دولت یازدهم ورابطه با امریکا؛

چه کسانی کشتی نظام را سوراخ خواهندکرد؟

کشتی انقلاب اسلامی در حالی به چهل سالگی خود نزدیک می شود که تهدیدهای همه جانبه در پی غرق کردن آن است.

گروه سیاسی فرهنگ نیوز، محمد اسدزاد: کشتی را در نظر بگیرید به نام کشتی تزئوس. (تزئوس قهرمان اسطوره ای یونان باستان است) فرض کنید یک قطعه از این کشتی خراب شده وباید تعویض و اصلاح شود. بعد از مدتی یک قطعه دیگر کشتی تزئوس خراب می شود و یک قطعه دیگر تعویض و اصلاح می شود.حال فرض کنید کل قطعات این کشتی تعویض و اصلاح شوند. آیا باز هم نام این کشتی تزئوس خواهد بود؟ حال فرض کنید همین قطعات خراب را تعمیر کنیم و دوباره این کشتی را مونتاژ نماییم. آیا این کشتی هم کشتی تزئوس خواهد بود؟آیا علاوه بر نام دو کشتی کارکرد کشتی اول تزئوس با کارکرد دوکشتی اصلاح شده یکسان است؟

این مساله به دعوای اصلی دو گروه از جامعه شناسان فلسفه به نام کارکرد گرایی(functionalism) وساختارگرایی(instrumentalism)است. در واقع دعوای اصلی این دو مکتب این است که آیا اگر وسیله ای به نام” بال” داریم برای مطالعه این بال باید ساختار آن مورد توجه قرار گیرد یا کارکرد این وسیله که همان پرواز است؟

قصد ما از مطرح کردن این مقدمه ارتباط آن با بحث مورد نظر مان بود. سی و هفت سال پیش در ایران انقلابی به وجود آمد که هدف از به وجود آمدن آن تاسیس حکومت اسلامی و تشکیل دولت اسلامی و در نهایت ایجاد تمدن بزرگ اسلامی بود.

اما استکبار جهانی در راس آن صهیونیسم جهانی این ایده را خطر ناک دیده و در صدد ساکت کردن این انقلاب از طرق مختلف بوده و هست.

به نظر نگارنده تا سی سال نخست این برنامه به صورت تک بعدی جلوه می نمود. به عنوان مثال در مقطعی از زمان فقط به صورت جنگ تحمیلی بود. در مقطعی از زمان به صورت تحریم های اقتصادی یک جانبه در مقطعی دیگر شبیه خون فرهنگی و…

ولی وقتی این انقلاب به چهل سالگی و پختگی خود نزدیک می شود یعنی برنامه تک بعدی اثر نداشته و باید برنامه به صورت ترکیبی و با فشار بیشتر اجرا گردد.

اما نکته مهم ماجرا و ارتباط آن با مقدمه متن این است که اگر جسم این انقلاب دارای یک ساختار و روح آن دارای یک ماهیت و یک کارکرد باشد باید هم روح آن (کارکرد) مورد حمله قرار بگیرد و هم جسم آن(ساختارش). باید نامی از کشتی تزئوس باقی نماند یا اگر باقی ماند کشتی اصلاح شده تزئوس باشد که فقط اسم آن کشتی قدیم را به یدک می کشد. ضمن این که از قطعات قدیمی هم کشتی تزئوس دیگری ساخته شود که کارکردی متفاوت داشته باشد.

از یک سو در ساختار این کشتی ایجاد رخنه و نفوذ شده و به اصلاح تدریجی این کشتی پرداخته می شود. از سوی دیگر در منطقه به طور همزمان دستان قدرتمند نظام جمهوری اسلامی(حزب الله ،سوریه ،عراق، بحرین و یمن و…)مورد آماج حملات ارتجاع منطقه ای قرار می گیرد.

همه این شرایط در صورتی است که سعی در انحراف مسیر این کشتی شده است. به طوری که کارکنان ارشد کشتی سعی می کنند اهداف و مقاصد مسافران کشتی را تغییر داده و از یک هدف بلند( زمینه سازی برای ایجاد تمدن اسلامی) به مقصدی مانند رفع مایحتاج روزمره شان تغییر داده شود. البته رفع نیازهای روزمره در این راه بسیار مهم است اما راه های رسیدن به این هدف متاسفانه …

