آشنائی با قرآن جلد ششم

اثر: متفکر شهید استاد مرتضی مطهری
چاپ سوم: آبان 1377 مطابق رجب 1419
ناشر: انتشارات صدرا (با کسب اجازه از شورای نظارت بر نشر آثار استاد شهید)

فهرست مطالب

تفسیر سوره الرحمن ( 1 ) 11
معنی ” رحمن ” و ” رحیم ” 12
نعمتهای پروردگار 13
تعلیم قرآن ، یکی از نعمتها الهی 13
تعلیم قرآن مقدم بر خلقت انسان 15 نعمت ” بیان ” 16 معنی ناطق بودن انسان 17
” قلم ” و” بیان ” عامل انتقال تجارب از نسلی به نسل دیگر 19
حساب و نظم معین در دستگاه خلقت 20
سجده کردن گیاه و درخت 22
تعبیر فارابی درمورد نماز خواندن آسمان و زمین و آب و باران 23
میزان ، یکی از نعمتهای الهی 24
میزان ، محدود به میزان جسمانی نیست 26
خلاف نکردن و عدم طغیان در سنجش ، نتیجه تفکر در نعمتها 26
حدیث ” سلسلة الذهب ” 27
تفسیر سوره الرحمن ( 2 ) 31
خلقت زمین برای مردم 31
توجیه ناپذیر بودن التزام به ارزشهای انسانی در دیگاه مادی 32
یک مثال 33
برگزیده شدن انسان ، زمینه قبول وظیفه و مسؤولیت او 34
زمین به گروه خاصی از مردم اختصاص ندارد 34
زمین برای انسان حکم مادر را دارد 35
مراحل گوناگون خلقت انسان 38
خلقت ، ناشی از ذات مستجمع جمیع صفات کمالیه است 39
دیدگاه ثنوی در خلقت عالم 41
نظریه اسلام 42
خلقت ” انسان ” و ” جن ” 42
” مشرقین ” و ” مغربین ” به چه معناست ؟ 44
تفسیر سوره الرحمن ( 3 ) 46
ثقلین ( جن و انس ) 47
جن ، حقیقتی جسمانی و غیر مرئی 47
شباهت جن و انسان در مسائل مربوط به تکلیف و پاداش و کیفر 49
کشف صفات تنزیهی خداوند از طریق مقایسه با خلق 50
سخن حضرت رضا علیه السلام 50
تفکر غلط در مورد شؤون مختلف خداوند 51
لازمه اختیار ، شعاعی وسیع از مهلت است 52
مالکیت مخلوقات در طول ملک داشتن خداوند است 53
یک تشبیه 54
معنای کلمه ” سلطان ” 56
همه جا حوزه قدرت الهی و ملک خداست 57
چگونه می توان از عالم آسمانها و زمین بیرون رفت ؟ 57
در قیامت ، گناهکاران فریادرسی ندارند 58
کیفیت سؤال و جواب در قیامت 60
واژه ” ناصیه ” 61
تفاوت دروغ دانستن و نسب دروغ دادن 62
کیفر ، لازمه عمل و جزء نظام احسن عالم است 63
تفسیر سوره الرحمن ( 4 ) 64
ترس از مقام پروردگار 65
دو بهشت ( جسمانی و روحانی ) 65
لذات و عذابهای روحانی در دنیا 66
عدم درک خالص لذات و رنجهای روحانی در دنیا به سبب اشتغال روح به بدن 67
درک خالص لذات و رنجهای روحانی در آخرت به سبب تجرد روح 68
اکثر مردم ، هم بهشت روحانی دارند و هم بهشت جسمانی 69
تفاوت لذات در دنیا و آخرت 69
خشنودی حق ، بالاتر از همه لذتها 70
کلام حضرت علی علیه السلام 71
در مقایسه با عظمت لا یتناهی ، هر عظمتی کوچک به نظر می رسد 72
” انواعی از نعمتها ” مبین نامحدود بودن آنهاست 73
توصیف اهل بهشت 75
نظریه برتراند راسل درباره فلسفه عفت 76
