.

مهدی، بخشنده است. او درباره عمال و کارگزاران و ماموران دولت خویش بسیار سختگیر است و با ناتوانان و مستمندان، بسیار دلرحم و مهربان.(۳)

با سختگیری و اعمال روش دور از نرمش و چشم پوشی ، درباره کارگزاران حکومت و مجریان امور ، امام موفق می شود روشهای عادلانه خویش را در جامعه جامه عمل بپوشاند ، و نمونه کامل و آرمانی حکومت و نظام دادگستر را به همگان بنمایاند ، و اصلی ترین مشکلی را که همه حکومتهای بشری در طول تاریخ گرفتار آن بودند از میان بردارد.

در دوران آن امام منجی ، نخست از کارگزاران و دست اندرکاران و همه مجریان امر خواسته می شود که به موازین عدالت پایبند باشند و بدان عمل کنند . و بدینسان این اقدام عملی مهم ، از متصدیان امور به دیگران سرایت می کند.(۴)

در زمینه عدالت اخلاقی، در روایات آمده که در عصر مهدى و در جامعه‌اى که او خواهد ساخت دروغ نمى‌گویند و مردم به‌نوعى تربیت مى‌شوند که به یکدیگر دروغ نگویند و به‌صورتى از نظر مالى تأمین مى‌شوند که دیگر به یکدیگر دروغ نمى‌گویند. چرا ما دروغ مى‌گوییم؟به همۀ علتهایى که ما را به دروغ گفتن و دروغ شنیدن عادت داده‌اند فکر کنید. آن ریشه‌ها، در آن عصر،ریشه‌کن خواهد شد.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: … …خداوند به وسیله او[ مهدی (عج)] دروغ و دروغ‌گویى را نابود مى‌سازد

امام مهدی (عج) دروغ، دروغهاى سیاسى، دروغ اقتصادى، دروغ فرهنگى، همه را درو خواهد کرد. چون در جامعه‌اى که بر مبناى دروغ ساخته مى‌شود سیاستمداران آن هم دروغ‌گو مى‌شوند، سیاستمداران آن هم به مردم، وعدۀ دروغ و آمار دروغ مى‌دهند. سیاستمداران آن هم، براساس دیپلماسى سازش با استکبار و تسلیم شدن و تملّق گفتن به اربابان قدرت و ثروت دنیا و شیره‌مالى بر سر مردم،حکومت مى‌کنند. (۶)

در دوران مهدى(عج)، عصر رنجهاى بیهوده و بیگارى‌ها و بردگى‌ها هم به‌پایان خواهد رسید.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله: …به دست مهدی علیه السلام بندهای بردگی از گردن شما همه گشوده می گردد (۷)

انسانهای قرن ما، بردگانی به ظاهر آزادند. ذوق ، هنر ، اندیشه و ابتکارشان همه کانالیزه شده و هدایت شده است . مجموعه این بندها و شبکه های پیچیده بر سر راه انسان ، او را از گوهر اصلی و ماهیت انسانی خویش تهی ساخته است ، آزاد شدن از این نوع بردگی ، به معنای آزادی همه استعدادها و خلاقیتها و نیروهای نهفته انسانی است . و این آزادی است که در پرتو عدالت واقعی مهدوی علیه السلام تحقق می پذیرد ، و ذلت و اسارت کلی انسان که در سایه نظامهای ستم بنیاد بر بشریت تحمل شده بود ، ره نیستی در پیش می گیرد.(۸)

امام مهدی (عج) هر نوع طبقه سازی و پدید آمدن برتریهای طبقاتی را محو می کنند و عواملی که جامعه ها را به طبقات گوناگون اقتصادی (اشراف سرمایه داران و بینوایان ) و سیاسی (طبقه حاکم و فرمانفرما و طبقه محکوم و فرمانبر) و نظامی (طبقه قدرتمند و مسلح به ابزار و طبقه فاقد ابزار نظامی ) و فرهنگی (طبقه دانشمند و متفکر و شاعر و هنرمند و . . . و طبقه بیسواد و ناآگاه و . . . ) ، تقسیم می کند را از میان برمی دارند تا همه مردم بر اصل عدل و معیار و میزان عدالت در کنار هم و با حقوقی مساوی زندگی کنند. انسانها به شخصیت و ارزش واقعی خویش می رسند ، و بند ذلت و بردگی از همه برداشته می شود.