گره زدن مسائل اقتصادی به مسائل بین الملل و نشان دادن حل همه مشکلات توسط سیاست خارجه اصل انکار ناپذیری است که متاسفانه توسط دولت یازدهم(کارکنان ارشد کشتی مزبور) پیگیری می شود. متاسفانه سخنان دیروز رییس جمهور هم حاوی همین پیام بود. روحانی در پاسخ به ادعای خبرنگارب در این رابطه که گفت اقتصاد آن قدر که توسط دولت پویا جلوه داده می‌شود نیست و در میان مردم حس نمی‌شود و طرف آمریکایی و اروپایی در اجرای برجام آنقدر همراهی نمی کنند و با زدن خودکار خود به میکروفون از این موضوع نیز مانند ضرب آهنگی که ضربه خودکار به میکروفون ایجاد می‌کند، به عنوان واقعیتی یاد کرد، گفت: “من واضح‌تر از همان خودکاری که شما به میکروفون زدید حقیقت را می گویم.”

وی ادامه داد:‌ “دست ما بعد از تصویب برجام باز شده مثلا ما قبلا یک میلیون بشکه نفت می فروختیم اما اکنون یک میلیون و ۴۰۰ بشکه می فروشیم و نمایندگان مجلس نیز دولت را مکلف به فروش بالای دو میلیون برای سال آینده کرده‌اند. در عین حال روابط بانکی ما برقرار شده و این چیزی مخفی نیست. ما امروز مشکل نفتی نداریم. قیمت دلار را مردم بالعیان در بازار می بینند در عین حال که می‌بینیم در کشورهای مجاور ارز خارجی چه وضعی دارد و ما چیز مخفی نداریم و همه چیز به وضوح برای مردم مشخص است.”

روحانی خاطرنشان کرد: “هرکس در صادرات کالا و واردات مواد اولیه است برجام را حس می‌کند،‌ هرکس می خواهد حساب ال سی باز کند برجام را حس می کند، مسافرینی که امروز سوار هواپیما یا قطار می شوند برجام را قدم به قدم لمس می کنند. در عین حال رسانه‌های منصف هم این شرایط را لمس می کنند اما برخی رسانه‌ها برایشان سخت است شرایط را بپذیرند”.

وی افزود: “خیلی ها می گفتند این ها می گویند سانتریفیوژ می چرخد زندگی مردم هم می چرخد اما حالا می بنید که واقعا سانتریفیوژهای ما می چرخد و زندگی مردم هم می چرخد و برجام یک مثل آفتاب تابان است و اگر چشم ها را باز کنید می بینید آفتاب هست.”[1]

در واقع دولت سعی می کند با این گره زدن و نشان دادن نیاز کشور به ارتباط با بیرون، تغییری در کارکردها و حتی ساختار نظام به وجود آورد. از همین رو بدون توجه به ظرفیت های داخلی هر روز به طور مضاعفی نیاز ما به فروختن نفت برای تامین احتیاجاتمان بیشتر شده و از دیگر سو چون تولیدی در داخل نداریم تبدیل به وارد کننده کالاهای خارجی می شویم.

هشداری که رهبر معظم انقلاب نوروز 92 و در حرم رضوی و قبل از روی کار آمدن دولت یازدهم مطرح کرده بودند. ایشان طی بیاناتی که شاید پیش بینی شرایط امروز ما است فرمودند: “البته من این را بگویم ــ این را یک بار دیگر هم چند ماه قبل از این گفتم ــ که آمریکائیها اظهار خوشحالی کردند و گفتند که فلانی اعتراف کرد که تحریمها اثر گذاشته. بله، تحریمها بی اثر نبود؛ میخواهند خوشحالی کنند، بکنند. تحریمها بالاخره اثر گذاشت؛ این هم یک اشکال اساسی در خود ما است. اقتصاد ما دچار این اشکال است که وابسته‌ی به نفت است. ما باید اقتصاد خودمان را از نفت جدا کنیم؛ دولتهای ما در برنامه‌های اساسیِ خودشان این را بگنجانند. من هفده هجده سال قبل به دولتی که در آن زمان سر کار بود و به مسئولان گفتم کاری کنید که ما هر وقت اراده کردیم، بتوانیم درِ چاههای نفت را ببندیم. آقایانِ به قول خودشان “تکنوکرات” لبخند انکار زدند که مگر میشود!؟ بله، میشود؛ باید دنبال کرد، باید اقدام کرد، باید برنامه‌ریزی کرد. وقتی برنامه‌ی اقتصادی یک کشور به یک نقطه‌ی خاص متصل و وابسته باشد، دشمنان روی آن نقطه‌ی خاص تمرکز پیدا میکنند. بله، تحریمها اثر گذاشت، منتها نه آن اثری را که دشمن میخواست؛ که من حالا این مسئله را شرح خواهم داد. این در مورد کار اقتصادی بود.”[2]

