ما در حال حاضر بدهی خارجی معوق نداریم یعنی همه بدهی های ما بروز پرداخت شده است. همه ۸میلیارد دلار بدهی خارجی ما پرداخت و مشکلی وجود ندارد.ظرفیت خارجی بانک مرکزی هم مطلوب است یعنی ۲۹ میلیارد دلار.مجموع دارایی های خارجی ایران ۱۳۰میلیارد دلار است که البته عمده آن به خاطر تحریم ها بلوکه است.از این طرف ما افزایش خدمات عمومی داریم مانند طرح تحول سلامت که موجب رضایت ۷۰ درصدی در این بخش شده است.

فهم درست از اقتصاد مقاومتی:

خداوند می فرماید: دشمن را جوری بترسانید تا نتواند به شما حمله کند که به این راهبرد بازدارندگی می گویند. اکنون به برکت رهبری حضرت آقا و دفاع مقدس نیروهای مسلح آماده هستند و در زمینه نظامی موفقیت داشته ایم. اما متاسفانه در عرصه اقتصادی دچار آسیب ها و غفلت هایی هستیم که از سه دهه گذشته به یادگار مانده است. زمینه برای مقاومت اقتصادی به گونه ای که دشمن را به خضوع و تسلیم وادارد فراهم نشده است. اقتصاد مقاومتی یعنی یک الگوی اقتصادی، بومی و اسلامی برای استمرار مقاومت در برابر نظام سلطه جهانی و در برابر تهدیدات خارجی و چالش های داخلی.

اقتصاد مقاومتی به معنای اقتصاد ریاضتی از نوعی که در ایتالیا، اسپانیا، یونان و پرتغال وجود دارد نیست. این ۴کشور عضو اتحادیه اروپا و قاعدتا مورد حمایت اروپا و ایالات متحده آمریکا بودند و بدون هیچ چالش داخلی و بیرونی دچار شرایط اقتصاد ریاضتی شدند. ایتالیا بهترین این ۴کشور از نظر اقتصادی و یونان بدترین است. بدهی های این کشورها بر درآمد سالانه غلبه کرده و قدرت رفع آن وجود ندارد. درآمد ملی سالانه آمریکا ۱۶تریلیون دلار است و بدهی ۱۷هزار میلیون دلار است که شامل داخلی و خارجی است. اما قدرت اقتصادی ایالات متحده قادر به فائق بودن بر آن و توانایی بازپرداخت را دارد. اوباما معتقد است جنگ های گذشته آمریکا که هزینه هایش را بالا برده بود را کاهش دهد. جنگ عراق یک بدهی ۵تریلیون دلاری برای این کشور به وجود آورده بود. اما هنوز مداخلات خارجی هزینه زا دارند.

ژاپن که یک کشور پیشرفته اقتصادی است و تا چندی پیش جایگاه دوم اقتصادی جهان را داشت. بدهی ملی اش ۲,۷ برابر درآمد سالانه این کشور است. درآمد ملی ۸تریلیون دلار و بدهی آن ۲۲ تریلیون دلار است. ولی قدرت اقتصادی ژاپن هم می تواند آن را مدیریت کند که در میان مدت این بدهی را کاهش دهد و در دام اقتصاد ریاضتی نیفتد. اما اقتصاد ایتالیا که جایگاه هفتم را در اقتصاد جهان دارد با درآمد ملی سالانه ۹۶۰میلیون دلار و بدهی بیش از ۳ برابری باعث شده در تنگنای اقتصادی بیفتد که علی رغم کمک های داخلی و خارجی از جمله صندوق بین المللی پول و بانک جهانی نتوانست از مخمصه اقتصادی خارج شود اما وضعیت جمهوری اسلامی ایران مطلقا اینگونه نیست. اقتصاد ریاضتی یعنی برنامه های ریاضتی و کاهش هزینه های عمومی(کاهش هزینه های پارلمان و سنای ایتالیا، کم کردن تعداد سفارت خانه ها و کاهش حقوق مدیران و کاهش هزینه های عمومی بهداشت و درمان و خدمات اجتماعی به توده های مردم با بالا بردن ساعت کار و کاهش دستمزدها) که موجب نارضایتی های گسترده در این کشورها شد.

ما در حال حاضر بدهی خارجی معوق نداریم یعنی همه بدهی های ما بروز پرداخت شده است. همه ۸میلیارد دلار بدهی خارجی ما پرداخت و مشکلی وجود ندارد. ظرفیت خارجی بانک مرکزی هم مطلوب است یعنی ۲۹ میلیارد دلار. مجموع دارایی های خارجی ایران ۱۳۰میلیارد دلار است که البته عمده آن به خاطر تحریم ها بلوکه است. از این طرف ما افزایش خدمات عمومی داریم مانند طرح تحول سلامت که موجب رضایت ۷۰ درصدی در این بخش شده است.

