در منابع حدیثی و زیارات، القاب متعددی برای حضرت فاطمه(س) شمرده شده است که برخی را اینجا میآوریم [1] :لقب و معنا :زَهراء درخشان و نورانیعَذراء پاکدامنمَعصُومَه مصون از گناه
حَوراء إنسیّه حوریهای به صورت انسان
حُرَّه آزاد
مُبارَکه پر برکت
بَتُول جدا و ممتاز از دیگران،
بریده از مردم و متوجه به سوی خدا،
زنی که عادت ماهیانه نبیند
طاهِرَه پاک
حَصَان پاکدامن
زََکیَّه پاکیزه (از زشتیهای اخلاقی)
مَریم کبرَی مریم بزرگ
راضیَه خشنود (به تقدیر الهی)
صِدّیقَه بسیار راستگو
مَرضیَّه کسی که خدا از او راضی و خشنود است
نوریَّه نورانی
رَضیَّه مورد رضایت و خشنودی
سَماویَّه آسمانی
حَصان پاکدامن
سَیدة نِساء العالَمین سرور زنان جهان
حانیَه بسیار مهربان
مَنصورَه یاری شده
مُحَدَّثَه کسی که فرشتگان با او سخن گویند
زاهِدَه پارسا
طَیّبَه نیک، زلال، پاک
اُمّ اَبیها مادر پدرش
تَقیَّه پرهیزکار
بَرَّه نیکوکار
مُطَهَّرَه پاک
شَهیدَه شهید
صادِقَه راستگو
رَشیدَه فهمیده و خردمند
فاضِلَه با فضیلت
نَقیَّه خالص و ناب
عَلیمَه دانا
غَراء شریف، نیککردار
مَهدیَّه هدایت یافته
صَفیَّه صاف و خالص
عابدَه عبادتکننده
مُتَهَجِّدَه شب زندهدار
قانِتَه پیوسته در حال اطاعت از خدا
در برخی منابع متاخر القاب دیگری نیز برای حضرت فاطمه ذکر شده است از جمله:
سیدة، مصلّیة، قائمة، شاهدة، صائمة، ولیة، زاکیة، سلیمة، حلیمة، حبیبة، جمیلة، حفیفة، صالحة، مصلحة، صبیحة، محمدة، نصیبة، مجیبة، شریفة، مکرمة، عالمة، فاتحة، مُنعِمة، داعیة، معلمة، شافعة، مشفقة، جاهدة، ناصحة، متجهدة، راقیة، ناصیة، حاضرة، وافیة[2]کوثر نیز به عنوان لقب حضرت زهرا مشهور است.
چنانچه ملاحظه میکنید نورا از القاب حضرت نیامده است. هرچند در کتب لغت آنرا زیبا معنی کرده اند : (تلفظ: nurā) (نور + ا (پسوند نسبت) ) نورانی، درخشان، (به مجاز) زیبا – نور (عربی) + ا (فارسی )، مؤنث انور درخشان، تابان نورافشان آنچه نور به اطراف خود می پراکند، نور پاش، (در قدیم) نور افشانی کردن – نور (عربی) + افشان (فارسی) آنچه از خود نور و روشنایی منتشر می کند، نورپاش
پینوشت:
[1] مناقب ابن شهرآشوب ج۳، ص۳۵۷؛ شهید اول، المزار، ص۲۰؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ص۱۰۰-۱۰۲
[2] انصاری، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ج۱۸، ص۳۴۶ به نقل از محمد الامین، الفاطمیة فی ذکر أسماء فاطمة علیها السّلام
حَوراء إنسیّه حوریهای به صورت انسان
حُرَّه آزاد
مُبارَکه پر برکت
بَتُول جدا و ممتاز از دیگران،
بریده از مردم و متوجه به سوی خدا،
زنی که عادت ماهیانه نبیند
طاهِرَه پاک
حَصَان پاکدامن
زََکیَّه پاکیزه (از زشتیهای اخلاقی)
مَریم کبرَی مریم بزرگ
راضیَه خشنود (به تقدیر الهی)
صِدّیقَه بسیار راستگو
مَرضیَّه کسی که خدا از او راضی و خشنود است
نوریَّه نورانی
رَضیَّه مورد رضایت و خشنودی
سَماویَّه آسمانی
حَصان پاکدامن
سَیدة نِساء العالَمین سرور زنان جهان
حانیَه بسیار مهربان
مَنصورَه یاری شده
مُحَدَّثَه کسی که فرشتگان با او سخن گویند
زاهِدَه پارسا
طَیّبَه نیک، زلال، پاک
اُمّ اَبیها مادر پدرش
تَقیَّه پرهیزکار
بَرَّه نیکوکار
مُطَهَّرَه پاک
شَهیدَه شهید
صادِقَه راستگو
رَشیدَه فهمیده و خردمند
فاضِلَه با فضیلت
نَقیَّه خالص و ناب
عَلیمَه دانا
غَراء شریف، نیککردار
مَهدیَّه هدایت یافته
صَفیَّه صاف و خالص
عابدَه عبادتکننده
مُتَهَجِّدَه شب زندهدار
قانِتَه پیوسته در حال اطاعت از خدا
در برخی منابع متاخر القاب دیگری نیز برای حضرت فاطمه ذکر شده است از جمله:
سیدة، مصلّیة، قائمة، شاهدة، صائمة، ولیة، زاکیة، سلیمة، حلیمة، حبیبة، جمیلة، حفیفة، صالحة، مصلحة، صبیحة، محمدة، نصیبة، مجیبة، شریفة، مکرمة، عالمة، فاتحة، مُنعِمة، داعیة، معلمة، شافعة، مشفقة، جاهدة، ناصحة، متجهدة، راقیة، ناصیة، حاضرة، وافیة[2]کوثر نیز به عنوان لقب حضرت زهرا مشهور است.
چنانچه ملاحظه میکنید نورا از القاب حضرت نیامده است. هرچند در کتب لغت آنرا زیبا معنی کرده اند : (تلفظ: nurā) (نور + ا (پسوند نسبت) ) نورانی، درخشان، (به مجاز) زیبا – نور (عربی) + ا (فارسی )، مؤنث انور درخشان، تابان نورافشان آنچه نور به اطراف خود می پراکند، نور پاش، (در قدیم) نور افشانی کردن – نور (عربی) + افشان (فارسی) آنچه از خود نور و روشنایی منتشر می کند، نورپاش
پینوشت:
[1] مناقب ابن شهرآشوب ج۳، ص۳۵۷؛ شهید اول، المزار، ص۲۰؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ص۱۰۰-۱۰۲
[2] انصاری، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ج۱۸، ص۳۴۶ به نقل از محمد الامین، الفاطمیة فی ذکر أسماء فاطمة علیها السّلام