در پاسخ به مطالب زیر توجه کنید .
1.      آنچه در ایات قران کریم در رابطه با بی حساب بودن بیان شده مربوط به رزق است نه ورود به بهشت .
2.      آیات متعددی از قران بیانگر این نکته است که خداوند به هرکس که بخواهد بی حساب روزی می دهد . برخی از این ایات عبارت است از :
فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ یُرْزَقُونَ فیها بِغَیْرِ حِسابٍ (غافر- 40 )
ِ وَ اللَّهُ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ (بقره – 212)
إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ (37)
وَ اللَّهُ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ (نور- 38)
إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ ل عمران – 37
3.      تنها در یک مورد بی حساب بودن در مورد اجر و پاداش صابران در قران کریم آمده است :
إِنَّما یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ (زمر- 10)
4.      موضوع کسانی که بدون حساب به بهشت وارد می شوند در روایات بیان شده است .
امام صادق علیه السّلام نیز می فرمایند: سه گروه را خدا بدون حساب وارد بهشت می کند: امام و پیشوای دادگر، تاجر درستکار، و راستگو و پیری که عمرش را در عبادت خدا صرف کرده باشد .
رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود: حاکم و کارگزار عادل و متواضع، سایه ی خدا و نسیم قدرت او در زمین است، پس اگر خیرخواه خود و مردم باشد، خدا او را در روزی که سایه ای جز سایه او نیست به عنوان [مهمان] وارد بر خود محشور کند . ( الآداب الدینیة للخزانة المعینیة، طبرسی، ص ۱۵۱ ) .
امام صادق علیه السّلام نیز می فرمایند: سه گروه را خدا بدون حساب وارد بهشت می کند: امام و پیشوای دادگر، تاجر درستکار، و راستگو و پیری که عمرش را در عبادت خدا صرف کرده باشد. ( کتاب الخصال، ص ۸۰ )   .
  پیامبر اکرم حضرت محمّد (ص) فرمودند:   هنگامی که قیامت می شود منادی به گونه ای که همه صدای اور بشنوند ندا می کند کجایند صاحبان فضل ، گروهی از مردم بر می    خیزند و فرشتگان از آنها استقبال    کرده و می گویند: فضیلت شما چه بوده که به عنوان صاحبان فضل شما را صدا زدند .    آنان در پاسخ می گویند : در دنیا از جانب نا آگاهان بر ما آسیب می رسید تحمل می کردیم و اگر به ما بدی می کردند عفو می نمودیم . منادی از طرف خداوند ندا می دهد    (( این بندگانم راست می گویند   آنها را آزاد بگذارید تا بدون حساب وارد بهشت شوند   .))
 

1.      مطالعه مقاله زیر نیز در این رابطه مفید است :
چه کسانی بی حساب به بهشت و چه کسانی بی حساب به جهنم می روند؟

دین اسلام مبانی و اصولی دارد که از جمله آنها اعتقاد به معاد می باشد. بر اساس این اصل مهم دینی انسان ها پس از زندگی در این دنیا در روز قیامت از عالم قبر به امر الهی برانگیخته شده و در صحرای محشر در پیشگاه خداوند متعال حاضر می شوند تا به اعمال آنها رسیدگی شود و هر کسی به جزای عمل خود برسد، اهل خیر و نیکی به بهشت و اهل شر و بدی به جهنم وارد شوند . 
در قرآن کریم و روایات اسلامی مطالب زیادی راجع به قیامت، حساب و کتاب و نوع زندگی در جهان آخرت و نیز وصف نعمات بهشتی و عذاب های جهنمی بیان شده که نشان از اهمیت این موضوع دارد . 
در میان آیات قرآنی چندین [1]   آیه به تقسیم بندی انسانها در روز قیامت اشاره نموده است که دو گروه از این انسانها عبارتند از: اصحاب الیمین و اصحاب الشمال . 
« اصحاب الیمین کسانی هستند که اعمال خوب دارند ولی خوبی به ذات و سرّ(باطن) آنها رخنه نکرده است، چون یکسره خودشان را به خدا نفروختند؛ و الاّ از مقربین شده بودند .» [2]   این گروه پس از حساب و کتاب وارد بهشت می شوند و بر اساس درجة خوبی و نیکی شان در درجات و طبقات بهشت جای می گیرند . 
