ارتباط پوسیدگی با مصرف مواد غذایی

در این رابطه می‌توان غذاها را به سه دسته پوسیدگی‌زا، غذاهایی که ارتباطی با پوسیدگی ندارند و مواد مقابله‌کننده با پوسیدگی تقسیم‌بندی نمود.

غذاهای پوسیدگی‌زا آن‌هایی هستند که حاوی کربوهیدرات‌های تخمیرپذیر بوده و زمانی که در تماس با میکروب‌های دهان قرار می‌گیرند، می‌توانند سبب کاهش PH بزاق شده و فرایند پوسیدگی را تحریک کنند.

غذاهای دسته دوم در پوسیدگی نقش ندارند، توسط میکروب‌ها تخمیر نشده و سبب کاهش PH بزاق نمی‌شوند. نمونه‌هایی از غذاهای این گروه شامل غذاهای پروتئینی مانند تخم‌مرغ، ماهی، گوشت، و ماکیان، بیشتر سبزیجات، چربی‌ها و آدامس‌های بدون شکر هستند. آدامس‌های بدون شکر به دلیل توانایی در افزایش ترشح بزاق و نیز به دلیل عدم افزودن شیرین‌کننده‌های کربوهیدراتی به آن‌ها می‌توانند به کاهش پوسیدگی کمک می‌کند.

غذاهای ضدپوسیدگی غذاهایی هستند که وقتی قبل از یک غذای اسیدزا مصرف شوند، از پلاک حاصل از غذاهای اسیدزا جلوگیری می‌کند. از جمله آن‌ها پنیر است که به دلیل وجود کازئین، کلسیم و فسفات دارای این خاصیت است. قندهایی مانند زایلیتول ضدپوسیدگی‌زایی قابل‌توجه هستند زیرا باکتری‌ها نمی‌توانند آن را مانند گلوکز، ساکاروز و فروکتوز تخمیر کنند.3
 

رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان ها

رژیم غذایی سلامتی بخش ، شامل یک برنامه ی غذایی طبیعی بوده که همه ی مواد مغذی لازم برای رشد کودکان را به همراه داشته باشد و شامل چند گروه عمده مواد غذایی است که باید روزانه مصرف شوند و عبارتند از میوه و سبزیجات ، نان و حبوبات ، شیر و لبنیات ، گوشت ، ماهی و تخم مرغ .1
 

ویژگیهای یک رژیم غذایی خوب چیست ؟

کودک نیاز دارد که یک رژیم غذایی متعادل برای شکل گیری و تکامل دندان ها داشته باشد . همچنین کودک برای اینکه لثه ای سالم که دندان ها را در بر می گیرد داشته باشد ، نیازمند داشتن تغذیه سالم است . یک برنامه ی غذایی با مقادیر بالای کربوهیدرات مانند مواد قندی و نشاسته ای می تواند برای کودک شما ، ایجاد ریسک بالایی از نظر ابتلا به پوسیدگی دندان نماید .1
 

چگونه یک رژیم غذایی خوب برای خانواده درنظر بگیریم ؟

ابتدا مطمئن شوید که برنامه ی غذایی شما متعادل و کامل است ؟ سپس ببینید که چند مرتبه در روز از غذاهای حاوی مواد قندی و نشاسته ای مصرف خواهید کرد .غذاهای نشاسته ای شامل نان ، برنج ، شیرینی و سیب زمینی می باشد .

هنگامی که فرزند خود را از نظر مصرف این مواد کنترل می کنید ، بهتر است نگاهی نیز به ظرف محتوای این مواد و همچنین شکلات و شیرینی داشته باشید . بعضی از مواد غذایی شامل یک یا چند نوع قند می باشند و باید بدانید که همه ی انواع قند ها می توانند باعث پوسیدگی شوند .

