آیا ما می‌توانیم صرفاً به آیاتی که معنای آن‌را می‌دانیم، عمل کنیم؟

انسان همواره باید در جست‌وجوی حقیقت و دریافت علم و دانش باشد. بدیهی است اگر با صدق نیت در این راه گام بردارد و به آنچه می‌داند عمل کند، خدا او را به مسیر درست راهنمایی خواهد کرد. قرآن کریم در این باره می‌فرماید:

«وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنین»؛[1]‏ و آنها که در راه ما (با خلوص نیّت) جهاد کنند، قطعاً به راه‏هاى خود، هدایتشان خواهیم کرد و خداوند با نیکوکاران است.

پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرماید: «مَنْ عَمِلَ بِمَا یَعْلَمُ وَرَّثَهُ اللَّهُ عِلْمَ مَا لَمْ یَعْلَمْ»؛[2] هرکس به آنچه را که می‌داند عمل نماید، آنچه را که نمی‌داند خداوند متعال به او می‌آموزد.

شایان توجه است که قرآن دارای آیات محکم و روشن است؛ مانند این‌که نماز بخوانید، دروغ نگویید، غیبت نکنید و… بدیهی است عمل کردن به این آیات مانعی ندارد. اما بسیاری از آیات قرآن حاوی قوانین و دستوراتی هستند که به راحتی قابل فهم نیستند؛ لذا باید برای دریافت آنها به متخصصان علوم دینی مراجعه نمود، چنان‌که قرآن می‌فرماید: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُون‏»؛[3] اگر نمى‏دانید، از آگاهان بپرسید.

روشن است که فرد مسلمان نباید به مقدار دانسته‌هایش اکتفا کند و از بقیه‌ی احکام و دستورات شانه خالی کند، بلکه باید به دانسته‌ها عمل کند و به دنبال فراگیری نادانسته‌ها باشد. به بیان دیگر، عمل به دانسته‌ها رفع تکلیف از نادانسته‌ها نمی کند.