از جمله مسائل مهمی که در مورد اوصاف ملائکه مطرح شده این است که آیا فرشتگان هم می خوابند و در صورت خوابیدن چگونه آیا مثل انسان می خوابند یا اینکه اصلاً خواب در آنها راه ندارد امیر المومنین «علیه السلام» در نهج البلاغه درباره اوصاف ملائکه می فرماید:«لایغشاهم نوم العیون ولا سهوا العقول و لافتره الابدان )نه خواب به دیدگان آنها فرشتگان راه می یابد و نه خطایی در خودشان و نه سستی در وجودشان. از این فقره خطبه ثابت می شود که فرشتگان ابداً خواب و سستی و سهو در وجودشان راه ندارند زیرا خواب و خستگی و سهو برای بشر است که اسیر ماده و جسم عنصری است و محتاج به تغذیه و لوازم طبیعت حیوانی اما فرشتگان عالم قدس از این اوصاف مبرا و از لوازم قوای مادی حیوانی منزهند این بیانی است که جمیع شارحان کلام حضرت علی «علیه السلام» به آن صحه گذاشته اند از طرف دیگر در اخبار آمده است داوود بن عطار گوید : یکی از اصحاب پرسید مرا خبر بده که آیا فرشتگان می خوابند ؟گفتم نمی دانم گفت خداوند عزو جل می فرماید« یسبحون الیل و النهار لا یفترون» شب و روز خدا را تسبیح می گویند و دچار سستی نمی شوند قرار شد من نزد امام صادق رفته و این مسئله را بپرسم وقتی پرسیدم فرمود هیچ زنده ای نیست جز این که می خوابد و فقط خداست که خواب ندارد اما ملائکه
می خوابند گفتم : خداوند می فرماید : «یسبحون اللیل و النهار لا یفترون »: فرمود نفس هایشان تسبیح است .
از آنچه بیان شد چند چیز روشن شد( و نتیجه سخن )
اولاً فرشتگان موجوداتی سبحانی نیستند و ماده در آنها راه ندارد قطعی است که مانند انسان خواب ندارند و این مسئله ای است که کتاب و سنت و عقل بر آن صحه می گذارد.
ثانیاً می توان بین سخن مولا علی «علیه السلام» که فرمود« لا یغشاهم نوم العیون »و حدیث امام صادق «علیه السلام» می خوابند : اما نفسهایشان تسبیح است جمع کرد گفت ممکن است ملائکه را حالت خواب سبک بگیرد و به طوری که هیچگاه بااین حالت از تسبیح و تقدیس حضرت حق غافل نشده و شب و روز به پرستش و عبادت او مشغول باشند .
چنانکه درباره صفات پیامبر آمده که از خصوصیات آنحضرت این بود که چشمانش می خوابید ولی قلبش بیدار بود و در انتظار روحی الهی به سر می برد بین خواب اگر چه برای او پیش آیده هیچگاه او را از مراقبت پروردگارش معطلن
نمی گذارد ولی دیگران را معطل می کند .
به عبارت دیگر : مراد از خواب فرشتگان چیزی است شبیه این روایت که امام علی «علیه السلام» فرمود مردم در خوابند و چون بمیرند بیدار شوند لذا خوابشان مانند خواب چشم ها و غفلت نیست بلکه حالتی است که در مقایسه با آن خداوند سبحان است مانند خواب در مقایسه با بیداری است زیرا کسی که فاقد چیزی است نسبت به آن در خواب می باشد .
منابع :
1 – نهج البلاغه فیض الاسلام ،خطبه 1 .
2- قرآن کریم انبیاء ( 21) آیه 20 .
3- بحار الانوار علامه مجلسی (ج 59 ص 185).
4- فرشتگان تحقیقی قرآنی ،علیرضا رجالی تهرانی، ص 70.
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی
می خوابند گفتم : خداوند می فرماید : «یسبحون اللیل و النهار لا یفترون »: فرمود نفس هایشان تسبیح است .
از آنچه بیان شد چند چیز روشن شد( و نتیجه سخن )
اولاً فرشتگان موجوداتی سبحانی نیستند و ماده در آنها راه ندارد قطعی است که مانند انسان خواب ندارند و این مسئله ای است که کتاب و سنت و عقل بر آن صحه می گذارد.
ثانیاً می توان بین سخن مولا علی «علیه السلام» که فرمود« لا یغشاهم نوم العیون »و حدیث امام صادق «علیه السلام» می خوابند : اما نفسهایشان تسبیح است جمع کرد گفت ممکن است ملائکه را حالت خواب سبک بگیرد و به طوری که هیچگاه بااین حالت از تسبیح و تقدیس حضرت حق غافل نشده و شب و روز به پرستش و عبادت او مشغول باشند .
چنانکه درباره صفات پیامبر آمده که از خصوصیات آنحضرت این بود که چشمانش می خوابید ولی قلبش بیدار بود و در انتظار روحی الهی به سر می برد بین خواب اگر چه برای او پیش آیده هیچگاه او را از مراقبت پروردگارش معطلن
نمی گذارد ولی دیگران را معطل می کند .
به عبارت دیگر : مراد از خواب فرشتگان چیزی است شبیه این روایت که امام علی «علیه السلام» فرمود مردم در خوابند و چون بمیرند بیدار شوند لذا خوابشان مانند خواب چشم ها و غفلت نیست بلکه حالتی است که در مقایسه با آن خداوند سبحان است مانند خواب در مقایسه با بیداری است زیرا کسی که فاقد چیزی است نسبت به آن در خواب می باشد .
منابع :
1 – نهج البلاغه فیض الاسلام ،خطبه 1 .
2- قرآن کریم انبیاء ( 21) آیه 20 .
3- بحار الانوار علامه مجلسی (ج 59 ص 185).
4- فرشتگان تحقیقی قرآنی ،علیرضا رجالی تهرانی، ص 70.
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی