آینده نگری در فرهنگنامه عاشورا
۱۳۹۳/۱۰/۰۳
–
۱۸۲ بازدید
امام زمان (عج)، قیام خود را با نام و یاد حسین (ع) آغاز می کند
نویسنده: دکتر رحیم کارگر
به یقین بیشتر معارف و آموزه های عاشورایی، برخاسته از وجود فرهنگ ساز و تعالی بخش حسینی است؛ فرهنگی برخاسته از منبع لایزال الهی و سرچشمه وحیانی که افق های روشنی از حقایق زندگی فراروی بشر باز می کند.
امام زمان (عج)، قیام خود را با نام و یاد حسین (ع) آغاز می کند
نویسنده: دکتر رحیم کارگر
به یقین بیشتر معارف و آموزه های عاشورایی، برخاسته از وجود فرهنگ ساز و تعالی بخش حسینی است؛ فرهنگی برخاسته از منبع لایزال الهی و سرچشمه وحیانی که افق های روشنی از حقایق زندگی فراروی بشر باز می کند.
بر این اساس آینده سازی و توجه به آینده یکی از فرازهای مهم و سرنوشت ساز روز عاشوراست. امروزه دانش آینده پژوهی بشدت بر این مساله پای می فشرد که به جای تلاش در جهت آینده بینی، باید در جهت ساختن و هدایت آینده کوشید. در این رابطه خلق چشم انداز جایگاه مهمی در آینده پژوهی دارد. چشم انداز به زبان ساده یعنی تابلویی از آینده مطلوب. بدون داشتن اطلاعات کافی از آینده، چشم اندازها در هر سطحی نمی توانند قابل اتکا و اعتماد باشند؛ بنابراین ضرورت آینده شناسی و آینده پژوهی به منظور جهت دهی به فرهنگ، فناوری، نیروی انسانی و اتخاذ سیاست های مناسب، بیش از پیش آشکار می شود.
بر این اساس وقتی به صحنه عاشورا و سخنان امام حسین (ع) نگاه می کنیم به روشنی آینده نگری و آینده سازی را در مهم ترین آنها می بینیم! آن حضرت در روز عاشورا مسیر آینده را برای یارانش بیان کرد و ضمن طرح مدینه فاضله الهی، خبر از بازگشت شکوهمندانه خود و آنها داد ؛ یعنی هم وعده ظهور داد و هم مساله اعتقادی رجعت را مطرح کرد. امام باقر (ع) می فرماید: امام حسین (ع) شب عاشورا به اصحابش فرمود: «بشارت باد شما را به بهشت، به خدا قسم که بعد از آن چه بر ما جاری شود، مکث خواهیم کرد آن قدر که خدای تعالی خواسته باشد، پس بیرون می آورد ما و شما را در آن هنگامی که قائم ما ظاهر شود، پس انتقام خواهد کشید از ظالمان، و ما و شما مشاهده خواهیم کرد ایشان را در سلاسل و اغلال و گرفتار به انواع عذاب و نکال…» (گزیده کفایه المهتدی، ص 105 و 106، ح 19)
در واقع مهم ترین پیشگویی عاشورا بازگشت امام حسین (ع)، در انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) بود. این آینده نگری، همانا روشن نگه داشتن چراغ مبارزه با طاغوت و جریان باطل و بلند کردن پرچم حق طلبی در طول تاریخ است. امام حسین (ع)، بزرگمردی الهی است که بر لحظه لحظه آینده اشراف دارد و زمان تحت قدم های اوست…
آن حضرت در این روایت، چشم انداز روشنی از آینده را فراروی یارانش قرار می دهد و حسینیان را آماده مواجهه با آینده مطلوب و روشن می کند. این آینده نگری، راه ساختن آینده و مسیر زوال و نابودی جبهه متولیان شیطان را نشان می دهد. همچنین اراده الهی را مبنی بر تغییر مثبت تحت ولایت رحمانی را به ولایت مداران نشان می دهد و بر لزوم قدرت یابی آنان در آینده روشن، تاکید می کند. البته عاشورا خود نه فقط مبدا آغاز آینده حتمی است که غایت و مقصد نهایی آن نیز است؛ به همین جهت امر مبارک ظهور در این روز به وقوع خواهد پیوست.