در مقابل «اصحاب الشمال کسانی هستند که در دنیا بیشتر دنبال معصیت و جرم و جنایت رفته اند، ولی احیاناً هم کارهای خوبی انجام داده اند، یا اهل خیری هستند که عشقشان به حق زیاد نبوده و در مقابلِ اعمال زشتی که انجام داده اند مستحق عقوبتند، و بالاخره باید برای مدتی کوتاه هم که شده در دوزخ بسوزند .» [3]   و پس از گذراندن دوران عذاب وارد بهشت شوند . 
پس این دو گروه اعمالشان مورد محاسبه قرار می گیرد و هر کدام پس از رسیدگی به اعمال به بهشت یا جهنم راه پیدا می کنند. اما در بین بندگان خدا گروهی و لو اندک، سراسر وجود و عمر خود را معطر به عطر بندگی خدا کرده اند و ذره ای از بدی و گناه در آنها راه پیدا نکرده است و ظاهر و باطن آنها پاک و مطهر است و به اعتراف خود شیطان آنها از وسوسه ها و گمراهی او در امان مانده اند . 
« شیطان سوگند یاد می کند که ای پروردگار! به عزت تو قسم که من یکایک از افراد بشر را اغواء و گمراه می کنم مگر آن بندگان تو را که مخلص و پاکیزه شده باشند.» ( حجر/40) بنابراین چون بندگان مخلص و مقرب خدا سراسر عمر خود را مشغول عبادت و بندگی خالص خدا بوده اند و شیطان هم به گرد آنها نچرخیده است تا آنها را آلوده کند لذا در قیامت به عنوان برگزیدگان و نخبگان آزمونهای الهی یکسره و بی حساب وارد بهشت می شوند و در جوار رحمت پروردگار بهرمند می گردند. که قرآن کریم در این باره می فرماید : 
« فَإِنَّهُمْ لَُمحْضَرُونَ إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الُْمخْلَصِینَ»(صافات/ 128) (همة مردم در روز قیامت برای حساب و کتاب در پیشگاه خدا حاضر می شوند مگر بندگان مخلص خدا .) 
روایات اسلامی نیز بعضی از افرادی را که بدون محاسبه مجوز ورود به بهشت را دریافت می نمایند، به ما معرفی می کند:«از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ منقول است. خداوند می فرماید: «ای بندگانی که در راه من دشمنان را کشته اید و کشته شده اید و اذیت و آزار در راه من به شما رسیده است و در راه من جهاد کرده اید، داخل بهشت شوید. پس آنها بدون عذاب و بدون حساب وارد بهشت می شوند .» [4]  
و در روایتی دیگر می خوانیم:«حضرت امام محمد باقر ـ علیه السّلام ـ » فرمودند: روز قیامت از جانب رب العزه ندا رسد که جمیع اهل محشر بشنوند: اهل صبر کجایند؟ جمعی برخیزند و ملائکه از آنها استقبال کنند. پس ندا رسد که راست گویند بگذارید تا بی حساب داخل بهشت شوند، پس ندا شود: اهل فضل کجایند؟ گروهی برخیزند …. و به دستور به بهشت روند، ندای دیگر رسد: همسایگان خدا کجایند؟ پس گروهی برخیزند …. بی حساب به بهشت روند .» [5]  
و در روایتی دیگر از امام سجاد ـ علیه السّلام ـ می خوانیم: «اذا جمع الله الاولین و الاخرین ینادی مناد: این الصابرون لیدخلوا الجنة جمیعاً بغیر حساب. الی ان قال ـ قالت الملائکة لهم: من انتم؟ قالوا: الصابرون، قالوا: و ما کان صبرکم؟ قالوا: صبرنا علی طاعة الله و صبرنا من معصیة الله .» [6]   یعنی خداوند زمانی که همة بندگان را جمع می کند منادی صدا می زند: صابرین کجا هستند تا بدون حساب وارد بهشت شوند ـ تا اینکه ـ ملائکه به آنها می گویند: شما چه کسانی هستید؟ آنها می گویند ما صابرین هستیم. ملائکه می پرسند صبر شما چگونه بوده است؟ آنها می گویند: ما صبر کردیم بر اطاعت خدا و صبر کردیم از انجام معصیت خدا . 