مقاوم سازی اقتصاد به عنوان یکی از اصول اقتصاد مقاومتی:

فهم دیگر از واژه اقتصاد مقاومتی مقاوم سازی اقتصاد است. یعنی کاهش ضربه پذیری در برابر شوک های اقتصادی. اقتصادی که سریع خود را بازیابی کند و در برابر آن اقتصادی که نتواند در برابر ضربه ها برگشت کند اقتصاد نامقاوم است. اقتصاد مقاومتی که حضرت آقا چندی پیش سیاست های آن را ابلاغ کردند به این معنی نیست. به عنوان مثال اقتصاد عربستان ۹۰ درصد وابسته به نفت و ۱۰ درصد مربوط به اقتصاد داخلی است. یعنی اگر شوک به اقتصاد عربستان وارد شود این اقتصاد از هم می پاشد. اقتصاد عربستان نیازمند مقاوم سازی هست ولی به مفهومی که مقام معظم رهبری مطرح کردند نیست. چون مدیران عربستان کاملا در خدمت نظام سلطه جهانی هستند و کشورهای غربی سریع این مشکل را برایش جبران می کنند. بنابراین عربستان مقاوم سازی اقتصادی می خواهد کما این که بعد از جنگ یمن برای سال ۲۰۳۰ میلادی برنامه ریزی کرده به تنوع درآمدها و نوعی اقتصاد مقاوم برسد. اما ملت ایران ملتی است انقلابی که باعث شده کشور از چنگ استکبار جهانی خارج شود.

ابلاغیه ها و برنامه های اجرایی اقتصاد مقاومتی:

شرق و غرب برای این که ما نفت خود را نفروشیم و نتوانیم از ظرفیت ارزهای خارجی استفاده کنیم یا از ظرفیت خدمات مهندسی بهره برداری کنیم علیه ما متحد می شوند. ما هم به مقاوم سازی نیاز داریم و هم به راهبردهای اقتصاد مقاومتی. برای این منظور مانیاز به فرهنگ سازی داریم چون اکنون در حال جنگ با قدرت های اقتصادی جهانی هستیم که اگر از نظر اقتصادی قدرتمند شویم آنها در شرایط برابر با ما معامله می کنند و گرنه نمی توانیم دوام بیاوریم. تا ۱۰ سال قبل ما در زمینه اقتصادی الگوی بومی حاصل فکر داخلی و ملی نداشتیم و تابع الگوهای وارداتی نیمه سوسیالیسم و نیمه لیبرالیسم بود.

امروزه با ابلاغ چشم انداز بیست ساله و ابلاغ سیاست های کلی اصل ۴۴ در سال ۸۵ و سیاستهای کلی برنامه های توسعه به عنوان اسناد بالادستی و بخصوص در سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی در بهمن ماه ۹۲ اگر دولتهای آغاز پیروزی انقلاب بهانه داشتند که الگو نداریم دولتهای امروزی نمی توانند این سخن را بگویند. این سیاست ها مبتنی بر مبانی اسلامی و شرایط ایرانی از جمله اوضاع جغرافیایی،سابقه تاریخی، ظرفیت نخبگی، منابع طبیعی و شرایط منطقه ای و بین المللی به عنوان ۲۴ بند تدوین شده است. حضرت آقا در سخنرانی نوروزی در مشهد مقدس ۱۰ راهبرد و رهنمود را برای اقتصاد مقاومتی مشخص فرمودند. مانند نخبگی جوانان ما که بالاتر از متوسط جهانی است و در المپیادها می درخشند در حالی که چین از نظر نخبگی پایین تر از متوسط جهانی اما دومین قدرت اقتصادی دنیاست. ما در برنامه های توسعه گذشته رشد ۸درصد پیش بینی کرده بودیم که محقق نشد اما مجددا در برنامه ششم رهبر معظم همین را پیش بینی فرمودند که البته ما دنبال بالاتر هستیم چون ما در دوران اوج هستیم و می توانیم در دهه های آینده به رشد اقتصادی همپای آلمان، فرانسه و انگلیس برسیم. طبق آمار دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا ایرانیان بالاترین نخبگی و درآمد را در بین مهاجرین تمام کشورها دارند. نقش انسان در اقتصاد نقش اول و نقش سرمایه نقش دوم است و ما بحمدالله از نظر سرمایه انسانی هیچ کمبودی نداریم. اگر اقتصاد ما دانش بنیان شود به رشد اقتصادی مطلوبی می رسیم. یعنی تبدیل علم به فناوری و تبدیل فناوری به محصول و تجاری سازی محصول و اینکه ارزش محصولات تجاری بیشتر مبتنی بر علم باشد.

