ابولَهَب‌بن عبدالمطّلب (عبدالعُزّی بن عبدالمطّلب بن هاشم)، مکنى به ابا عتبه عموى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و از دشمنان سرسخت او بود. مادرش لُبنى از بنى خُزاعه و همسرش اَروى یا عوراء، مشهور به ام جمیل دختر حرب‌بن‌امیه و خواهر ابوسفیان بود. در این‌که چرا ابولهب خوانده شده، اختلاف است. ابن‌سعد بر آن است که عبدالمطّلب وى را به جهت زیبایى و برافروختگى چهره چنین نامیده و برخى براى وى فرزندى به‌نام لهب ذکر کرده‌اند، امّا بر پایه روایتى، خداوند او را به این کنیه خوانده؛ چون عاقبت او با آتش است . گویا در میان مردم زمان خویش، بیش‌تر به کنیه “اباعتبه” خطاب مى‌شده ‌است[1]. بنابر قول دهخدا این کنیه را مسلمانان به او داده اند[2] و بنابر قول زر کلی در الاعلام، او در دوران جاهلیت و قبل از اسلام به کنیه ابولهب ملقب شده است[3].در هیچ یک از منابع تاریخی تصریح نشده است که عبدالمطلب پسرش را عبدالعزی نامیده باشد بلکه شاید بتوان برخلاف آن دلیل آورد، در بعضی از منابع آمده است: وقتى “افلح بن‌نضر شیبانى”، متولّى عزّى(بتی در جاهلیت)، در بستر مرگ درباره آینده آن ابراز نگرانى کرد، ابولهب به او دل‌دارى داد و متعهد شد که آن را رها نکند. بدین طریق، مدتى سدانت عزّى را برعهده گرفت. در این هنگام به هرکس مى‌رسید، مى‌گفت: اگر عزّى پیروز شود، من با خدمتى که به او کرده‌ام در امانم و اگر محمّد بر آن پیروز شود که نمى‌شود، برادر زاده‌ام است!. اگرچه این واقعه هم نمی تواند علت این نام گذاری را مشخص کند. ولی داشتن این اسم منافاتی با این ندارد که عبدالمطلب پیرو دین حنیف بوده باشد؛ زیرا نام گذاری به روش های متفاوتی انجام می شده، یا حتی؛ شخص بدون نام گذاری (به خاطر عللی) به آن مشهور می شده است [4] .برگرفته از پایگاه اسلام کوئست
اما در خصوص عبدالمطلب:
اولا عبدالمطلب به هیچ‌وجه به بتان آنروز معتقد نبود لذا در موحد بودن عبدالمطلب شک و تردیدی وجود ندارد و به این مطلب بسیاری از کتب معتبر تاریخی و روایی تصریح کرده اند تا جایی که حضرت امام صادق(ع) درباره حضرت عبدالمطلب مى فرماید:یحشر عبد المطلب یوم القیامه امه واحده علیه سیماء الانبیاء و هیبه الملوک;( اصول کافى, ج1, ص447) عبدالمطلب در روز قیامت به صورت یک امت محشور مى شود که سیما و علامت انبیإ و هیبت پادشاهان از چهره او نمایان است.
ثانیا در زمانی که حضرت عبدالمطلب کلید داری و سرپرستی کعبه را به دست گرفت اکثریت قریب به اتفاق مردم مکه بت پرست و مشرک بودند. در چنین شرایطی مقابله با چنین گرایشی که قاطبه مردم طرفدار آن بودند کار آسانی نبود، اما می بینیم که آنجناب هر چند نتوانست چندان با موج بت پرستی مقابله کند اما با به دست گرفتن این منصب خدمات بسیاری را از خود بر جای گذاشت که جریان مقابله با سپاه ابرهه و نیز حفر زمزم و.. برخی از خدمات وی به خانه خدا به حساب می آید.نیز عبدالمطلب در زمان جاهلیت سنت‌هایی را برپا کرد که در اسلام نیز تثبیت شد. مانند حرام دانستن شراب و زنا، حد زدن زنا کار، بریدن دست دزد، تبعید زنان بدنام از مکه، جلوگیری از زنده به گور کردن دختران، جلوگیری از ازدواج با محارم، جلوگیری از سرزده وارد خانه شدن، عریان طواف کردن، وجوب وفای به نذر، احترام به چهار ماه حرام (رجب، ذی‌القعده، ذی‌الحجه و محرم) و مباهله یعنی اثبات حقانیت با نفرین کردن یکدیگر‌»و … (برای توضیح بیشتر رک: ترجمه تاریخ یعقوبی، ج1، ص363)
ثالثا داشتن یک مسئولیت در یک جامعه فاسد دلیل بر فاسد بودن آن شخص نیست چراکه نمونه های بسیاری را در تاریخ می شناسیم که افراد پاک و خداشناسی در میان اقوام مشرک و یا منافق زندگی می کردند و در میان آنها دارای منصبهای مهمی هم بودند اما به هیچ وجه در اعمال و رفتارهای زشت آنها دخیل نبوده اند. به طور مثال علی بن یقطین را می توان ذکر کرد که از شیعیان و محبان اهل بیت بود اما در دربار عباسیان از وزرای مهم به حساب می آمد .رابعا خانه خدا به خودی خود از بالاترین احترام برخوردار است و کلیدداری و سرپرستی آن نیز بالاترین افتخار برای هر انسانی است و این امر با وجود اشیاء پلیدی مانند بت و امثال آن ارزش خود را از دست نمی دهد چنانکه اکنون نیز کعبه و نیز تمامی اماکن مقدسه حجاز در دست وهابیون بی دین و خبیث است اما آیا این دلیل می شود که آن طهارت و معنویت خود را از دست بدهد؟

پی‌نوشت:
[1] دائرة المعارف اسلامی،ج 2، ذیل واژه ابوطالب.
[2] لغت نامه دهخدا، واژه ابولهب، ج 2، ص 789، بی جا، بی تا.
[3] زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج 4، ص 12، واژه عبد العزی، دار العلم للملایین، 1979 میلادی.
[4] دائرة المعارف اسلامی،ج 2، ذیل واژه ابوطالب. برای آگاهی بیشتر، نک: سؤال 1349 (سایت: 2472)، نمایه: علی(ع) و نامگذاری فرزندان.