همچنین بنا به روایتی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ بدست می آید که«فقرا » [7]   و «اهل بلاءِ » [8]   نیز بدون حساب به بهشت وارد می شوند. از آنچه گذشت بر می آید که حقیقتاً شایسته ترین بندگانی که بدون حساب و کتاب صلاحیت ورود به بهشت را دارند حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ و ائمة اطهار ـ علیهم السّلام ـ می باشند. در مقابل این گروه عده ای هم هستند که بنابر روایات اسلامی خداوند آنها را بی حساب وارد جهنم خواهد نمود : 
در روایتی از حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ آمده است: «ستة یدخلون النار بغیر حساب: الامراء بالجور، و العرب بالعصبیة، و الوهاقین بالکبر، و التجار بالکذب، و العلماء بالحسد، و الاغنیاء بالبخل .» [9]   شش گروه بدون حساب وارد آتش می شوند: فرمانروایان به خاطر ظلم و ستم، قوم عرب به خاطر تعصب،‌ دهقانها به خاطر کبر، تاجران به خاطر کذب و دروغ، علماء به خاطر حسد و ثروتمندان به خاطر بخل .» 
امام صادق ـ علیه السّلام ـ نیز در این باره می فرمایند:«ثلاثة بدخلهم الله النار بغیر حساب: امام جائر، و تاجر کذوب و شیخ زان » [10]   سه گروه را خداوند بدون حساب وارد آتش می کند: پیشوای ظالم، تاجر دروغگو و پیر مرد بدکار . 
عده ای نیز هستند که از ریشه به یگانگی خدا ایمان نیاورده اند و مسیر شرک و کفر را پیموده اند آنها هم صلاحیت حساب و کتاب و رسیدگی به اعمال را ندارند و بی حساب وارد جهنم می شوند. چنانکه در روایتی«شیخ صدوق ـ رحمة الله علیه ـ به سند خود از حضرت امام رضا ـ علیه السّلام ـ از حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ روایت نمود که پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: خداوند متعال همه خلایق را محاسبه می کند مگر کسی که به خدا شرک آورد پس او را بدون حساب به سوی جهنم برند .» [11]  
« چرا که شرط قبولی اعمال اعتقاد به اصل توحید است و بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست. شرک آتش سوزانی است که شجره اعمال آدمی را می سوزاند. شرک صاعقه ای است که تمام محصول زندگی او را به آتش می کشد و شرک همچون طوفانی است که اعمال آدمی را متلاشی می سازد و با خود می برد. چنانکه در آیة 18 سورة ابراهیم می خوانیم: «اعمال کسانی که به پروردگارشان کافر شدند همچون خاکستری است در برابر تند باد در یک روز طوفانی، آنها توانایی ندارند کمترین چیزی از اعمالی را که انجام داده اند به دست آورند، و این گمراهی دور و دراز است .» [12]  
منابع برای مطالعة بیشتر : 
1. نفسیر نمونه: تفسیر سوره های زمر، بقره و …(در رابطه با حبط اعمال می باشند) و نیز سوره های واقعه، الرحمن، انبیا، مرسلات، قصص . 
2. کتاب معاد شهید مطهری ـ رحمة الله علیه ـ  
3. کتاب معاد آیت الله دستغیب ـ رحمة الله علیه ـ  
قال علی «علیه السّلام »: 
« بندگان خدا! از موعظه های سودمند پند پذیرید و از علامتهای درخشنده و آشکار(آیات قرآن) عبرت گیرید و از هر گونه انذار که وارد شده دوری کنید. و از یاد آوری و پندها بهره مند گردید.» «نهج البلاغه، خطبه 84 »

[1]  . برای نمونه مراجعه شود به آیات 11 ـ 7 سورة واقعه . 
[2]  . حسینی طهرانی، آیة الله سید محمد حسین، معاد شناسی،‌ج 7، ص 69، نشر حکمت، چاپ اول 1404 هـ .ق . 
[3]  . همان کتاب . 
[4]  . محمدی ری شهری، میزان الحکمة، ج 1، ص 625، انتشارات دارالحدیث . 
[5]  . همان، ص 321 . 
[6]  . همان، ص 624 . 
[7]  . همان، ص 625 . 
[8]  . همان، ص 625 . 
[9]  . همان، ص 625 . 
[10]  . همان، ص 625 . 
[11]  . مجلسی، محمد باقر،‌ حق الیقین، ج دوم، تهران، انتشارات جاویدان بی تا، ص 303 . 
[12]  . تفسیر نمونه، ج 19، ص 527 .

andisheqom.com