شبکه های اجتماعی چه تاثیری بر سلامت روان دارند؟

 تحقیقات زیادی ارتباط بین شبکه های اجتماعی و سلامت روان را مورد مطالعه قرار دادند. همه آنها به نتیجه یکسان رسیده اند. استفاده کمتر شبکه‌های اجتماعی به معنی سلامت روان بهتر است.

 برای مثال تعداد زیادی از مطالعات نشان می دهند درصد افسردگی در افرادی که کمتر از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند،  سه برابر کمتر از کسانی است که به طور مداوم در این شبکه ها حضور دارند. تحقیق دیگری نشان می دهد جوانانی که بیش از دو ساعت در روز از این شبکه ها استفاده می کنند، از سلامت روان متوسط یا ضعیفی در مقایسه با دیگران برخوردارند.

 به همین ترتیب مطالعه دیگری بر روی تاثیر شبکه های اجتماعی بر سلامت روان نشان می دهد علائم افسردگی و اضطراب در افرادی که میزان استفاده از شبکه های اجتماعی را به یک ساعت در روز یا کمتر تغییر داده‌اند، کمتر از گروه کنترل بوده است.1
 

علائم تاثیر منفی شبکه های اجتماعی بر سلامت روان شما

حضور بیش از حد در دنیای مجازی نسبت به دنیای واقعی

مقایسه خود با دیگران

تجربه خشونت مجازی و آزارهای مزاحمان مجازی

حواس پرتی در محل کار و مدرسه

نداشتن زمان برای کار و تفریح

انجام هر کاری، از جمله کارهای خطرناک، غیراخلاقی و غیرواقعی، برای گرفتن لایک و کامنت

ابتلا به مشکلات خواب

تشدید علائم افسردگی و اضطراب.1

تاثیراتی که شبکه های اجتماعی روی سلامت روان ما می‌گذارند

ارتباط انسانی

انسان موجودی اجتماعی است و ایجاد ارتباطات شخصی و رو در رو با دیگران بسیار مهم است. 

با این حال، وقتی ما به صفحه‌های مستطیلی [تلفن‌های هوشمند خود]چسبیده‌ایم و به جای دیدن چهره واقعی دوستان‌مان با تصویر دیجیتالی آن‌ها سروکار داریم، برقراری ارتباط انسانی دشوار است. 

یک کاربر فضای مجازی که ۱۰۷۰۰۰ دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد، توضیح می‌دهد که چگونه رسانه‌های اجتماعی گاهی اوقات باعث حس انزوا درون او می‌شود. 

وی به ایندیپندنت گفت: «من از تجربه شخصی می‌دانم که وقتی عکس‌های دوستانم را می‌بینم که به یک مهمانی رفته‌اند که من نرفته‌ام، دچار حس تنهایی و اضطراب می‌شوم.» 

براساس مطالعات انجام شده از ۵۲۰۸ کاربر فیس‌بوک، نشان می‌دهد که استفاده منظم از فیس‌بوک اثر منفی بر سلامت روان دارد.3
 

حسادت و چرخه‌ی بدبختی

تقریبا همه‌ی ما می‌دانیم که مقایسه کردن در شبکه های اجتماعی به حسادت منجر می‌شود. اکثر افراد اعتراف می‌کنند که تعطیلات دوستان‌شان در مناطق گرمسیری یا رفتارهای مؤدبانه‌ی کودکان‌ آنها، باعث حسادت می‌شود.

مطالعات نشان داده‌اند که شبکه های اجتماعی، احساس حسادت را تحریک می‌کنند. نویسنده‌ی یکی از مطالعات که حسادت و سایر احساسات منفی ناشی از فعالیت در فیس‌بوک را بررسی کرده بود، ‌این‌طور می‌نویسد: «این حجم از حسادت که فیس‌بوک به‌تنهایی ایجاد می‌کند، حیرت‌انگیز است. این مسئله نشان می‌دهد که فیس‌بوک،‌ شرایط لازمی را برای پرورش احساسات زشت فراهم می‌کند.»

محققان همچنین معتقد هستند که فیس‌بوک و سایر شبکه های اجتماعی می‌توانند چرخه‌ی بدبختی ایجاد کنند. احساس حسادت باعث می‌شود، افراد تلاش کنند تا ظاهر زندگی خود را بهتر جلو دهند؛ به‌همین‌دلیل نیز پست‌هایی از جنبه‌های مختلف زندگی خود به‌اشتراک می‌گذارند و این چرخه‌ دائما ادامه پیدا می‌کند.

