بر اساس مبانی فلسفی و عرفانی، خلق از عدم به این معنا است که عالم، بلکه تمام اسما و صفات خداوند در رتبهی ذات خدا مستهلک در ذات الهی هستند و در آنجا هیچ اسم، رسم، تمایزی و صفتی وجو ندارد. مرتبهی ذات خدا (قبل از تجلي) غيب الغيوب است كه در خفا و كمون محض است. به این جهت عالم (با ویژگی خاص) از عدم خلق شد؛ یعنی در مرتبه ذات معدوم بود.(البته در اینجا قبلیت زمانی منظور نیست، بلکه قبلیت رتبه و مرتبه مقصود است). این معنا گذشته از اینکه مورد تصریح اهل معرفت است، از روایات نیز به دست میآید. همچنانکه از پیامبر اکرم(ص) سؤال شد: پروردگار ما قبل از اینکه مخلوقات خود را خلق کند در کجا بود؟ حضرت فرمودند: در «عماء» که نه بالای آن چیزی بود و نه پایین آن. بنابر این «عماء» همان مرتبه عدم و نیستی اشیا در ذات خداوند است.