پایه ارتباط زن و مرد مودت و رحمت است 77
دو بهت برای افرادی که عبادتشان به خاطر بهشت یا فرار از جهنم بوده است 78
تمام عالم به اسم ” رحمن ” به وجود آمده است 79
تفسیر سوره واقعه ( 1 ) 81
معنای کلمه ” وقوع ” 82
قیامت ، امری واقع شده 82
دو معنی برای ” کاذبه ” 83
در قیامت تمام شؤون دنیا زیر و رو می شود 84
کلام حضرت علی علیه السلام 85
در قیامت ، حشر هر کس بر اساس نیت و باطنش است 86
زلزله قیامت 87
” اصحاب الیمین ” و ” اصحاب الشمال ” 89
اصطلاح ” دست راستی ” و ” دست چپی ” 89
” سابقین ” یا پیشی گیرندگان 90
علت تقسیم مردم به سه دسته 91
تعریف ” سابقین ” 92
سابقان همان مقربان هستند 94
انواعی از بهشتها ، مخصوص سابقین و اهل اخلاص 95
مصداق ” اولین ” و آخرین ” در آیه 95
حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم 96
سخن بو علی سینا درباره بیشتر بودن اهل سعادت یا اهل شقاوت 97
نعمتهای قابل توصیف ” سابقین ” 99
تفسیر سوره واقعه ( 2 ) 101
جایز بودن تدبر در معنی آیات 102
عالم ملکوت علیا و عالم ملکوت سفلی 105
تبدیل عمل علیینی به عمل سجینی بعد از ریا 106
راست عالم ( بهشت ) و چپ عالم ( جهنم ) 109
حدیث پیغمبر صلی الله علیه و سلم 110
یمن و شئامت در وجود خود انسان است 113
توصیف ” سابقین ” 115
مثال علامه طباطبائی در اصول فلسفه 116
نعمتهای اصحاب الیمین 117
سخن حضرت جواد علیه السلام در جلسه مباحثه با علمای اهل تسنن 118
تفسیر سوره حدید ( 1 ) 122
پاسخ به یک اشکال در مورد فلسفه ارسال انبیاء 123
حکمت باری تعالی و نظام اسباب و مسببات 124
تفاوت کیفی کمال در وجود انسان با دیگر موجودات 125
اگر انسان مختار نباشد ، بهشت و جهنم معنا نخواهد داشت 126
توسل به زور برای حفظ دین ، در صورت لزوم 127
خوب یا بد بودن ذریه پیغمبران 128
راه پیغمبر یکی است 129
مأموریت خاص برای هر پیغمبر 133
دعوت به رأفت و مهربانی، نقطه اصلی رسالت حضرت عیسی علیه السلام 133
رهبانیت ، بدعت در مسیحیت 134
روایتی از حضرت رسول صلی الله علیه و سلم 135
تفسیر سوره حدید ( 2 ) 137
اموری از قبیل ایمان و تقوا واجد درجاتی هستند 138
تاثیر متقابل روح و بدن در یکدیگر 141
حدیث کافی 142
تقوا ( پرهیز از گناهان ) مقدمه ایمان طاعتی 142
روشنایی قلب 143
اجرهای متعدد برای اهل ایمان 145
تفسیر سوره حشر ( 1 ) 148
خیانت یهود و مجازات آنان توسط مسلمین 149
لزوم رعایت عدالت در مبارزه با دشمن 150
مساله ” تترس ” در فقه 152
ترجیح دادن حکم عقل بر حکم عاطفه 153
تفاوت غنیمت با ” فی ” 156
سخن پیغمبر اکرم صلی الله علیه و سلم درباره حکمت و علم 157
معنی داشتن حق انسان مبتنی بر اصل علت غایی است 159
پول و ثروت باید در میان همه طبقات گردش کند 162
ایثار ” انصار ” 164
دو نظریه افراطی و تفریطی درباره گذشتگان 167