عاشورا روز ظهور مهدی (عج)، امام باقر (ع) می فرماید: « گویا قائم را می بینم که روز عاشورا، روز شنبه بین رکن و مقام ایستاده و جبرئیل پیش روی او ندا می کند…» (الغیبه، شیخ طوسی، ص 274).
آینده نگری عاشورایی هم امید ایجاد می کند و هم شوق شهادت. این نوع توجه دادن به آینده در واقع ایجاد حرکت و تلاش برای شوق آینده سازی است. این خون و پیام امام حسین (ع) است که از عاشورا تا ظهور و از ظهور تا رجعت جوشش دارد و آینده را تحت تاثیر و نفوذ معنوی خود قرار می دهد!! اراده های ولایی تحت رهبری الهی، قدرت تاریخ سازی و آینده سازی دارند و هیچ اراده شیطانی نخواهد توانست جلوی آن را بگیرد. به همین جهت گسترش فرهنگ زیارت اربعین و نشان دادن عظمت و شکوه اسلام و اعلام آمادگی برای یاری مهدی موعود، می تواند در این جهت تفسیر و تبیین شود.
براساس روایاتی که درباره رجعت وارد شده، امام حسین (ع) در اواخر حکومت ولی عصر، با اصحاب باوفایش رجعت می کند و برای همه مردمان معرفی می شود، تا کسی در مورد آن حضرت دچار تردید نشود.
این در حالی است که امام زمان، قیام خود را با نام و یاد حسین (ع) آغاز می کند و اربعین بهترین فرصت شناساندن فرهنگ ظهور به جهانیان است (الایا اهل العالم! انا الامام القائم… ان جدی الحسین قتلوه عطشانا…)
بر این اساس است که می گوییم آینده جهان، در پرتو نهضت عاشورا معنا می یابد و این یعنی چشم اندازآفرینی.
این چشم انداز مسیر تاریخ و جهت آینده را مشخص می کند و بر استواری و بقای حق و حقیقت تاکید می کند. در ضمن آن پستی و زوال پذیری حتمی راه باطل را نشان می دهد. این چشم انداز آفرینی، یعنی بسیج نیروها و امکانات برای ساختن آینده و رسیدن به آینده وعده داده شده که جز با عزم های راسخ و بصیرت الهی و اراده های پولادین امکان پذیر نیست. این فرهنگنامه عاشوراست که گذشته و حال و آینده ما را تحت تاثیر عمیق و واقعی خود قرار می دهد و ما باید بخوبی از این فرهنگ سترگ، پاسداری کنیم.
مدیر گروه آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی*
روزنامه جام جم، شماره 4150 به تاریخ 1/10/93، صفحه 8 (اندیشه)
نویسنده: دکتر رحیم کارگر
به یقین بیشتر معارف و آموزه های عاشورایی، برخاسته از وجود فرهنگ ساز و تعالی بخش حسینی است؛ فرهنگی برخاسته از منبع لایزال الهی و سرچشمه وحیانی که افق های روشنی از حقایق زندگی فراروی بشر باز می کند.
بر این اساس آینده سازی و توجه به آینده یکی از فرازهای مهم و سرنوشت ساز روز عاشوراست. امروزه دانش آینده پژوهی بشدت بر این مساله پای می فشرد که به جای تلاش در جهت آینده بینی، باید در جهت ساختن و هدایت آینده کوشید. در این رابطه خلق چشم انداز جایگاه مهمی در آینده پژوهی دارد. چشم انداز به زبان ساده یعنی تابلویی از آینده مطلوب. بدون داشتن اطلاعات کافی از آینده، چشم اندازها در هر سطحی نمی توانند قابل اتکا و اعتماد باشند؛ بنابراین ضرورت آینده شناسی و آینده پژوهی به منظور جهت دهی به فرهنگ، فناوری، نیروی انسانی و اتخاذ سیاست های مناسب، بیش از پیش آشکار می شود.
