ظاهر قضیه این است که در شرایط حاضر جامعه جهانی آمادگی ظهور حضرت مهدی (ع) را ندارد. اینکه حضرت مهدی (ع) در غیبت طولانی مدت به سر می برد به این علت است که بشر هنوز آمادگی ظهور ایشان را ندارد!!
در واقع یکى از علت هاى مهم غیبت امام مهدى(عج) و طولانى شدن پنهان زیستى آن حضرت، آماده ساختن جامعه بشرى، براى رسیدن به مقصد نهایى و الهى خود است. آمادگى جهان عبارت است از : بالا رفتن سطح آگاهى مردم و درک نیاز به پیشوایى عادل و عالم، به وجود آمدن امکانات و زمینه هاى مناسب براى تشکیل یک حکومت جهانى، به ستوه آمدن مردم از ظلم و بیدادگرى و خواست جهانى و مردمى براى گسترش و احیاى عدالت، معنویت و امنیت جهانى. تا این زمان (آمادگى جهانى) فرا رسد، حضرت در غیبت خواهند بود ؛ زیرا وظیفه حضرت، تحقّق فراگیر و گسترده تمامى اهداف و برنامه هاى پیامبران و اولیا است و اقدامات و اصطلاحات او، نیازمند درک بالا و شعور مترقى از سوى مردم است.در این جهت حاکم کردن آموزه های قرآنی در جامعه می تواند نقش اساسی و مهمی در آگاه سازی جامعه و بیدار سازی آنان داشته باشد .
شیخ طوسى مى گوید : «فلسفه غیبت فقدان قدرت لازم امام است که باید مردم به آن همت گمارند ؛ در واقع تا هنگامى که مردم زمینه اقتدار او را فراهم سازند، غیبت تداوم خواهد یافت ؛ چرا که خداوند خواستار تقویت حضرت مهدى(عج)، به وسیله بشر است، نه فرشتگان» تلخیص الشافى، ج 1و2، ص 95 (نشر عزیزى)..
موضوع انتظار فرج، چیزى جز همان تقاضاى عمومى، براى عرضه داشتن آن وجود مقدس نیست و چون این تقاضا هنوز به طور فراگیر وجود ندارد، آن حضرت در غیبت به سر مى برد و وجود تعداد اندکى علاقه مند و دوستدار – هر چند در جاى خود بایسته و پسندیده است – در این دنیاى پهناور، کفایت نمى کند و تا زمانى که تعداد این یاران و خواستاران زیاد نشود و تقاضاى ظهور جهانى نگردد، «پنهان زیستى» و «ناپیدایى» آن حضرت ادامه مى یابد. از شرایط یک انقلاب و تحقق آن، پذیرش مردمى و قابلیت آنان است، اگر مردم آن را نخواهند، و شرایط فکرى و روانى فراهم نباشد، آن قیام به سرانجام نمى رسد؛ چنان که نهضت الهى امام حسین«ع» به جهت عدم همراهى مردم در ظاهر شکست خورد و آن حضرت به شهادت رسید.
قیام حضرت مهدى(عج) نیز این شرط را لازم دارد. مردم باید به حدى از رشد و آگاهى رسیده باشند که پذیراى حرکت اصلاحى و قیام بزرگ منجى عالم بشریت باشند. وجود این آمادگى از شرایط بسیار مهم براى ظهور مصلح موعود است؛ چرا که با وجود آن، حرکت اصلاحى حضرت به نتیجه خواهد رسید.
