بلایای طبیعی از قبل خبر نمی‌کنند، اما همه‌ی فجایع طبیعی از جمله خشکسالی این طور نیستند. خشکسالی زمانی رخ می‌دهد که منطقه‌ای برای مدت زمان طولانی دچار کمبود یا عدم وجود ذخائر آبی شود. هنگامی که  از یک شرایط طبیعی به عنوان «خشکسالی» یاد می‌کنید، لازم است میزان عادی بارندگی آن منطقه را در نظر داشته باشید، چرا که آنچه ممکن است در منطقه‌ای خشکسالی به نظر رسد، لزوماً در منطقه‌ای خشک مانند آفریقا خشکسالی در نظر گرفته نمی‌شود. آب منبع اصلی غذا و بقا است. ما روزانه به مقدار کافی آب نیاز داریم، خواه به منظور نوشیدن، شستشو، پخت و پز یا تولید برق باشد. هنگامی که  مقدار آب کافی از طبیعت تأمین نشود، همه چیز در این سیاره تحت تأثیر آن قرار خواهد گرفت. در ادامه به تمام این موارد اشاره خواهیم کرد.
 

با فکر کردن به خشکسالی چه چیزی در ذهن‌تان تداعی می‌شود؟ به زمین‌های ترک خورده، محصولات زراعی خشک شده، به حیواناتی که به دلیل کمبود غذا و آب در حال جان دادن هستند، فکر می‌کنید؟ اما آیا تصور می‌کنید خشکسالی تنها بر روی گیاهان و حیوانات تأثیر می‌گذارد؟ آیا فکر می‌کنید خشکسالی تنها در مناطق توسعه نیافته رخ می‌دهد؟ خیر اشتباه می‌کنید. همه و هر آنچه در این سیاره وجود دارد به طور مستقیم یا غیر مستقیم با یکدیگر در ارتباط هستند. در ادامه به برخی از اثرات و پیامدهای ناشی از خشکسالی اشاره می‌کنیم.
 

محیط زیست اولین جایی است که تحت تأثیر خشکسالی قرار می‌گیرد، یعنی می‌توانید آنچه در محیط اطراف شما رخ ‌‌می‌دهد از جمله گیاهان خشک شده، درختان افتاده، سطوح ترک خورده زمین و گرمای سوزان را به وضوح مشاهده کنید. برای درک تأثیر خشکسالی بر محیط زیست نکاتی که در زیر آورده شده است را مطالعه کنید.

* از بین رفتن گیاهان و محصولات کشاورزی منجر به کمبود مواد غذایی هم برای حیوانات و هم انسان می‌شود.

* سطوح آب دریاچه‌ها، برکه‌ها و سایر مخازن آب کاهش می‌یابد.

* کمبود غذا و آب همچنین می‌تواند منجر به مرگ برخی گونه‌ها از جمله گونه‌های در معرض انقراض شود.

* فرسایش خاک افزایش می‌یابد، به این دلیل که ریشه گیاهان موجود در خاک در نهایت خشک شده که این امر منجر به وقوع طوفان غبار و کولاک می‌شود.
آب بخش مهمی از زیستگاه هر یک از گونه‌ها اعم از آبزی یا خشکی زی را تشکیل می‌دهد* آب بخش مهمی از زیستگاه هر یک از گونه‌ها اعم از آبزی یا خشکی زی را تشکیل می‌دهد. مسئله دیگری که هنگام خشکسالی اتفاق می‌افتد، تخریب و نابودی زیستگاه است.

* یکی دیگر از تغییرات محیطی ناشی از خشکسالی در یک منطقه مهاجرت جانورانی مانند مارها و خزندگان به زیستگاه‌های انسانی است. این امر می‌تواند یک تهدید بالقوه برای فضای زندگی انسان به حساب آید، چرا که احتمال افزایش مارگزیدگی وجود دارد.

* خشکسالی منجر به خشک شدن پوششهای گیاهی در زمین می‌شود و به همین دلیل در صورت بروز صاعقه احتمال وقوع آتش سوزی افزایش می‌یابد.

* خشکسالی همچنین به کاهش کیفیت خاک انجامیده بطوریکه بر حاصلخیزی و در نهایت زیستگاه اطراف آن تأثیر می‌گذارد. همچنین منجر به از بین رفتن تالاب‌ها می‌شود.

* بروز بیماریهای مختلف به ویژه در حیوانات از جمله آثار خشکسالی بوده که در نتیجه آن گونه‌های مختلف حیوانی دچار آسیب می‌شوند. همچنین به دلیل وقوع خشکسالی موجودات زنده موجود در بدنه‌های آبی نیز از بین می‌روند.
 