بر این اساس وقتی به صحنه عاشورا و سخنان امام حسین (ع) نگاه می کنیم به روشنی آینده نگری و آینده سازی را در مهم ترین آنها می بینیم! آن حضرت در روز عاشورا مسیر آینده را برای یارانش بیان کرد و ضمن طرح مدینه فاضله الهی، خبر از بازگشت شکوهمندانه خود و آنها داد ؛ یعنی هم وعده ظهور داد و هم مساله اعتقادی رجعت را مطرح کرد. امام باقر (ع) می فرماید: امام حسین (ع) شب عاشورا به اصحابش فرمود: «بشارت باد شما را به بهشت، به خدا قسم که بعد از آن چه بر ما جاری شود، مکث خواهیم کرد آن قدر که خدای تعالی خواسته باشد، پس بیرون می آورد ما و شما را در آن هنگامی که قائم ما ظاهر شود، پس انتقام خواهد کشید از ظالمان، و ما و شما مشاهده خواهیم کرد ایشان را در سلاسل و اغلال و گرفتار به انواع عذاب و نکال…» (گزیده کفایه المهتدی، ص 105 و 106، ح 19)
در واقع مهم ترین پیشگویی عاشورا بازگشت امام حسین (ع)، در انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) بود. این آینده نگری، همانا روشن نگه داشتن چراغ مبارزه با طاغوت و جریان باطل و بلند کردن پرچم حق طلبی در طول تاریخ است. امام حسین (ع)، بزرگمردی الهی است که بر لحظه لحظه آینده اشراف دارد و زمان تحت قدم های اوست…
آن حضرت در این روایت، چشم انداز روشنی از آینده را فراروی یارانش قرار می دهد و حسینیان را آماده مواجهه با آینده مطلوب و روشن می کند. این آینده نگری، راه ساختن آینده و مسیر زوال و نابودی جبهه متولیان شیطان را نشان می دهد. همچنین اراده الهی را مبنی بر تغییر مثبت تحت ولایت رحمانی را به ولایت مداران نشان می دهد و بر لزوم قدرت یابی آنان در آینده روشن، تاکید می کند. البته عاشورا خود نه فقط مبدا آغاز آینده حتمی است که غایت و مقصد نهایی آن نیز است؛ به همین جهت امر مبارک ظهور در این روز به وقوع خواهد پیوست.
عاشورا روز ظهور مهدی (عج)، امام باقر (ع) می فرماید: « گویا قائم را می بینم که روز عاشورا، روز شنبه بین رکن و مقام ایستاده و جبرئیل پیش روی او ندا می کند…» (الغیبه، شیخ طوسی، ص 274).
آینده نگری عاشورایی هم امید ایجاد می کند و هم شوق شهادت. این نوع توجه دادن به آینده در واقع ایجاد حرکت و تلاش برای شوق آینده سازی است. این خون و پیام امام حسین (ع) است که از عاشورا تا ظهور و از ظهور تا رجعت جوشش دارد و آینده را تحت تاثیر و نفوذ معنوی خود قرار می دهد!! اراده های ولایی تحت رهبری الهی، قدرت تاریخ سازی و آینده سازی دارند و هیچ اراده شیطانی نخواهد توانست جلوی آن را بگیرد. به همین جهت گسترش فرهنگ زیارت اربعین و نشان دادن عظمت و شکوه اسلام و اعلام آمادگی برای یاری مهدی موعود، می تواند در این جهت تفسیر و تبیین شود.
براساس روایاتی که درباره رجعت وارد شده، امام حسین (ع) در اواخر حکومت ولی عصر، با اصحاب باوفایش رجعت می کند و برای همه مردمان معرفی می شود، تا کسی در مورد آن حضرت دچار تردید نشود.
این در حالی است که امام زمان، قیام خود را با نام و یاد حسین (ع) آغاز می کند و اربعین بهترین فرصت شناساندن فرهنگ ظهور به جهانیان است (الایا اهل العالم! انا الامام القائم… ان جدی الحسین قتلوه عطشانا…)
بر این اساس است که می گوییم آینده جهان، در پرتو نهضت عاشورا معنا می یابد و این یعنی چشم اندازآفرینی.
این چشم انداز مسیر تاریخ و جهت آینده را مشخص می کند و بر استواری و بقای حق و حقیقت تاکید می کند. در ضمن آن پستی و زوال پذیری حتمی راه باطل را نشان می دهد. این چشم انداز آفرینی، یعنی بسیج نیروها و امکانات برای ساختن آینده و رسیدن به آینده وعده داده شده که جز با عزم های راسخ و بصیرت الهی و اراده های پولادین امکان پذیر نیست. این فرهنگنامه عاشوراست که گذشته و حال و آینده ما را تحت تاثیر عمیق و واقعی خود قرار می دهد و ما باید بخوبی از این فرهنگ سترگ، پاسداری کنیم.
مدیر گروه آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی*
روزنامه جام جم، شماره 4150 به تاریخ 1/10/93، صفحه 8 (اندیشه)