غزال زیاری – اکتشاف لیتیوم در روستای صلال باعث شد تا هند در جایگاه پنجمین ذخایر بزرگ لیتیوم در جهان بایستد. یک ماده‌معدنی که در دنیای فناوری کلیدی و سرنوشت‌ساز است. روستای صلال ۱۰ هزار نفر جمعیت دارد، ولی مثل دیگر مناطق دوردست تحت قلمرو هند، از نظر زیر ساخت‌ها و امکانات رفاهی شرایط نامطلوبی دارد و حتی فاقد پمپ‌بنزین است. چرخ اقتصاد این روستا با کشاورزی می‌چرخد ولی حالا دولت هند در تلاش است تا صنایعی با فناوری پیشرفته در آنجا راه‌اندازی کند.

در روز نهم فوریه دولت هند اعلام کرد که این روستا روی بستری در حدود ۵.۹ میلیون تنی از لیتیوم قرار دارد؛ فلزی نرم و سفید رنگ که بخش اصلی باتری‌هایی که برای ساخت وسایل نقلیه الکتریکی، تلفن‌ها و رایانه‌ها به کار می‌رود را تامین می‌کند.

لیتیوم یا طلای دنیای فناوری

لیتیوم یکی از اجزاء مهم در باتری‌های قابل شارژ است که در تلفن‌های همراه، رایانه‌های دستی و خودروهای برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر، آلیاژی از لیتیوم و آلومینیوم در صنایع هواپیماسازی مورد استفاده قرار می گیرد که سبک، قابل انعطاف، محکم و مقاوم است.

علاوه بر این، لیتیوم نیروی کششی زیادی دارد و به دلیل وزن کم آن گزینه بسیار مناسبی برای باتری‌های کم وزن و پرانرژی است. همچنین، این ماده معدنی همراه با سرب آلیاژی را تولید می‌کند که در ساختن بلبرینگ چرخ‌های قطار استفاده می‌شود.

از دیگر مصارف لیتیوم می‌توان به کاربرد آن در صنعت داروسازی اشاره کرد.

با این همه در مورد مصرف لیتیوم هم در صنایع و همچنین در داروسازی توجه به یک نکته بسیار مهم می‌باشد. مرز میان سودمند بودن این ماده و سمی بودنش برای انسان و محیط زیست بسیار بسیار نازک و شکننده‌است.

بیشتر بخوانید:

• پروژه شگفت انگیز نجات زمین با بی ارزش ترین اجزای ماه!

• توهم یا واقعیت؟ سلاحی که از راه دور بدون هیچ ردی افراد را زمین‌گیر می‌کند

دل‌نگرانی‌های مردم صلال بعد از شادی فراوان

در حالی که مقامات سیاسی و تجاری هند از این موضوع غرق در شادی هستند، اما نگرانی مردم جامو و کشمیر این است که بهره‌برداری از این معادن ارزشمند، به معنای درگیری اجتماعی و تخریب محیط‌زیست‌شان باشد.

یک هفته بعد از اعلام این خبر، خبرنگار WIRED سری به صلال زد و خیابان‌های روستا تقریبا خلوت بودند و مردم در گروه‌های کوچک گفتگو می‌کردند. یکی می‌گفت:« قرار است میلیونر شویم؟» و دیگری می‌گفت:« دولت به هیچ قیمتی این منابع را رها نمی‌کند و این شاید پایان روستای ما باشد.»

وقتی مقامات سازمان زمین‌شناسی هند در سال ۲۰۱۸ برای کشف لیتیوم به صلال سفر کردند، روستائیان به شدت نگران شده بودند. یکی از اهالی روستا می‌گوید:« وقتی کارشناسان برای جمع‌آوری نمونه، شروع به حفاری کردند، روستائیان به شدت نگران بودند و می‌گفتند که اینها زمین‌های ما را ویران می‌کنند. ولی ما مطمئن بودیم که کسی نمی‌خواهد زمین‌های ما را بگیرد و تنها بحث بررسی برای اکتشاف معدن است.»

کارشناسان محیط‌زیست هشدار داده‌اند که معمولا استخراج لیتیوم برای محیط‌زیست مخرب است و باعث آسیب دیدن خاک و آلودگی هوا و آب می‌شود و این اتفاق در کشورهای مختلف دنیا رخ داد و به‌عنوان مثال نشت مواد شیمیایی سمی در معدنی در بخش شمالی تبت در سال ۲۰۱۶، اکولوژی اطراف را نابود و باعث مرگ هزاران ماهی شده بود.

طبق گفته راجا مظفر بات، فعال محیط‌زیست کشمیر، اکولوژی جامو و کشمیر در حال حاضر هم بسیار شکننده است:« رودخانه چناب از مناطق حساسی عبور می‌کند و شک دارم که با استخراج لیتیوم این رودخانه جان سالم به در ببرد. حتی اگر دولت در این کوه‌ها طلا هم پیدا کند، نباید آن را استخراج کرد. هیچ‌چیز ارزشمندتر از جان ما نیست.»

اما عزم دولت هند برای استخراج این معادن لیتیوم جزم است؛ نخست وزیر هند بر تلاش برای خودکفایی در طیفی گسترده از محصولات استراتژیک، از فولاد گرفته تا الکترونیک و تجهیزات نظامی می‌کوشد و مقامات دولت هند معتقدند که این کشور باید در انرژی نیز به‌دنبال خودکفایی باشد. طبق آمارهای رسمی فروش خودروهای برقی در هند بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ از کمتر از ۵۰ هزار خودرو به بیش از ۴۴۳ هزار خودرو رسیده. دولت هند پیش‌بینی می‌کند که ۳۰% از فروش خودروهای شخصی، ۷۰% از فروش خودروهای تجاری و ۸۰% از فروش خودروهای دو و سه چرخه تا سال ۲۰۳۰، خودروهای برقی خواهند بود. استفاده از خودروهای الکتریکی، به هند در مسیر کاهش واردات نفت و همچنین دستیابی به اهداف خود در کاهش آلاینده‌های هوا کمک زیادی خواهد کرد.

تولید باتری برای استفاده در خودروهای برقی، به حجم زیادی لیتیوم نیاز خواهد داشت. با وجود روابط پرتنش میان هند و چین، هندی‌ها بخش عمده‌ای از نیازشان به لیتیوم و لیتیوم-یون را از چین تامین می‌کنند و درصورتی که لیتیوم یافت شده در روستای صلال استخراج شود، حجم لیتیوم کافی برای تامین باتری خودروهای برقی خصوصی در هند تامین خواهد شد.

این میزان از ذخایر لیتیوم این پتانسیل را دارد که دو چالش بزرگ هند، یعنی آلودگی و امنیت انرژی را حل کند. البته حجم ذخایر لیتیوم در جامو و کشمیر لزوما به این معنا نیست که این کشور می‌تواند از نظر اقتصادی و زیست‌محیطی به خودکفایی برسد. برخی متخصصان این سوال را مطرح می‌کنند که حتی اگر استخراج لیتیوم در صلال به قیمت آسیب به محیط‌زیست، انجام شود، آیا امکان بهره‌برداری از آن با قیمت مناسب وجود دارد؟ و این ابهام را مطرح می‌کنند که شاید حتی واردات لیتیوم همچنان به‌صرفه‌تر باشد و باید پاسخ این سوالات پیدا شود.

منبع: wired

5858