آدنیت مزانتر

لفنادنیت مزانتریک (Mesenteric lymphadenitis) یا آدنیت مزانتر بیماری است که در آن غدد لنفاوی ملتهب می شود. هنگامی که این بیماری بر غدد لنفاوی غشایی که روده را به دیواره شکم (mesentery) متصل می کند اثر می گذارد به این عارضه آدنیت مزانتر گفته می شود. عفونت ویروسی روده علت اصلی بروز آدنیت مزانتر است که به آن لفنادنیت مزانتر نیز گفته می شود. این بیماری به طور عمده کودکان و نوجوانان را درگیر می کند.

این بیماری دردناک می تواند علائمی مشابه آپاندیسیت داشته یا باعث بروز در هم روی روده شود که در آن بخشی از روده داخل قسمت دیگری از از آن لغزیده و در هم تنیده می شوند. برخلاف آپاندیسیت یا در هم روی روده، آدنیت مزانتر به ندرت جدی بوده و معمولاً خود به خود بهبود می یابد.1
 

علت آدنیت مزانتر

شایع ترین علت بروز آدنیت مزانتر یک نوع عفونت ویروسی مانند گاستروانتریت است که اغلب به آن آنفولانزای معده نیز گفته می شود. این عفونت باعث ایجاد التهاب غدد لنفاوی قرار گرفته در بافت نازکی که روده شما را به قسمت پشت دیواره شکم متصل می کند، خواهد شد.

سایر علل بروز آدنیت مزانتر شامل عفونت باکتریایی، بیماری التهابی روده و لنفوم می شود.1
 

نشانه‌های آدنیت‌ مزانتریک

نشانه‌های آدنیت‌ مزانتریک شبیه به آپاندیسیت است، اما این بیماری به‌ اندازه آپاندیسیت جدی نیست.

• شکم‌درد

• تب

• اسهال

• تهوع و استفراغ

دردشکم ممکن‌است در نزدیکی ناف‌شکمی به‌سمت پایین و راست‌(RLQ) و یا احتمالاً وسیع باشد. گاهی، گلودرد یا نشانه‌های سرماخوردگی ممکن‌است پیش‌از آغاز درد شکمی ظاهر‌شوند و عفونت تنفسی فوقانی نیز می‌تواند گسترش یابد. آدنیت‌مزانتریک معمولاً خفیف است و تنها چند‌روز به‌طول می‌انجامد و در بیشتر موارد، مشکل بدون مداخله حل خواهدشد.

با این‌حال اگر درد شدیدتر گردد‌، یا هرکدام از موارد زیر رخ دهد، باید اقدامات پزشکی صورت پذیرد:

• درد‌ناگهانی شدید شکم

• درد‌شکم همراه با تب

• درد‌شکم با اسهال یا استفراغ

اگر درد هنگام خواب رخ‌دهد و یا اشتها و عادت‌های روده‌ای بیمار تغییریافته و رفع‌نشوند، باید مورد بررسی قرارگیرند.

آدنیت‌مزانتریک معمولاً خطرناک نیست، اما گره‌های لنفی‌متورم در درازمدت می‌توانند نشانه‌ای از رخدادی جدی‌تر باشند.

اگر غدد‌لنفاوی به‌علت عفونت باکتریایی شدید متورم شوند و درمان نگردند، عامل عفونت می‌تواند به‌ جریان‌خون گسترش‌یافته و سپسیس ایجاد نماید که در بسیاری‌از موارد کشنده است.

نشانه‌های آدنیت‌مزانتریک را می‌توان با موارد بارداری خارج‌‌رحمی و نیز آپاندیسیت اشتباه‌گرفت. اگر در یک خانم جریان این نشانه‌ها وجودداشته و احتمال بارداری نیز موجود بود، باید جهت رد یا تأیید بارداری خارج رحمی مورد بررسی قرار‌گیرد.2

زمان مراجعه به پزشک

درد شکم در کودکان و نوجوانان متداول بوده و تشخیص اینکه دقیقاً چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد، کار بسیاری دشواری برای والدین خواهد بود.

در صورتی که کودک شما دچار علائم زیر شد بهتر است هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید:

درد شکم همراه با تب

درد ناگهانی و شدید شکم

درد شکم همراه با استفراغ و حالت تهوع

علاوه بر موارد گفته شده اگر کودک شما دچار علائم زیر شد و بعد از گذشت مدت کوتاهی بهبود نیافت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

درد شکم با تغییر در عادات روده

درد شکم همراه با کاهش اشتها

درد شکمی که باعث شود تا فرد دچار مشکلات خواب شود.1
 

تشخیص آدنیت مزانتریک

در برخی موارد تشخیص آدنیت مزانتریک به دلیل گستردگی انتشار درد کار دشواری است.