ارتباط بین حسادت و افسردگی ناشی از فیس‌بوک نیز بررسی شد. در نتیجه‌ی این بررسی‌ها مشخص شد که حسادت در رابطه‌ی بین افسردگی و فیس‌بوک نقش مهمی دارد؛ به بیان بهتر،‌ زمانی که احساس حسادت کنترل شود، فیس‌بوک دیگر افسرده‌کننده نیست. با این اوصاف، حسادت بیشترین تأثیر را در ایجاد افسردگی ناشی از فیس‌بوک دارد.2
 

تصور می‌‌کنیم که شبکه های اجتماعی به ما کمک می‌کنند

متأسفانه با اینکه می‌دانیم شبکه های اجتماعی احساس ناخوشایندی را در ما ایجاد می‌کنند، اما باز هم به سراغ آنها می‌رویم. این حالت احتمالا به‌دلیل تأثیری است که با نام «خطای پیش‌بینی» شناخته می‌شود. فکر می‌کنیم که استفاده از شبکه های اجتماعی، مثل مصرف دارو می‌تواند به ما کمک کند؛ اما این‌طور نیست و در نهایت، باعث شکل‌گیری احساسات ناخوشایند در ما می‌شود. نتیجه‌ی این حالت‌ها باعث می‌شود، خطایی در توانایی پیش‌بینی واکنش‌های‌ ما شکل بگیرد.

در یکی از مطالعات، احساسات افراد بعد از استفاده از فیس‌بوک و تصور خود آنها درباره‌ی احساسات‌شان مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه‌ی این تحقیقات نیز همانند مطالعات دیگر نشان می‌داد که افراد پس از استفاده از این شبکه‌ی اجتماعی، در مقایسه با افرادی که فعالیت‌های دیگری انجام می‌دهند، تقریبا همیشه احساس بدی پیدا می‌کنند.

نکته‌ی جالب اینجاست که این افراد تصور می‌کنند، پس از استفاده از فیس‌بوک، احساس بهتری دارند. البته که چنین احساسی اصلا واقعی نیست و به الگوهای انواع دیگر اعتیاد شباهت دارد.2
 

حافظه

شبکه‌های اجتماعی وسیله کارآمدی برای یادآوری خاطرات گذشته هستند. 

با این حال، همچنین می‌توانند سازوکار یادآوری خاطرات گذشته ما را دچار اختلال کنند. 

بسیاری از ما وقتی قرار باشد یک خاطره را در قالب یک عکس ثبت کنیم، چنان به گرفتن یک عکس بی‌نقص متمرکز می‌شویم که عملاً از تجربه آن لحظه تکرارنشدنی غافل می‌مانیم. 

دکتر بونو گفت: «اگر ما تمام توجه خود را صرف گرفتن بهترین عکس برای اشتراک با دنبال‌کنندگان خود در شبکه‌های اجتماعی کنیم، تا تحسین آن‌ها را جلب کنیم، امکان کمتری برای تجربه لذت از آن لحظه خواهیم داشت. 

صرف وقت زیاد با تلفن‌ها، ما را از جنبه‌های دیگر این تجربه غافل می‌کند و حس شادی را تضعیف می‌کند.»3
 

خواب

برخورداری از خواب برای مدت زمان کافی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. 

با این حال، بسیاری از ما قبل از خواب از تلفن‌های خود استفاده می‌کنیم و این امر به خواب رفتن‌مان را دشوار می‌کند. 

دکتر بونو توضیح می‌دهد: «حس اضطراب یا حسادتی که در نتیجه گشت‌وگذار در رسانه‌های اجتماعی در ما ایجاد می‌شود، مغز را در حالت هوشیاری نگاه می‌دارد و مانع از به خواب رفتن می‌شود. 

به علاوه، نور دستگاه تلفن همراه که فقط چند اینچ از صورت ما فاصله دارد، می‌تواند ترشح ملاتونین، همان هورمونی را که به ما کمک می‌کند احساس خستگی کنیم، سرکوب کند.» 

برای خود یک برنامه تنظیم کنید که حداقل ۴۰ دقیقه تا یک ساعت قبل از خواب به تلفن دست نزنید و ببینید آیا این امر در کیفیت خواب شما تفاوتی ایجاد می‌کند یا خیر. 3

نکاتی برای سم زدایی روحی از تاثیر شبکه های اجتماعی بر سلامت روان

از اپلیکیشنی مانند Quality time برای کنترل زمان استفاده از اپلیکیشن ها استفاده کنید.

در زمان های خاصی از روز تلفن همراه خود را خاموش کنید.

تلفن همراه تان را در تختخواب نیاورید.

نوتیفیکیشن ها را خاموش کنید.

میزان چک کردن تلفن همراه خود را محدود کنید.

یکی از نرم افزارهای ارتباطی برای شما کافی است. بقیه را حذف کنید.

به جای بازدید صرف از پست های دیگران، کمی فعالیت واقعی در این شبکه ها داشته باشید و با دیگران ارتباط برقرار کنید.

به جای مقایسه کردن، جنبه های مثبت زندگی خود را به خاطر بسپارید و دائما به خود یادآوری کنید که همه تصویر مثبتی از زندگی خود به نمایش می گذارند.

به یک فعالیت و تفریح واقعی روبیاورید.

هر هفته زمانی را به دورهمی با دوستان اختصاص دهید.

در یک باشگاه عضو شوید.

هر روز زمانی را به شکرگزاری و برنامه ریزی برای تغییر و بهبود در آینده اختصاص دهید.1

پینوشتها
1.www.simiaroom.com
2.www.iribnews.ir
3.www.chetor.com