همچنین در همین بیانات ایشان اضافه کردند: “ضعف ما در اقتصاد، که به سختیِ معیشت گروه‌هائی از مردم منتهی شد، عبارت است از وابستگی به نفت ــ که عرض کردم این یکی از ضعفهای ما است ــ بی اعتنائی به سیاستهای کلان اقتصادی، و سیاستها و تصمیم‌گیریهای پیدر‌پیِ روزمرّه. مسئولین کشور ــ مسئولینِ امروز و بخصوص مسئولین آینده که بعد از انتخاباتِ امسال بر سر کار خواهند آمد ــ به این نکته توجه کنند؛ کشور باید سیاست اقتصادیِ کلانِ روشن و مدوّن و برنامه‌ریزیشده داشته باشد؛ حوادث گوناگون نتواند تغییر و تبدیلی در آن ایجاد کند.

آمریکائی‌ها مرتب پیغام میدهند ــ گاهی مینویسند، گاهی پیغام میدهند ــ که ما قصد تغییر نظام اسلامی را نداریم؛ به ما اینجور میگویند. جواب این است که ما نگران این نیستیم که شما قصد تغییر نظام اسلامی را داشته باشید یا نداشته باشید، که حالا هی اصرار میکنید که ما این قصد را نداریم. آن روزی هم که شما قصد تغییر نظام اسلامی را داشتید و این را بصراحت اعلام کردید، هیچ کاری نتوانستید انجام دهید، بعد از این هم نخواهید توانست انجام دهید.”[3]

بعد از وابستگی محض ما به خارج شاید پیش نهاد رابطه با امریکا از طرق مختلف مانند رفراندوم باز هم مطرح شود. پیشنهادی که قبلا هم توسط روحانی مطرح شده بود. سال گذشته روحانی در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت :”خوب است بعد از 36 سال یک بار هم که شده این اصل قانون اساسی را اجرا کنیم و برای مسائل مهم اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به جای آنکه قانونی در مجلس تصویب شود، ماده قانونی یا برنامه را مستقیم به آرای مردم و همه‌پرسی بگذاریم.”[4]

این در حالی است که هنوز امریکاییها به تعهدات خودشان که در برجام آمده عمل نکرده اند. در این راستا صالحی رییس سازمان انرژی اتمی طی گفتگویی اختصاصی با روزنامه “العربی الجدید” اعلام کرده ایران به تعهدات خود در توافق با غرب پایبند است و نوعی تأخیر در عمل کردن به تعهدات طرف مقابل مشاهده می شود که آنها باید مسئولیت این اقدام را برعهده گیرند”[5]

البته رییس جمهور هم جواب رییس سازمان انرژی اتمی خود را داد و دیروز در کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت: “آقای دکتر صالحی در زمینه مسائل اتمی هر چه بگویند صاحب نظر هستند چون ایشان وزیر اقتصاد یا رئیس بانک مرکزی و یا وزیر خارجه نیستند بلکه مسؤول انرژی اتمی هستند و نسبت به انرژی اتمی می توانید از آقای صالحی سوال کنید”[6]

یعنی نیاز ما به رابطه با امریکا هر روز بیشتر شده و آمریکاییها به روال سابق(عمل نکردن به تعهدات برجام)ادامه می دهند. در حالی که ما هر روز از نظر تولید داخلی ضعیف تر خواهیم شد(با وابستگی بیشتر به نفت). و از دیگر سو در صحنه منطقه ای هم هم پیمانان خود را ضعیف تر خواهیم دید.

حال سوال اینجاست: آیا با این اوصاف باز هم کشتی انقلاب همان کشتی انقلاب سی و هفت سال پیش باقی خواهد ماند؟ آیا کارکرد این کشتی همان “زمینه سازی برای ایجاد تمدن اسلامی”خواد ماند؟ آیا کارکنان کشتی واقعا در پی رفع نیازهای مسافران خواهند بود یا…

البته این اعتقاد وجود دارد که کشتی انقلاب ناخدایی دارد که مطمئنا در تلاطم طوفان راه را بلد است و سعی در ایجاد آرامش و رفاه برای مسافران کشتی دارد .

——————————————————————————–

1-الف 16 اسفند 94

2-پایگاه خبری تحلیلی رهبری 1/1/92

3-همان

4-آریا 15 دی 93

5-مهر 11 اسفند 94

6-الف 16 اسفند 94