خداوند طى ده ها قرن، براى هدایت افکار و بیدارى وجدان هاى بشر و تعدیل عواطف و غرایز آنها، رهبرانى شایسته برانگیخت ؛ ولى بشر خیره سر، دست از خود سرى هاى خود بر نداشت. اگر عکس العمل موافقى هم نشان داد، نسبت به زحمت ها و تلاش هاى پیامبران و پیشوایان خود، بسیار ناچیز و بى ارزش بود. بنابراین بایسته است که آخرین حجت الهى، مدتى طولانى از دسترس بشر خارج گردد تا همین غیبت طولانى و کناره گیرى، وجدان ها را از خواب گران بیدار کند و در غیاب وى، استعداد و آمادگى پیدا کنند. هنگامى که از هر نظر شایستگى یافتند، آن پیشواى غایب باز مى گردد و جهان را پر از عدل و داد، نورانیت، حکمت و عقلانیت مى کند و ریشه ظلم و ستم و فساد را بر مى کند «یملأ الارض عدلاً و قسطاً و نوراً و برهاناً…»؛ احتجاج، ج 2، ص 291 ؛ بحار الانوار، ج 52، ص 350.. مقصود از آمادگى و بالا رفتن سطح آگاهى، این است که انسان ها به موقعیت و ارج وجود خود پى ببرند و تحمّل ظلم و فساد را، زندگى ننگین و مرگبارى تلقى کنند که شایسته مقام انسان نیست آن گاه با ارزیابى شرایط و امکانات خود و ستم قدرت هاى طاغوتى، بذر انقلاب را در سرزمین مستعد و آماده بپاشند و با شیوه هاى گوناگون، در آبیارى آن بکوشند.
پس تا زمانى که در توده ها چنین آگاهى پدید نیاید و انسان ها بر ارزش خود واقف نگردند و امکانات خود و طرف را درست نسنجند، «غیبت» ادامه خواهد داشت و سستى و تنبلى مردم، موجب طولانى شدن آن خواهد شد و به یقین قرآن و آموزه های وحیانی آن مهم ترین تاثیر را می تواند در این زمینه داشته باشد.
شرط دیگر یک انقلاب وجود یارانى فداکار است که با آشنایى نسبت به برنامه ها و اهداف و اعتقاد به آنها تا آخرین لحظه، از رهبر و انقلاب دست بر ندارند و آماده هر گونه فداکارى باشند و در صورتی که جوانان خود را قرآنی تربیت کنیم ، این شرط نیز محقق خواهد شد. قیام جهانى امام مهدى نیز نیاز به یارانى دارد که ضمن آشنایى و اعتقاد به امام و دین تا آخرین لحظه فداکارى کنند. این جمعیت خالص و مخلص که اصحاب حضرت را تشکیل مى هند، نقش جدى و قابل توجهى در رهبرى سپاه و فتح کشورها و اداره مناطق و سرزمین ها ایفا خواهند کرد.امام جواد«ع» در این زمینه مى فرماید: «اصحاب مهدى به سوى او اجتماع مى کنند که سیصد و سیزده نفراند؛ به تعداد اهل بدر از نقاط مختلف زمین… وقتى این عده جمع شدند، خدا امر او را ظاهر مى کند و چون عده کامل شد که ده هزار نفراند، به اذن خدا خروج مى کند» کمال الدین، ج 2، باب 37، ح 2..
بیگمان پارسایی و آراستگی به فضیلت تقوا و آداب و اخلاق نیکو- که بر گرفته از حاکمیت روح قرآنی در جامعه است – موجب برازندگی و زیبایی هر انسان عاشق کمال و فضیلت میشود. خواسته اصلی پیشوایان دین و خود امام مهدی(عج)، عمل کردن به دستورهای دینی و اجرای وظایف فردی و اجتماعی است؛ زیرا الگوپذیری و پیروی مردم از امام و پیشوای معصومشان در افکار، آداب، منش و رفتار، پس از معرفت و عشق به او ضروری است؛ یعنی نمیتوان تصور کرد که عاشقان و شیفتگان امام عصر(عج)، به راه و رسم زندگی مهدیوار بیاعتنا باشند، از رفتار وی، پیروی نکنند و بدون همراهی و همرنگی با او، منتظر و چشم به راهش بمانند. آن حضرت نیز در این عصر، جز چنگ زدن به قرآن و دامن دین و عمل به وظایف دینی، انتظار دیگری از مردم ندارد و کار اصلیاش جز تحقق دین و بسط و گسترش آن نیست. اهل باطل نیز به انگیزه کشاندن جوامع انسانی به ورطه فساد و تباهی و دستیابی به هدفهای پلید دنیایی خود، جز در راه دینزدایی و اباحهگری نکوشیدهاند و با به کارگیری بهترین شیوهها؛ یعنی گستراندن انواع فساد اخلاقی و لاابالیگری در جامعه و زدودن تعهد و هویت دینی و انگیزههای ایمانی انسانهای مؤمن بویژه جوانان، تلاش کردهاند تا آنان آیات الهی و آموزههای دینی و مذهبی مانند: ثواب و عقاب و ظهور امام زمان(عج) را خرافه و افسانه بدانند و به آرامی از آنها دور شوند و بر اثر پذیرش فرهنگ دنیاطلبی، هوسرانی و تنوعخواهی از فرمانهای الهی سر بپیچند، به ارزشهای دینی و انسانی توجه نکنند و اراده جمعی را به صورت افسار گسیختهای به سمت اشباع هواهای نفسانی و تفاخرهای کاذب دنیوی، معطوف سازند.
