خاویار از گرانترین و پرارزشترین غذاهای دریایی جهان محسوب شده و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. ارزش ماهیان خاویاری نه به جهت استفاده از گوشت آنان که به واسطه تخم آنان است که به خاویار یا مروارید سیاه مشهور است . خاویار انواع گوناگونی دارد شامل خاویار طالیی، سرخ و سیاه که البته در این میان خاویار سیاه از ارزشی قابل توجه برخوردار است.

دریای خزر به عنوان بزرگترین منبع ماهیان خاویاری در جهان بیش از ۹۰ درصد خاویار جهان را تأمین میکند و ۳ درصد از ذخایر ماهیان خاویاری جهان در دریای خزر موجود. ایران سالانه در حدود ۲۰ تا ۲۲ میلیون بچه ماهی خاویاری از گونه قره برون را در دریا رها می سازد و تنها کشوری است که مجازاتهایی سنگین مانند جریمه نقدی، حبس، توقیف قایق و ابزار صید را برای صید قاچاق این گونه وضع نموده است.

ارزش غذایی خاویار

خاویار یک ماده غذایی پر انرژی است که طعم و بویی بسیار خوشایند دارد و سرشار از پروتئین، ویتامین های آ، سی، ای و مواد معدنی است و ساختار سلولی آن مشابه با پوست انسان می باشد. به طور عمده پروتئین موجود در خاویار متشکل از اسیدهای آمینه آرزین، هیستامین، ایزولوسین، لیزین و میتونین است. چربی موجود در خاویار نیز به دو دسته عمده تقسیم می شود که عبارتند از 25 درصد کلسترول و ۷۵ درصد لستین.

فواید درمانی و خواص خاویار

مصرف خاویار فواید متعددی برای بدن داشته، اما برخی از خواص آن از بقیه شاخص تر می باشد. در زیر تعدادی از مهمترین خواص خاویار گردآوری شده است:

خواص خاویار برای پوست

یکی از مهمترین و قابل توجه ترین خواص خاویار در بین مصرف کنندگان تاثیر آن بر ترمیم و بازسازی سلولهای پوست است. خاویار با داشتن زیست‌محرک‌ها و آمینواسیدهای ویژه نقش محافظتی برای پوست انسان ایفا می‌کند. این ترکیبات با بالا بردن متابولیسم و فرآیندهای خاص موجود در سلول‌های پوست و مرطوب نگاه داشتن آن پیر شدن پوست را کند می‌کند. عصاره خاویار در جوانسازی و رفع چین و چروک صورت و خطوط ایجاد شده روی پوست موثر بوده و موجب بالا رفتن کیفیت و طراوت پوست می‌شود. همچنین با تسریع تولید کلاژن در پوست به مرور زمان باعث جوان‌تر شدن و شادابی و مقاومت بالای پوست در انسان می‌گردد. همچنین عصاره خاویار منبعی غنی از اسید نوکلئیک بوده و حاوی دی ان ای دریایی است که این ماده عامل اصلی احیا کننده سلول‌های پوست بدن می باشد. این عصاره نقش یک نوار محافظ مرطوب را ایفا می‌کند که موجب مصون ماندن پوست از اشعه مضر ماورای بنفش، خشکی و آلودگی هوا و شرایط نا مساعد اقلیمی می‌شود.

خواص خاویار در رفع افسردگی

مصرف خاویار از ابتلا به افسردگی پیشگیری میکند، چرا که در خاویار غلظت اسیدهای چرب از نوع امگا ۳ بسیار بالاست. به علاوه خاویار غنی از ترکیبی به نامCtacosand  است که نوعی الکل چرب با زنجیره بلند است و در بدن به اسیدهای چرب تبدیل می شود. این اسیدهای چرب به دست آمده در سنتز میلین (پوشش سلول عصبی) نقش به سزایی ایفا می کند. به همین دلیل مصرف خاویار در سلامت سلولهای عصبی بسیار مؤثر است. در کشورهایی که ماهی و خاویار در عادات غذایی مردم جایگاه و دارد، میزان ابتلا به افسردگی بسیار کمتر از دیگر کشورهاست.

خواص خاویار و پیشگیری از بیماری‌های قلبی – عروقی

وجود اسیدهای چرب امگا ۳ در خاویار مانع از افزایش کلسترول خون و به دنبال آن باعث پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی می شود.

خواص خاویار در بارداری

مصرف خاویار همانند دیگر غذاهای دریایی برای مادران باردار بسیار مفید بوده، با تامین عناصر و ویتامین های مورد نیاز بدن مادر و جنین، به افزایش رشد مغز، چشم و هوش جنین کمک می کند. بهترین زمان مصرف خاویار برای زنان باردار در ماه های 6 تا 9 دوران بارداری است.

خواص خاویار در نازایی

خاویار، از منابع سرشار و اعجاب انگیز ویتامین ب12 می‌باشد. این ویتامین برای افزایش و تقویت اسپرم در مردان توصیه شده و کاربرد دارد. خاویار به عنوانی منبعی سرشار از این ویتامین می‌تواند تعداد اسپرم‌ها را افزایش دهند و نقش موثری در بهبود تحرک اسپرم داشته باشد. افزایش متابولیسم انرژی در بدن، فراهم کردن منابع بیشتر برای تولید اسپرم، افزایش میزان اکسیژن برای تولید سلول‌های قرمز خون از دیگر خواص خاویار در درمان مشکل نازایی مردان است.

همچنین، خاویار و ویتامین ب12 در بانوان نیز، منجر به افزایش باروری سلول تخمک و کاهشسقط جنین می‌‌شود. برخی مطالعات نشان دادند که کمبود این ویتامین، شانس تخمک گذاری غیر معمول را افزایش داده و در موارد با کمبود شدید منجر به توقف تخمک گذاری شده است.

سایر خواص درمانی خاویار

مصرف خاویار در پیشگیری از ابتلا به بیماری آرتریت رومائید و التهاب مفاصل موثر است.

خاویار سرشار از آهن بوده، مصرف آن برای رفع کم خونی مفید است.

خاویار به درمان برخی ناراحتی های دستگاه گوارش کمک می کند.

از جمله خواص مهم خاویار افزایش میل جنسی است که همانند خواص تخم بلدرچین در تقویت نیروی جنسی بسیار موثر است.

مضرات خاویار (موارد احتیاطی مصرف خاویار)

مهمترین نکته‌ای که در مورد مصرف خاویار بایستی به آن توجه نمود، استفاده از محصولاتی است که در بسته بندی های بهداشتی و دارای تاریخ مصرف و پروانه بهداشت باشند، چر ا که به دلیل قیمت گران این محصول، قاچاق ومحصولات تقلبی آن نیز در بازار فراوان بوده، نحوه صید و فرآوری نامطلوب می‌تواند خاویار را غیربهداشتی کرده و مصرف کننده را با مخاطرات جدی روبه رو سازد.

منبع: سایت ستاره