آنچه از روایات بر می آید، این است که عدالت آن حضرت (عج) عمومی و شامل همه مردم است. امام علی علیه السلام می فرمایند: در توصیف عدالت فراگیر امام مهدی(عج) برده ای نمی ماند مگر اینکه [امام مهدی علیه السلام ] او را می خرد و آزاد می کند و بدهکاری نمی ماند جز اینکه بدهی او پرداخت می شود . مظلمه و حقی بر گردن کسی نمی ماند ،جز اینکه به صاحب حق باز گردانده می شود . کسی کشته نمی شود مگر اینکه دیه آن را می پردازد . و تنی به قتل نمی رسد مگر اینکه بدهیهای او را می پردازد ، و خانواده اش را چون دیگر افراد جامعه اداره می کند . (با این روشها) زمین را از داد آکنده گرداند ، پس از آنکه از بیداد و ستم آکنده باشد.(۹)

در احادیث، درباره شیوه رفتار و برنامه های امام منجی ، از مسائل شگفت آور و به ظاهر کوچک سخن رفته است . مثلا در روایاتی آمده است که در دوران ظهور پنجره هایی که به معابر باز شده است بسته می شود و ناودانها و راه آبهایی که به خیابانها و کوچه ها می ریزد مسدود می گردد . اینگونه موضوعات که در مسائل اجتماعی اموری فرعی و کم اهمیت به شمار می آید ، از تعمیم و گسترش دقیق عدالت در آن دوران پرده بر می دارد ، و نشان می دهد که آسایش انسانها حتی در این گونه امور نیز تاءمین خواهد گشت.

امام باقر علیه السلام: هنگامی که قائم علیه السلام قیام کند، راههای بزرگ و اصلی را توسعه می دهد . . . و تمام مساجدی که به گونه ای مانع ایجاد راه است خراب می کند و همه دریچه ها و پنجره هایی که به راهها گشوده شده ، یا بالکنها و ناودانها و فاضلابهایی که در (راههای عمومی ) قرار گرفته است ، می بندد.(۱۰)

عدالت امام مهدی (عج) در همه سطوح آن چنان است که به فرموده امام صادق علیه السّلام در درون خانه ها هم راه خواهد یافت.

«به خدا قسم که عدالت او در درون خانه‌ ها (راه مى‌یابد و) خواهد رفت، مانند رفتن (راه یافتن) سرما و گرما در آن‌ها »(۱۱)

فراگیری عدالت و گسترش آن حتی به درون خانه ها و خانواده ها و تشکیل خانواده بر اساس عدالت ، کاری دشوار است که از نظر هر نظام حقوقی و اخلاقی بسیار سخت و شاید ناممکن است ، زیرا که دست قانون و حتی تربیت و اخلاق ، به عنوان نظام ، به بیشترین بخشی از روابط درونی خانوادگی نمی رسد ، و در خانه ها و خانواده ها مسائلی می گذرد که از نظر ناظران اجتماعی و قانونی و حتی تربیتی و اخلاقی پوشیده است . در دوران امام مهدی علیه السلام از سویی تربیت و ایمان و اعتقاد و پرورش اخلاقی مردم اصالتی ویژه می یابد ، و از سویی دیگر اجرای قانون و قاطعیت در اجرای حق و عدل تا بدان پایه پیش می رود و عمیق می گردد که در درون خانه ها عدل حاکم می شود ، و روابط داخلی و پنهانی زن و مرد و دیگر افراد خانواده در چهار چوب معیار و میزان عدالت قرار می گیرد.(۱۲)

در شماره بعد به چهارمین دلیل تبعیت پذیری مردم از برنامه های عادلانه امام (عج) خواهیم پرداخت.

منابع:

۱-فرازهایی از ترجمه دعای ندبه

۲- تاریخ پس از ظهور ، سید محمد صدر ، ترجمه حسن سجادی پور ص ۴۰۳

۳- عصر زندگی وچگونگی آینده انسان و اسلام ، محمد حکیمی ، ص ۵۱ به نقل از المهدی الموعود المنتظر ص ۲۷۷؛ خورشید مغرب ص۳۰

۴- همان صص ۵۲-۵۱

۵- با جاری انتظار،مسعود پور سید آقایی ص ۱۵۸ به نقل از شیخ طوسى،الغیبة،ص ۱۱۴؛بحار الأنوار،ج ۵۱،ص ۷۵

۶- مهدی (عج)، ده انقلاب در یک انقلاب ، حسن رحیم پورازغدی ،ج ۱ ،صص۲۸-۲۷

۷-بحار الانوار ج ۵۱ص۵۷

۸-عصر زندگی و چگونگی آینده انسان و اسلام ص۵۵

۹ –همان ص۴۷ به نقل از بحارالانوار ج ۵۲ ص ۲۲۴و ٢٢۵

۱۰- همان ، صص ۴۸-۴۷به نقل از بحار الانوار ج۵۲ص۳۳۳

۱۱ – سیمای جهان در عصر امام زمان (عج) ،محمد امینی گلستانی ص۲۹۷ به نقل از بحار الأنوار:٣۶٢/۵٢ ب ٢٧ ح ١٣١

۱۲- عصر زندگی و چگونگی آینده انسان و اسلام،ص۴۵