اما اندیشه انتظار، تصلب دینی و پایبندی به قرآن و معیارهای دینی را، عنصری مهم میشمارد و بر ضرورت آن تأکید میکند. پیامبر اکرم(ص)، مهمترین وظیفه منتظران ظهور مهدى(عج) را، پیروی از او در زمان غیبت میداند: «طوبی لمن أدرک قائم أهل بیتی و هو مقتد به فی غیبته قبل قیامه و یتولّی أولیائه و یعادی أعدائه ذلک من رفقائی و ذوی مودّتی و أکرم اُمّتی علیّ یوم القیامة؛» خوشا به حال کسی که قائم اهلبیت مرا درک کرده و در زمان غیبت و پیش از قیامش، پیرو او باشد، با دوستان او دوست باشد و دشمنان او را دشمن بدارد، چنین کسی در روز قیامت از رفقا و دوستان من و گرامیترین امت من در نزد من خواهد بود. عبارت «و هو مقتد به فی غیبته» گویای لزوم سنخیت و همگونی امام و پیروان؛ یعنی آنان با عمل به دین، همراهی با دوستان و برائت از دشمنان پیوندی معنوی با امام(ع) باید ایجاد کنند. امام صادق(ع) میفرماید: «من سرّه أن یکون من أصحاب القائم فلینتظر و لیعمل بالورع ومحاسن الأخلاق و هو منتظر… فجدّوا و انتظروا هنیئاً لکم أیّتها العصابة المرحومة؛» هرکس آرزو دارد که از جمله اصحاب حضرت قائم باشد باید منتظر او باشد و در این حال انتظار براساس تقوا و اخلاق نیک رفتار نمایند. پس جدی باشید و پافشاری کنید در آراستگی اخلاقی و رفتاری خود و چشم به راه آمدن حضرت باشید که بر شما گوارا باد این انتظار و چشم به راهی، ای گروه اهل رحمت و نجات.
عوامل مختلف زمینه ساز ظهور حضرت مهدى (عج)
از آنجا که انقلاب حضرت مهدى (عج) همان انقلاب اسلامى است; منتهى در سطح وسیعتر و عمیق تر و از آنجا که این انقلاب تکمیل کننده انقلاب پیامبر اسلام ص است یازده عامل مهم در زمینه سازى انقلاب حضرت مهدى (عج) نقش بسزایى دارند:
1 جاذبه قرآن و حقانیت اسلام
همان گونه که در مثلها آمده «سرانجام حقیقت جاى خود را باز مى کند» تکیه بر حقایق نورانى و استوار و منطقى قرآن و اسلام، این مکتب زنده و غنى و حیاتبخش و سازنده، یکى از عوامل مهم پیروزى است. امروز تکیه بر چنین مکتب پر مایه و استوار و مقایسه علمى و منطقى آن بر سایر مکتب ها از نظر معنوى بزرگترین عامل حرکت و زمینه سازى براى یک حکومت عدل جهانى دارد.
