دوران امامت امام علی النقی الهادی علیه السلام مصادف بود با خلافت شش تن از خلفای غاصب و ظالم بنی امیه به نامهای معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستنصر و معتز که هر کدام از این خلفا، ظلم و ستم بسیاری را بر امام و شیعیان روا می داشتند که اوج آن در زمان متوکل اتفاق افتاد. متوکل از خودکامه‌ترین خلفای عباسی بود که در این روزگار حکومت می‌کرد و دشمنی و کینه ویژه‌ای با خاندان پیامبر (صلی الله علیه وآله) داشت. در عهد او شیعیان به سختی می‌زیستند و بی‌حرمتی‌ها و ستم‌های فراوانی بدانان روا می‌شد. متوکل آشکارا به ساحت مقدّس علی بن ابی طالب (علیه السلام) اهانت کرد و حرم شریف حضرت امام حسین بن علی (علیه السلام) را ویران ساخت و امام هادی (علیه السلام) را به سختی زیر نظر داشت و به هر بهانه‌ای ایشان را احضار می‌کرد و آزار می‌داد. او مردم مدینه و مکه را از معاشرت با علویان و شیعیان منع کرد. اگر کسی‌ کمکی به شیعیان می‌رسانید، به سختی عقوبت می‌شد. وضعیت مالی شیعیان بسیار بغرنج بود به گونه‌ای که گفته‌اند زنان علوی برای نماز گزاردن به حد کفاف چادر نداشتند و گاه یک چادر را میان خود می‌گرداندند و به نوبت نماز می خواندند.( مقاتل الطّالبیین، ص۵۹۹.) امام هادی علیه السلام در این دوران به شدت زیر نظر بود آنقدر که مانند کسی بود که پیوسته در زندان است. مأموران حکومتی بارها به ناگاه خانه امام (علیه السلام) را می‌ ریختند تا شاید بهانه‌ای برای آزار ایشان بیابند. با این حال امام هادی (ع) توانست با تدبیر خردمندانه و سنجیده‌ خویش اقدامات مهمی را در جهت نشر معارف دینی و دفاع از حقانیت شیعه در آن روزگاربه سرانجام برساند. امام هادی (علیه السلام) برای دست یافتن بدین هدف، فعّالیت‌های خویش را در دو بخش سامان داد: الف: پاسخگویی به شبهات مخالفان با بهره‌گیری از هر گونه فرصتی که پیش می‌آمد برای بازنمودن باورهای حق شیعه. این فرصت‌ها معمولًا از گذر شرکت امام در مجالس علمی و پاسخگویی‌های ایشان به شبهه‌های مخالفان رخ می‌نمودند. ب: پشتیبانی معنوی و مادّی شیعیان امام در این بخش از فعّالیت‌های خویش، نیازهای فکری و معیشتی پیروان خویش را بر می‌آورد و معارف حقّ تشیع را بدانان می‌آموخت و بنیه دینی‌شان را توانمند می‌ساخت. (رک: یشوایان ما، ص۲۶۱.) با الهام از تعالیم امام هادی (علیه السلام) بود که برخی علویان، علیه عباسیان می‌شوریدند و حکومت را به دردسر می‌انداختند. امام هادی (علیه السلام) با فداکاری و کوشش پیوسته، اسلام راستین را از گزند تحریف مصون داشت و مشتاقان تعالیم دینی را از آن بهره‌مند ساخت و جایگاه والای امامت در آیین اسلام را برای مؤمنان عصر خویش تبیین کرد. افراد برجسته ای همچون حضرت عبدالعظیم حسنی ، ابن سکیت اهوازی، ابوهاشم جعفری، اسماعیل بن مهران، علی بن مهزیار و… که بعضاً هم از شاگردان امام جواد علیه السّلام محسوب می‌ شدند، از شاگردان بزرگ امام هادی علیه السّلام بودند. این یاران وفادار و عاشق پروانه وار گرد وجود ائمه (علیهم السّلام ) را می‌ گرفتند و برای گسترش حقیقت جاودانه اسلام تلاش می‌ کردند.