آيا در قرآن جهت تشويق مردم به وقف اموال سوره‌اي نازل شده است؟

در قرآن سوره و يا آيه‌اي در مورد خصوص وقف و امثال آن نيامده است، بلكه به صورت كلي آياتي درباره انفاق داريم كه شامل وقف و صدقات جاريه نيز مي‌شود كه به نمونه‌هاي اشاره مي‌شود:
1. «لن تنالوا البرّ حتّي تنفقُوا مما تحبّون»؛[1] هرگز به (حقيقت) نيكوكاري نمي‌رسيد مگر اين كه از آنچه دوست مي‌داريد (در راه خدا) انفاق كنيد، و آنچه انفاق مي‌كنيد، خداوند از آن آگاه است. اين آيه شامل انفاقي كه به طريق وقف و صدقة جاريه مي‌باشد نيز مي‌شود.
2. «و ما تقدّموا لانفسكم من خيرٍ تجدوهُ عندالله هو خيراً و اعظمَ اجراً»؛[2] آن چه را از كارهاي نيك براي خود از پيش مي فرستيد نزد خدا به بهترين وجه و بزرگترين پاداش خواهد يافت، و از خدا آمرزش بطلبيد. عموميت آية فوق نيز وقف را شامل مي‌شود.
3. و اتي المال علي حبّه ذوي القربي و اليتامي و المساكين و ابن السبيل و السائلين و في الرقاب؛[3] نيكي آن است… و مال (خود) را با همه علاقه‌اي كه به آن دارد، ‌به خويشاوندان و يتيمان و مسكينان و در راه‌ماندگان در راه و سائلان و بردگان انفاق مي‌كند.
اين آيه هم با عموميتش شامل وقف مي‌شود، و به همين دليل علماء از جمله فاضل مقداد به آيات فوق براي وقف استدلال نموده است.[4]مصاديق متعددي براي وقف وجود دارد كه گاهي مصداق خاص وقف بدون نام بردن وقف، در قرآن بيان شده است، مانند آياتي كه مربوط به مسجد مي‌باشد،‌ و روشن است كه از بارزترين مصداق وقف مسجد است، دربارة مسجد گاهي مي‌فرمايد: مسجدي كه بر اساس تقوا بنا شده بهتر است،[5] و در آية ديگر مي‌فرمايد: مسجد را كساني تعمير (و مي‌سازد) كه ايمان به خدا و روز قيامت داشته باشد.[6]و آياتي كه دستور به اخذ زينت براي مسجد نموده و منهدم كنندگان مسجد را سرزنش نموده است.[7]ولي در روايات مسأله وقف به صورت روشن بيان شده است. از جمله پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: اذا مات الانسان انقطع عمله الا من ثلاث علم ينتفع به او صدقه تجري له او يدعوله؛ وقتي انسان از دنيا رفت عملش قطع مي‌شود مگر از سه چيز: 1.  علمي كه از آن بهره برده مي‌شود؛ 2. صدقه جاريه (و وقف مالي) كه براي او به جا مانده است؛  3. و فرزند صالحي كه براي او به جا مانده است.

معرفي منبع جهت مطالعه بيشتر:
1. شرح لمعه ي، شهيد ثاني، ج3، ص163 الي 188.

پي نوشت ها:
[1] . آل عمران/92.
[2] . مزمل/20.
[3] . بقره/177.
[4] . مقداد، جمال الدين، كنز العرفان، تهران، مكتبه المرتضويه، 1385، ج 2، ص 113.
[5] . بقره./108.
[6] . توبه/18.
[7] . حج/22.