2 علم و اندیشه و به کار انداختن آن
پیشرفت و زمینه سازى براى حکومت ایده آل جهانى اسلام و به رهبرى امام مهدى (عج) یکى از راههاى تحصیل علم ودانش و کاراندازى آن است در صورتى که این دو بر اساس شناخت و اولوّیتها و کارهاى مثبت و عادلانه به کار رود. در این مورد اسلام اکیداً سفارش فرموده است. پیامبر خدا ص فرمود:
هر چیز اساس و پایه اى دارد. پایه این دین (اسلام) فهم و شناخت است و موضع گیرى یک مسلمان فهیم و داراى شناخت در برابر شیطان و هرگونه فساد، محکمتر و بیشتر از هزاران مسلمان بدون شناخت است. 3 استقامت و پایدارى و شجاعت
در صدر اسلام ; استقامت و پایدارى و شهامت پر توان مسلمانان در برابر تندبادهاى حوادث، از عوامل پیروزى بود. اینک نیز براى پیروزى در نیل به تکمیل اسلام به حضرت مهدى (عج) نیاز به صبر و پایدارى است .
4 زهد و رعایت اخلاق و حقوق
رعایت اخلاق نیک نسبت به یکدیگر در برخوردها و تمام ابعاد زندگى و رعایت حقوق جانى و مالى و عرضى و… که عالیترین نقش را در جذب دیگران و نفوذ در دلها دارد، از عوامل مهم گسترش اسلام در صدر اسلام بوده است. اخلاق پیامبر ص و امامان ع و شاگردانشان بسیارى از گردنکشان را به سوى اسلام پر مهر و صفا جلب کرد و موجب تقویت مسلمانان گردید.
براستى اگر همه شاخه هاى اخلاق اسلامى، رعایت گردد، بهترین زمینه سازى براى ظهور امام زمان (عج) خواهد بود.
5 ایمان و توکل به خدا
روحیه قوى و اطمینان قلب و اعتماد به نفس از عوامل سازنده و پیش برنده و زمینه ساز و سوزاننده موانع سر راه است، یک چنین روحیه و آرامش و استوارى قلب در سایه ایمان به خدا و توکل به او به دست مى آید که دعا و مناجات و نماز و روزه تقویت کننده چنین ایمان و توکلى است.
6 تعاون و همکارى
7 برخوردها و روشهاى منطقى با یکدیگر
8 توجّه به طبقه و قشر مستضعف
9ـ اتحاد و انسجام مسلمانان
10 ـرهبر شایسته
برای مطالعه بیشتر ر.ک :
1. مهدویت (پیش از ظهور ) ، رحیم کارگر ، نشر معارف
2. مهدویت ( پس از ظهور ) ، رحیم کارگر ، نشر معارف
در واقع یکى از علت هاى مهم غیبت امام مهدى(عج) و طولانى شدن پنهان زیستى آن حضرت، آماده ساختن جامعه بشرى، براى رسیدن به مقصد نهایى و الهى خود است. آمادگى جهان عبارت است از : بالا رفتن سطح آگاهى مردم و درک نیاز به پیشوایى عادل و عالم، به وجود آمدن امکانات و زمینه هاى مناسب براى تشکیل یک حکومت جهانى، به ستوه آمدن مردم از ظلم و بیدادگرى و خواست جهانى و مردمى براى گسترش و احیاى عدالت، معنویت و امنیت جهانى. تا این زمان (آمادگى جهانى) فرا رسد، حضرت در غیبت خواهند بود ؛ زیرا وظیفه حضرت، تحقّق فراگیر و گسترده تمامى اهداف و برنامه هاى پیامبران و اولیا است و اقدامات و اصطلاحات او، نیازمند درک بالا و شعور مترقى از سوى مردم است.در این جهت حاکم کردن آموزه های قرآنی در جامعه می تواند نقش اساسی و مهمی در آگاه سازی جامعه و بیدار سازی آنان داشته باشد .
شیخ طوسى مى گوید : «فلسفه غیبت فقدان قدرت لازم امام است که باید مردم به آن همت گمارند ؛ در واقع تا هنگامى که مردم زمینه اقتدار او را فراهم سازند، غیبت تداوم خواهد یافت ؛ چرا که خداوند خواستار تقویت حضرت مهدى(عج)، به وسیله بشر است، نه فرشتگان» تلخیص الشافى، ج 1و2، ص 95 (نشر عزیزى)..