در ادامه به چند نکته کلیدی به منظور درک بهتر تأثیر خشکسالی بر اقتصاد اشاره می‌شود.

* نخستین افرادی که دچار ضرر اقتصادی می‌شوند، کشاورزانی هستند که در نهایت تمام سرمایه‌ای که از کار سخت بر روی زمین بدست آورده‌اند را از دست می‌دهند. یکی دیگر از عوامل ضرر و زیان وارد شده به کشاورزان، پرداخت هزینه برای تأمین تجهیزات مصنوعی آبیاری و آب خواهد بود.

* از آنجا که خشکسالی منجر به مرگ حیوانات به دلیل کمبود غذا و آب می‌شود، دامداران نیز ممکن است دامهای ارزشمند خود را از دست دهند.

* افراد درگیر در مشاغل مرتبط با کشاورزی مانند شیلات، صنایع چوب و مزرعه داران به دلیل تولید کم ناشی از این شرایط متحمل ضرر و زیان می‌شوند.

* مشاغلی مانند شرکتهای تولید ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی مرتبط با حوزه کشاورزی که به طور غیر مستقیم به کشاورزی مربوط می‌شوند،  نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

* مبلغ قبض آب و برق افزایش می‌یابد به این دلیل که شرکتهای نیرو مجبور به هزینه بیشتر جهت تأمین منابع مورد نیاز خود هستند.

* از آنجا که محصول کمتر خواهد شد، مردم مجبور می‌شوند پول بیشتری برای تهیه اقلام غذایی مانند حبوبات و سبزیجات پرداخت کنند.
 

زمانی که موضوع بقا در شرایط سخت ناشی از خشکسالی به میان می‌‍‌آید، عواقب اجتماعی زیادی به همراه خود خواهد داشت. برخی از آنها در زیر ذکر شده است.

* به دلیل تأثیرات اقتصادی ناشی از خشکسالی تغییری آشکار در شیوه زندگی افراد به دلیل کاهش درآمد ایجاد خواهد شد.

* بسیاری از کشاورزان به ویژه در کشورهای توسعه نیافته به دلیل خسارت ناشی از خشکسالی دچار مشکلات روحی و روانی می‌شوند.

* بسیاری از مشکلات مرتبط با سلامت مانند استرس، افسردگی، کم آبی بدن و سایر موارد ممکن است در نتیجه تأثیر کلی خشکسالی بر زندگی انسان و محیط اطراف ایجاد شود.

* تهدیدی آشکار برای امنیت انسان نه تنها به دلیل شرایط آب و هوایی، بلکه به دلیل مسائلی مانند مهاجرت حیوانات خطرناک مانند مارهای نزدیک به زیستگاه انسان و آتش سوزی وجود خواهد داشت.

* نه تنها حیوانات، بلکه انسانها نیز تمایل به مهاجرت از این مناطق داشته تا بدین وسیله بتوانند در آرامش جسمی، روحی و اقتصادی زندگی کنند.
تا زمانی که با این شرایط مواجه نشده باشیم به اهمیت حفظ درختان، بازیافت و صرفه جویی در مصرف آب پی نخواهیم بردموارد نامبرده برخی از مهمترین نکات به هنگام وقوع خشکسالی و نحوه تأثیر آن بر هر یک از گونه‌های موجود در کره زمین را شامل می‌شد. پس از درک عواقب خشکسالی، حتماً این سئوال برایتان مطرح می‌شود که چه چیزی باعث بروز خشکسالی می‌شود و به منظور آماده ساختن خود چه باید کرد؟ در پاسخ بایستی گفت که تا زمانی که با این شرایط مواجه نشده باشیم به اهمیت حفظ درختان، بازیافت و صرفه جویی در مصرف آب پی نخواهیم برد. مهم نیست فناوری تا چه اندازه پیشرفت کرده باشد، و مهم نیست ما انسان‌ها تا چه اندازه قدرتمند باشیم، این حقیقت باقی است که اگر برای محیطی که در آن زندگی می‌کنیم (محیطی که منبع نهایی غذا و آب است) ارزش قائل نباشیم، نه پول و نه ثروت نمی‌توانند ما را از خطرات و آسیب‌های طبیعی در امان دارند. بیایید از محیط زیست مراقبت کنیم تا طبیعت نیز بتواند از ما مراقبت کند.

منبع:  Shalu Bhatti– sciencestruck