تفسیر سوره حشر ( 2 ) 168
تقوا یا خود نگهداری 169
داوری پیامبر میان زورآزمایان 170
” تقوا ” در نهج البلاغه 171
درجات تقوا 172
دقت در پیش فرستاده ها 173
سخن اما علی علیه السلام در مورد خانه دینا و آخرت و پیش فرستاده انسان 174
تقوای قبل از عمل و تقوای بعد از عمل 175
خود فراموشی ، صفت فاسقان 177
تشبیه مولوی 179
تفسیر سوره حشر ( 3 ) 183
ضمیر ” هو ” درباره خداوند 184
غیب نسبی و غیب مطلق 187
پیامبران آمده اند تا در ما ایمان به حقایق ندیدنی به وجود آورند 189
اسماء پروردگار به معنی نامگذاری نیست 190
رحمت عام و رحمت خاص 193
تعبیر ” استدراج ” در قرآن 196
فرق ” مالک ” و ” ملک ” 197
قدوسیت پروردگار 199
تفسیر سوره حشر ( 4 ) 201
اسماء الهی 202
داستان ابن الجوزی 203
اسماء خداوند در دعای کمیل 206
توقیفی بودن یا نبودن اسماء الله 206
سخن امام باقر علیه السلام 207
صفت ” سلام ” درباره خداوند 209
خداوند به جه معنا ” مؤمن ” است ؟ 210
مهیمن بودن خداوند 211
عدم تسلط شیطان بر بندگان مخلص 212
معنی کلمه ” عزیز ” 213
معنی کلمه ” جبار ” 214
تکبر در ذات پروردگار صفت کمال است 216
تکبر بالحق ( تکبر مطلوب ) 216
سخن بوعلی سینا در اشارات 217
” خالف ” ، ” باری ” ، ” مصور ” ، صفات فعل پروردگار 217
توأم بودن عزت و حکمت به طور مطلق در خداوند 220
تفسیر سوره ممتحنه ( 1 ) 221
شأن نزول 222
فرق اساسی اسلام با مسیحیت در موضوع ایمان و رابطه انسانها با یکدیگر 224
هشدار قرآن به مسلمانان درباره حسن ظن به کفار 226
ایراد عده ای از روشنفکران به سعدی و پاسخ به آن 227
لزوم عدم شرکت دادن غیر مسلمان در اسرار جامعه مسلمان 228
لازمه مجاهد در راه خدا بودن بریدن پیوند با دشمنان است 230
فرصت طلبی دشمنان 231
دوستی خدا و رابطه آن با محبوبهای دیگر 233
قطع رابطه خویشاوندی در قیامت 234
کلمه ” اسوه ” 235
اسوه بودن ابراهیم علیه السلام در تبری جستن از دشمنان 236
کلمه ” لا اله الا الله ” جمع میان نفی و اثبات 237
حدیث پیغمبر اکرم صلی الله علیه و سلم 239
تفسیر سوره ممتحنه ( 2 ) 242
ازدواج ابتدایی مسلمان با غیر مسلمان 243
اختلاف فقه شیعه با فقه اهل تسنن در این مساله 244
قرارداد صلح حدیبیه در مورد سلب حق استرداد مرتدین از مسلمانان 245
آزمون زنانی که اظهار اسلام کردند 246
یک مسأله مالی ( مهر ) 247
فلسفه عدم جواز ازدواج دائم با اهل کتاب در فقه شیعه 248
حدیث پیغمبر صلی الله علیه و سلم 250
علل آزمایش ایمان زنان 251
پرداخت ” مهر ” از بیت المال در صورت لزوم 253
بیعت با پیغمبر صلی الله علیه و سلم بعد از فتح مکه 254
بیعت زنان و شرایط آن 255
مسأله ولاء کفار ، خصوصا یهود 258

جهت مطالعه کتاب لینک زیر را کلیک کنید :

http://www.aviny.com/library/motahari/Books/14/index.htm