موضوع انتظار فرج، چیزى جز همان تقاضاى عمومى، براى عرضه داشتن آن وجود مقدس نیست و چون این تقاضا هنوز به طور فراگیر وجود ندارد، آن حضرت در غیبت به سر مى برد و وجود تعداد اندکى علاقه مند و دوستدار – هر چند در جاى خود بایسته و پسندیده است – در این دنیاى پهناور، کفایت نمى کند و تا زمانى که تعداد این یاران و خواستاران زیاد نشود و تقاضاى ظهور جهانى نگردد، «پنهان زیستى» و «ناپیدایى» آن حضرت ادامه مى یابد. از شرایط یک انقلاب و تحقق آن، پذیرش مردمى و قابلیت آنان است، اگر مردم آن را نخواهند، و شرایط فکرى و روانى فراهم نباشد، آن قیام به سرانجام نمى رسد؛ چنان که نهضت الهى امام حسین«ع» به جهت عدم همراهى مردم در ظاهر شکست خورد و آن حضرت به شهادت رسید.
قیام حضرت مهدى(عج) نیز این شرط را لازم دارد. مردم باید به حدى از رشد و آگاهى رسیده باشند که پذیراى حرکت اصلاحى و قیام بزرگ منجى عالم بشریت باشند. وجود این آمادگى از شرایط بسیار مهم براى ظهور مصلح موعود است؛ چرا که با وجود آن، حرکت اصلاحى حضرت به نتیجه خواهد رسید.
خداوند طى ده ها قرن، براى هدایت افکار و بیدارى وجدان هاى بشر و تعدیل عواطف و غرایز آنها، رهبرانى شایسته برانگیخت ؛ ولى بشر خیره سر، دست از خود سرى هاى خود بر نداشت. اگر عکس العمل موافقى هم نشان داد، نسبت به زحمت ها و تلاش هاى پیامبران و پیشوایان خود، بسیار ناچیز و بى ارزش بود. بنابراین بایسته است که آخرین حجت الهى، مدتى طولانى از دسترس بشر خارج گردد تا همین غیبت طولانى و کناره گیرى، وجدان ها را از خواب گران بیدار کند و در غیاب وى، استعداد و آمادگى پیدا کنند. هنگامى که از هر نظر شایستگى یافتند، آن پیشواى غایب باز مى گردد و جهان را پر از عدل و داد، نورانیت، حکمت و عقلانیت مى کند و ریشه ظلم و ستم و فساد را بر مى کند «یملأ الارض عدلاً و قسطاً و نوراً و برهاناً…»؛ احتجاج، ج 2، ص 291 ؛ بحار الانوار، ج 52، ص 350.. مقصود از آمادگى و بالا رفتن سطح آگاهى، این است که انسان ها به موقعیت و ارج وجود خود پى ببرند و تحمّل ظلم و فساد را، زندگى ننگین و مرگبارى تلقى کنند که شایسته مقام انسان نیست آن گاه با ارزیابى شرایط و امکانات خود و ستم قدرت هاى طاغوتى، بذر انقلاب را در سرزمین مستعد و آماده بپاشند و با شیوه هاى گوناگون، در آبیارى آن بکوشند.
پس تا زمانى که در توده ها چنین آگاهى پدید نیاید و انسان ها بر ارزش خود واقف نگردند و امکانات خود و طرف را درست نسنجند، «غیبت» ادامه خواهد داشت و سستى و تنبلى مردم، موجب طولانى شدن آن خواهد شد و به یقین قرآن و آموزه های وحیانی آن مهم ترین تاثیر را می تواند در این زمینه داشته باشد.
شرط دیگر یک انقلاب وجود یارانى فداکار است که با آشنایى نسبت به برنامه ها و اهداف و اعتقاد به آنها تا آخرین لحظه، از رهبر و انقلاب دست بر ندارند و آماده هر گونه فداکارى باشند و در صورتی که جوانان خود را قرآنی تربیت کنیم ، این شرط نیز محقق خواهد شد. قیام جهانى امام مهدى نیز نیاز به یارانى دارد که ضمن آشنایى و اعتقاد به امام و دین تا آخرین لحظه فداکارى کنند. این جمعیت خالص و مخلص که اصحاب حضرت را تشکیل مى هند، نقش جدى و قابل توجهى در رهبرى سپاه و فتح کشورها و اداره مناطق و سرزمین ها ایفا خواهند کرد.امام جواد«ع» در این زمینه مى فرماید: «اصحاب مهدى به سوى او اجتماع مى کنند که سیصد و سیزده نفراند؛ به تعداد اهل بدر از نقاط مختلف زمین… وقتى این عده جمع شدند، خدا امر او را ظاهر مى کند و چون عده کامل شد که ده هزار نفراند، به اذن خدا خروج مى کند» کمال الدین، ج 2، باب 37، ح 2..
