پرسش‌هایی درباره تحولات یمن

حوثی‌های یمن پارلمان این کشور را منحل و شکل‌گیری یک دولت انتقالی را در یمن اعلام کردند. این اقدام حوثی‌ها تردیدهایی را درباره امکان ادامه اقدامات تحت رهبری آمریکا علیه شاخه القاعده در یمن بدون حمایت محلی به وجود آورده است.

در زیر برخی پرسش‌ها درباره بحران یمن مطرح شده و پاسخ‌های آنها ارائه می‌شود.

حوثی‌ها چه کسانی هستند؟

حوثی‌ها یک جنبش قبیله‌ای نوین در یمن هستند که در شمال این کشور و در طول مرزهای یمن با عربستان سعودی ریشه دارند. نام این گروه از نام اولین فرمانده نظامی آنها،‌ یعنی حسین الحوثی،‌ اقتباس شده است. حسین الحوثی بعد از حمله آمریکا به عراق به شورش علیه دولت طرفدار یمن روی آورد و هدفش سرنگون کردن این دولت بود. وی در سال 2004 به دست نیروهای ارتش یمن کشته شد. حوثی‌ها در جریان پدیده بهار عربی در سال 2011 بار دیگر سر به شورش برداشتند و با دولت علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهور وقت یمن مبارزه کردند. آنها با طرح آشتی که قدرت را به عبد ربه منصور هادی،‌ جانشین علی عبدالله‌صالح‌ تحویل می‌داد موافقت نکردند. حوثی‌ها از آن زمان به بعد قدرت خود را در نواحی شمالی یمن مستحکم‌تر کردند و در سپتامبر 2014 به سوی مناطق جنوبی این کشور سرازیر شدند و توانستند کنترل صنعا و دیگر شهرهای مهم یمن را به دست گیرند.

حوثی‌ها چگونه می‌خواهند بر سرزمین پرتنش یمن حکومت کنند؟

اکثریت جمعیت یمن سنی هستند. سنی‌ها حدود دو سوم جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. بدون جلب حمایت این جمعیت بزرگ اداره کردن امور یمن کاری خطرناک است و می‌تواند خطر جنگ داخلی را به همراه داشته باشد. به همین دلیل بود که حوثی‌ها بعد از محاصره منزل هادی و کاخ ریاست جمهوری تقاضای برکناری وی را مطرح نکردند. حوثی‌ها در عوض امیدوار بودند هادی میانه‌رو را وادار کنند که امتیازات بیشتری به شیعیان یمن بدهد اما هادی از اعطای این امتیازات خودداری کرد و به همراه تمام اعضای کابینه‌اش استعفا داد. حوثی‌ها بالاخره به صبر خود خاتمه دادند و به کمیته انقلاب خود به رهبری عبدالمالک الحوثی این اختیار را دادند که یک دولت انتقالی تشکیل دهد.

هنوز معلوم نیست آیا حوثی‌ها می‌توانند حمایت سایر گروه‌های یمنی، بویژه سنی‌ها،‌ را جلب کنند یا خیر. منصور هادی در بازداشت خانگی به سر می‌برد. با این حال حوثی‌ها اعلام کردند 2 نفر از وزیران کابینه هادی منصور را مجاب کرده‌اند که به دولت جدید بپیوندند. حوثی‌ها هنوز اعلام نکرده‌اند چه موقع انتخابات را برگزار خواهند کرد.

– چه کسانی از قدرت گرفتن حوثی‌ها سود می‌برند؟

عبدالمالک الحوثی، رهبر 33 ساله جنبش حوثی‌ها،‌ به اوج جدیدی از قدرت رسیده است. باید منتظر ماند و دید کدامیک از بازیگران خاورمیانه از وی حمایت می‌کنند. ایران‌ که قدرت برجسته شیعی در خاورمیانه است،‌ به همراه گروه شبه‌نظامی شیعه حزب‌الله در لبنان از مهم‌ترین حامیان حوثی‌ها هستند. با این حال‌ حوثی‌ها تاکید دارند هیچ توافق رسمی در این زمینه با ایران و حزب‌الله ندارند.

حوثی‌ها و طرفداران آنها علامت‌های متفاوتی می‌فرستند. آنها در راهپیمایی‌ها و در مبارزاتشان شعارهایی را سر می‌دهند که با شعارهای تندروهای شیعه در ایران،‌ عراق و حزب‌الله لبنان شباهت دارد؛‌ مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل.

دولت برکنار شده یمن مدعی بود ایران همواره از حوثی‌ها حمایت می‌کند. ارتش آن دولت نیز تجهیزات نظامی را کشف و ضبط کرد که گفته می‌شد از سوی ایران برای حوثی‌های یمن ارسال شده است.

آیا شکل‌گیری دولتی به رهبری حوثی‌ها می‌تواند به مبارزه آمریکا علیه القاعده لطمه‌ای وارد آورد؟

شاخه القاعده در یمن که رهبری آن را ناصر الوحیشی، بر عهده دارد در سال‌های اخیر بزرگ‌ترین خطر و تهدید برای غرب بوده است. این گروه تاکنون چند حمله نافرجام در خاک آمریکا را سازماندهی کرده است.

حوثی‌ها نمی‌توانند همپیمانانی طبیعی برای القاعده باشند. حوثی‌ها از شیعیان زیدی هستند‌ اما اعضای القاعده سنی هستند. این دو گروه در ماه‌های گذشته درگیری‌های خونباری در نواحی مرکزی یمن داشته‌اند.

با این حال حوثی‌ها نسبت به آمریکایی‌ها خصومت می‌ورزند و به‌دخالت‌های نظامی آمریکا در خاورمیانه انتقاد دارند. آنها با حملات هواپیماهای بدون خلبان آمریکایی به مقرهای القاعده در یمن مخالفند. قدرت گرفتن حوثی‌ها باعث شده است نیروهای نظامی ارتش یمن کارآیی خود را از دست بدهند. آمریکایی‌ها کمک‌های زیادی به ارتش یمن ارائه دادند تا بتوانند از این ارتش به عنوان مانعی در برابر گسترش القاعده در منطقه خلیج‌فارس استفاده کنند. در شرایط حاضر‌ ادامه حمایت دولت یمن از حملات هواپیماهای بدون خلبان آمریکایی به مخاطره افتاده است.

آسوشیتدپرس