دکتر می‌تواند از طرق زیر تشخیص آدنیت مزانتریک را تأیید کند:

• معاینۀ فرد و بررسی تاریخچۀ پزشکی وی

• استفاده از تست‎های تصویربرداری مثل اولتراسوند (سونوگرافی) شکم یا اسکن CTG شکم برای دسترسی به امکان تمایز بین آدنیت مزانتریک و آپاندیسیت

• اسکن ممکن است تورم غدد لنفاوی یا سخت شدن دیوارۀ روده را نشان دهد.

• فرستادن نمونۀ خون برای بررسی توسط آزمایشگاه و مشخص کردن وجود یا عدم وجود عفونت (و در صورت وجود عفونت مشخص کردن نوع عفونت) از دیگر کارهای تشخیصی در این مورد است. طیفی از پاتوژن‌ها ممکن است در این مورد دخیل باشند. در آمریکای شمالی شایع‌ترین باکتری موجب بروز آدنیت مزانتریک یرسینیا انتروکولیتیا است.3
 

درمان و مداوای خانگی برای آدنیت مزانتریک

موارد خفیف آدنیت مزانرتیک معمولاً به خودی و بدون نیاز به درمان رفع می‌شوند، با وجود این برخی درمان‎های می‎توانند برای تخفیف علایم مفید باشند.

داروهای غیر نسخه‎ای برای درمان درد و تب می‎توانند به تخفیف علایم ناراحتی ناشی از بیماری کمک کنند.

برای موارد عفونت میکربی متوسط تا شدید امکان تجویز آنتی‎بیوتیک از سوی دکتر وجود دارد.

دیگر گزینه‌های پیشنهادی برای بهبود بیمار شامل موارد زیر است:

• استراحت زیاد برای بهبود (ریکاوری) بدن

• نوشیدن مایعات به میزان کافی برای پیشگیری از دهیدراسیون، به ویژه پس از استفراغ و اسهال

• گرما دادن ناحیۀ شکم برای تخفیف درد

مداوای خانگی نیز می‌تواند برای آدنیت مزانتریک کمک کننده باشد. گزینه‌های درمانی طبیعی که می‎توانند سیستم ایمنی را تقویت و به مقابله با عفونت کمک کنند موارد زیر را شامل می‌شوند:
 

• ایکناسه

یک گیاه با اثرات دارویی مشــتق از گیاه ایکناسئا است که برای کمک به مقابله با بیماری‌ها استفاده می‌شود. این گیاه قدرت تقویت سیستم ایمنی و دور کردن مواد سمی منجر به عفونت را دارد.
 

• ایندیگوی وحشی

این مکمل به خاطر ترکیبات ضد عفونت آن شناخته شده است، اما آن را باید همراه ایکناسه به کار برد و در غیر این صورت ممکن است سمی شود. در صورت استفادۀ درست این گیاه باعث تمیز شدن سیستم ایمنی شده و به مقابله با بیماری کمک می‌کند.

• شیرین بیان

به دلیل برخورداری از خواص ضد التهابی و محافظت مخاطی ایکناسه، در درمان طیفی از عفونت‌ها به کار می‎رود. شیرین بیان همچنین می‌تواند با انباشتن روده از باکتری‌های سالم به رفع آدنیت مزانتریک کمک کند.

به هر جهت در حال حاضر شواهد علمی اندکی برای حمایت از کاربرد این مداواهای طبیعی وجود دارد.3
 

پیشگیری

آدنیت‌مزانتر همیشه قابل‌پیشگیری نیست، اما گاهی خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی و ویروسی می‌تواند کاهش‌یابد.

برخی‌از مواردی‌که مردم می‌توانند برای کاهش خطر ابتلا به آدنیت مزانتریک انجام دهند، عبارتنداز:

• شستن مرتب دست‌ها با صابون و آب، می‌تواند باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرد تا از سرایت آنها به دیگران جلوگیری شود.

• دوری از فرد بیمار؛ برخی از باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند از طریق تماس نزدیک با بیماران گسترش پیدا کنند.

• با ضدعفونی‌کردن سعی‌شود محل آماده‌کردن غذا همواره تمیز نگه‌داشته‌ شود و به‌طور مرتب و دائم محل‌هایی نظیر حمام که مستعد آلوده‌شدن هستند، ضدعفونی گردند.

بررسی‌ها نشان‌‌داده افرادی‌که در دوران کودکی یا نوجوانی آدنیت‌مزانتر را تجربه‌می‌کنند، در ادامه زندگی خطر کمتری برای ابتلا به کولیت‌ اولسراتیو را دارند.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.pezeshkyemrooz.com
3.www.mehrinmednews.com