بیگمان پارسایی و آراستگی به فضیلت تقوا و آداب و اخلاق نیکو- که بر گرفته از حاکمیت روح قرآنی در جامعه است – موجب برازندگی و زیبایی هر انسان عاشق کمال و فضیلت میشود. خواسته اصلی پیشوایان دین و خود امام مهدی(عج)، عمل کردن به دستورهای دینی و اجرای وظایف فردی و اجتماعی است؛ زیرا الگوپذیری و پیروی مردم از امام و پیشوای معصومشان در افکار، آداب، منش و رفتار، پس از معرفت و عشق به او ضروری است؛ یعنی نمیتوان تصور کرد که عاشقان و شیفتگان امام عصر(عج)، به راه و رسم زندگی مهدیوار بیاعتنا باشند، از رفتار وی، پیروی نکنند و بدون همراهی و همرنگی با او، منتظر و چشم به راهش بمانند. آن حضرت نیز در این عصر، جز چنگ زدن به قرآن و دامن دین و عمل به وظایف دینی، انتظار دیگری از مردم ندارد و کار اصلیاش جز تحقق دین و بسط و گسترش آن نیست. اهل باطل نیز به انگیزه کشاندن جوامع انسانی به ورطه فساد و تباهی و دستیابی به هدفهای پلید دنیایی خود، جز در راه دینزدایی و اباحهگری نکوشیدهاند و با به کارگیری بهترین شیوهها؛ یعنی گستراندن انواع فساد اخلاقی و لاابالیگری در جامعه و زدودن تعهد و هویت دینی و انگیزههای ایمانی انسانهای مؤمن بویژه جوانان، تلاش کردهاند تا آنان آیات الهی و آموزههای دینی و مذهبی مانند: ثواب و عقاب و ظهور امام زمان(عج) را خرافه و افسانه بدانند و به آرامی از آنها دور شوند و بر اثر پذیرش فرهنگ دنیاطلبی، هوسرانی و تنوعخواهی از فرمانهای الهی سر بپیچند، به ارزشهای دینی و انسانی توجه نکنند و اراده جمعی را به صورت افسار گسیختهای به سمت اشباع هواهای نفسانی و تفاخرهای کاذب دنیوی، معطوف سازند.
اما اندیشه انتظار، تصلب دینی و پایبندی به قرآن و معیارهای دینی را، عنصری مهم میشمارد و بر ضرورت آن تأکید میکند. پیامبر اکرم(ص)، مهمترین وظیفه منتظران ظهور مهدى(عج) را، پیروی از او در زمان غیبت میداند: «طوبی لمن أدرک قائم أهل بیتی و هو مقتد به فی غیبته قبل قیامه و یتولّی أولیائه و یعادی أعدائه ذلک من رفقائی و ذوی مودّتی و أکرم اُمّتی علیّ یوم القیامة؛» خوشا به حال کسی که قائم اهلبیت مرا درک کرده و در زمان غیبت و پیش از قیامش، پیرو او باشد، با دوستان او دوست باشد و دشمنان او را دشمن بدارد، چنین کسی در روز قیامت از رفقا و دوستان من و گرامیترین امت من در نزد من خواهد بود. عبارت «و هو مقتد به فی غیبته» گویای لزوم سنخیت و همگونی امام و پیروان؛ یعنی آنان با عمل به دین، همراهی با دوستان و برائت از دشمنان پیوندی معنوی با امام(ع) باید ایجاد کنند. امام صادق(ع) میفرماید: «من سرّه أن یکون من أصحاب القائم فلینتظر و لیعمل بالورع ومحاسن الأخلاق و هو منتظر… فجدّوا و انتظروا هنیئاً لکم أیّتها العصابة المرحومة؛» هرکس آرزو دارد که از جمله اصحاب حضرت قائم باشد باید منتظر او باشد و در این حال انتظار براساس تقوا و اخلاق نیک رفتار نمایند. پس جدی باشید و پافشاری کنید در آراستگی اخلاقی و رفتاری خود و چشم به راه آمدن حضرت باشید که بر شما گوارا باد این انتظار و چشم به راهی، ای گروه اهل رحمت و نجات.