میوه ها و برخی سبزیجات و محصولات لبنی دست کم دارای یک نوع قند می باشند . قند را می توان در تجزیه بسیاری از مواد غذایی پیدا کرد . حتی در برخی از مواد غذایی که طعم شیرین ندارند . برای مثال در کره ، بادام زمینی و بسیاری از سس ها و ژله ها .1
 

آیا کودکان باید تمام مواد قندی را کنار بگذارند ؟

قطعا خیر . مقادیر بالایی از این موا مورد نیاز کودکان می باشند . شما باید به سادگی آن را انتخاب نموده و مصرف را در حد طبیعی و منطقی نگهدارید . یک غذای حاوی قند و نشاسته اگر با مواد غذایی دیگری چون گوشت همراه شده و در برنامه ی غذایی روزانه یعنی نهار ، شام و صبحانه قرار گیرد ، برای رشد و تکامل دندان ها بسیار مفید است ولی اگر به صورت تنقلاتی چون چیپس ، پفک و اسنک باشد ، خیر .

غذاهای چسبنده و کشدار مانند میوه های خشک و انواع تافی ها و شکلات ها براحتی توسط بزاق دهان و آب و شیر از سطح دندان شسته نمی شوند ، بنابراین آنها می توانند نقش بیشتری را در ایجاد پوسیدگی داشته باشند تا غذاهای فیبر دار و سلولزی که دندان ها را نیز تمیز می کنند .

ضمن استفاده از نخ دندان و مسواک زدن صحیح ، آنهم حداقل روزی دو بار ، با دندانپزشک اطفالتان در مورد انتخاب ، نگهداری و طرز مصرف مواد غذایی مشورت نمایید .
 

 آیا با داشتن یک رژیم غذایی متعادل می توان مطمئن شد که کودک فلوراید دریافت کرده است ؟

خیر ، یک رژیم غذایی متعادل ، متضمن فراهم نمودن مقدار کافی از فلورایدی که برای رشد و نگهداری از دندان های کودک لازم است نمی باشد . اگر شما در جامعه ای زندگی می کنید که فلورایده کردن مواد غذایی در برنامه آنها وجود ندارد و یا میزان فلوراید موجود در آب آشامیدنی کافی نمی باشد ، کودک شما در طی سالیانی که دندان هایش تشکیل می شوند نیاز به یک فراورده دارویی فلوراید دار دارد که البته دندانپزشکان ، مقدار مصرف فراورده های فلوراید دار برای کودک را مشخص می سازند .1
 

نکاتی مهم ولی نادیده گرفته شده در مورد تغذیه سلامت دندان ها

دستورالعمل های رژیم غذایی هرگز بر روی دندان های سالم تمرکز نکرده اند.از دهه 60 و 70 میلادی، توصیه رژیم غذایی ما را از “خوردن سالم” تغییر داده است.

تعداد خیلی کم از این رژیم ها، برای داشتن دندان های سالم است.برای مدتی طولانی، دندانپزشکان تنها خواستار کاهش قند و شکر بودند. اما به عنوان ارتباط بین شکر، چاقی و دیابت نوع دوم شروع به پدیدار شدن و تغییر کرد. امروزه، کاهش قند یک توصیه اصلی برای سلامتی است.

سازمان بهداشت جهانی هم اکنون 5 تا 9 قاشق چای خوری شکر را در روز توصیه می کند. نوزادان، کودکان نوپا و کودکان باید کم تر بخورند. رژیم غذایی کم چرب، بیش ترین تاثیر را بر آنچه که به عنوان “رژیم غذایی سالم” تصور می شود، دارد.

با این حال، رژیم بسیار کم چرب دستورالعملی برای بیماری های دهانی است. با قطع کردن چربی های اشباع شده و کلسترول به طور کامل، بسیاری از غذاهایی که برای دندان مناسب هستند را حذف می کنید. برای بدتر کردن اوضاع، اغلب افرادی که دیده می شوند قند زساد و کربوهیدرات تصفیه شده را مصرف می کنند.2
 

سخن پایانی

درکودکانی که هنوز قادر به خوردن مواد غذایی جامد نیستند هنگام خواب و یا برای خواباندن نوزاد ، به او شیر ، آب میوه و آب قند ندهید مگر اینکه با مطالعه ی مطلب مراقبت از دهان و دندان در بارداری ، که چندی پیش منتشر کردیم آنها را به خوبی تمیز نمایید .1

پینوشتها
1.www.rastineh.com
2.www.namnak.com
3.www.tebyan.net