نگاهی به منابع عظیم الهی برای شکوفایی اقتصاد مقاومتی:

ایران از نظر ذخایر اثبات شده انرژی فسیلی(نفت و گاز) روی هم رفته در جهان مقام اول را داراست(مقام چهارم نفت و دوم گاز) که پتانسیل بسیار بالایی ست. تولید روزانه نفت ما ۳میلیون بشکه که ۱,۷ میلیون بشکه را تبدیل به فرآورده های نفتی می کنیم و بقیه را صادر می کنیم می رسد در حالی که در برنامه آمده که باید صادرات ما تا پایان سال جاری به ۲میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه برسد. تولید گاز ما با اضافه شدن یکی از فازهای پارس جنوبی روزانه ۶۰۰میلیون متر مکعب است که صادرات ما تنها ۵۰میلیون بشکه و بسیار اندک است. ۲۸ میلیون به ترکیه و بقیه به صورت فشرده با کشتی انتقال داده می شود. ما به اندازه چین ۱میلیارد و ۴۰۰میلیون نفری یا اروپا ۴۰۰میلیونی گاز مصرف می کنیم. بیش از فرانسه بنزین و گازوئیل مصرف می کنیم. روزانه ۷۲ میلیون لیتر مصرف بنزین داریم که در ایام پیک مصرف مانند ۱۳ فروردین امسال به رقم فاجعه آمیز ۱۰۵میلیون لیتر رسید. باید اصلاحی در ساختار خودروهای تولیدی داشته باشیم که مقدار مصرف در هر ۱۰۰کیلومتر را به ۴لیتر کاهش دهیم که باعث افزایش صادرات بنزین خواهد شد. ما روزانه ۹۲ میلیون لیتر گازوئیل در بخش خانواده،حمل و نقل بار و کشاورزی مصرف می کنیم.

میانگین مصرف گازائیل ما در ۱۰۰ کیلومتر ۴۰ لیتر که برای برخی کامیونهای فرسوده به ۶۰ لیتر هم میرسید در حالی که این رقم در ترکیه میانگین ۲۰ لیتر است. علاوه براین مدیریت حمل و نقل ما ضعیف است یعنی یک سر پر و در برگشت خالی، که باعث ضرر است. این است که گازوئیل در ترکیه لیتری ۷هزار تومان یعنی ۲۰برابر ایران است اما نرخ حمل و نقل بار بسیار ارزانتر از ایران است. علت ارزانی گازوئیل در ایران اول آنکه تولیدی است و ثانیا دولت از مصرف آن مالیات نمی گیرد در حالی ترکیه آن را به قیمت تمام شده وارد می کند و دو برابر قیمت تمام شده مالیات می گیرد. سوخت در ترکیه مشمول ۲۰۰درصد مالیات است. یک سوم درآمد مالیاتی ترکیه از ناحیه انرژی است. همچنین مقایسه ناوگان های نو و مدیریت خوب حمل و نقل.

خام فروشی، پاشنه آشیل اقتصاد ملی:

ما نفت و گاز را خام صادر می کنیم که مخالف ابلاغیه اقتصاد مقاومتی است. ما در زمستان که پیک مصرف است طبق قرارداد با ترکیه صادرات گاز را متوقف می کنیم، به پالایشگاه ها به جای گاز، مازوت می دهیم و تزریق گاز به سایر چاه های نفت که موجب استحصال بیشتر آن می شود را در فصل زمستان متوقف می کنیم که مبادا مصرف خانوارها دچار مشکل شود. در حالی که اصلاح سیستم گرمایشی خانوارها از شوفاژ به پکیج می تواند مصرف گاز را به یک چهارم یا یک پنجم تقلیل دهد. در این صورت به تبع صادرات گاز ما افزایش می یابد. با بهینه سازی مصرف انرژی سالانه ۱۰۰میلیارد دلار صرفه جویی می کنیم. ما به جای صادرات نفت خام و یا گاز خام و حتی صادرات پتروشیمی که ماده اولیه هزاران محصول است باید محصولات نهایی را که باعث ارزش افزوده بالا می شود را صادر کنیم. ایشان در همین زمینه به صادرات سنگ به صورت خام اشاره کردند که در حالی که می توانیم آن را به فرآورده تبدیل کنیم به ایتالیا صادر می کنیم. مثلا سنگ خام ما در ایتالیا برش می خورد و چند برابر قیمت به خود ما فروخته می شود. اکنون ۱۷هزار میلیارد تومان نقدینگی در دست مردم در اختیار بانک هاست که رقم بسیار درشتی است. در حالی که با پول های خرد خانوارها می توان دست به تولیدات متنوع صنعتی زد. پول خرد در بانکها و موسسه های اعتباری باعث ایجاد مصیبت شده و در خدمت تولید نیست.

پایگاه بصیرت / غلامرضا مصباحی مقدم ۲۸ تیر ۱۳۹۵