عوامل مختلف زمینه ساز ظهور حضرت مهدى (عج)
از آنجا که انقلاب حضرت مهدى (عج) همان انقلاب اسلامى است; منتهى در سطح وسیعتر و عمیق تر و از آنجا که این انقلاب تکمیل کننده انقلاب پیامبر اسلام ص است یازده عامل مهم در زمینه سازى انقلاب حضرت مهدى (عج) نقش بسزایى دارند:
1 جاذبه قرآن و حقانیت اسلام
همان گونه که در مثلها آمده «سرانجام حقیقت جاى خود را باز مى کند» تکیه بر حقایق نورانى و استوار و منطقى قرآن و اسلام، این مکتب زنده و غنى و حیاتبخش و سازنده، یکى از عوامل مهم پیروزى است. امروز تکیه بر چنین مکتب پر مایه و استوار و مقایسه علمى و منطقى آن بر سایر مکتب ها از نظر معنوى بزرگترین عامل حرکت و زمینه سازى براى یک حکومت عدل جهانى دارد.
2 علم و اندیشه و به کار انداختن آن
پیشرفت و زمینه سازى براى حکومت ایده آل جهانى اسلام و به رهبرى امام مهدى (عج) یکى از راههاى تحصیل علم ودانش و کاراندازى آن است در صورتى که این دو بر اساس شناخت و اولوّیتها و کارهاى مثبت و عادلانه به کار رود. در این مورد اسلام اکیداً سفارش فرموده است. پیامبر خدا ص فرمود:
هر چیز اساس و پایه اى دارد. پایه این دین (اسلام) فهم و شناخت است و موضع گیرى یک مسلمان فهیم و داراى شناخت در برابر شیطان و هرگونه فساد، محکمتر و بیشتر از هزاران مسلمان بدون شناخت است. 3 استقامت و پایدارى و شجاعت
در صدر اسلام ; استقامت و پایدارى و شهامت پر توان مسلمانان در برابر تندبادهاى حوادث، از عوامل پیروزى بود. اینک نیز براى پیروزى در نیل به تکمیل اسلام به حضرت مهدى (عج) نیاز به صبر و پایدارى است .
4 زهد و رعایت اخلاق و حقوق
رعایت اخلاق نیک نسبت به یکدیگر در برخوردها و تمام ابعاد زندگى و رعایت حقوق جانى و مالى و عرضى و… که عالیترین نقش را در جذب دیگران و نفوذ در دلها دارد، از عوامل مهم گسترش اسلام در صدر اسلام بوده است. اخلاق پیامبر ص و امامان ع و شاگردانشان بسیارى از گردنکشان را به سوى اسلام پر مهر و صفا جلب کرد و موجب تقویت مسلمانان گردید.
براستى اگر همه شاخه هاى اخلاق اسلامى، رعایت گردد، بهترین زمینه سازى براى ظهور امام زمان (عج) خواهد بود.
5 ایمان و توکل به خدا
روحیه قوى و اطمینان قلب و اعتماد به نفس از عوامل سازنده و پیش برنده و زمینه ساز و سوزاننده موانع سر راه است، یک چنین روحیه و آرامش و استوارى قلب در سایه ایمان به خدا و توکل به او به دست مى آید که دعا و مناجات و نماز و روزه تقویت کننده چنین ایمان و توکلى است.
6 تعاون و همکارى
7 برخوردها و روشهاى منطقى با یکدیگر
8 توجّه به طبقه و قشر مستضعف
9ـ اتحاد و انسجام مسلمانان
10 ـرهبر شایسته
برای مطالعه بیشتر ر.ک :
1. مهدویت (پیش از ظهور ) ، رحیم کارگر ، نشر معارف
2. مهدویت ( پس از ظهور ) ، رحیم کارگر ، نشر معارف