دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره این دو اصول به نیمه دوم قرن اول هجری باز می گردد ولی دقیقاً مشخص نشده است که توسط چه کسی به این نام (اصول دین) خوانده شده است. بلکه اصولاً چنین مباحث علمی در پی مباحثات و تفکرات دانشمندان شکل گرفته و نتیجه یک حرکت علمی همه جانبه از سوی عالمان دینی بوده است و فرض واضع مشخص، فرضی صحیحی نیست.