از ديدگاه قرآن وظايف متخاصمان براي اينكه به آشتي برسند چيست؟
1.قصد اصلاح:
درمرحله نخست،متخاصمان خود بايد قصد اصلاح داشته باشند تاخداوند نفرت را به دوستى تبديل سازد: «إِن يُريِدا إِصلَـحاً يُوَفِّقِ اللّهُ بَينَهُما.»(نساء/4،35)اگر متخاصمان چنين نيّتى نداشته باشند،كوشش ديگران نيز فايدهاى نخواهد داشت؛ گرچه تمام همّت و سعى خويش را به كار بندند.
2. عفو و گذشت:
متخاصمان براى سرعت بخشيدن به آشتى، مناسب است از برخى حقوق خويش بگذرند. به نظر بيشتر مفسّران در ذيل آيه (128 نسا/4) براى بازگشت آرامش به خانواده و استمرار زناشويى، راههايى مانند بخشيدن قسمتى از مال به زن يا چشمپوشى از مهريّه يا حقّ همخوابگى و نفقه و پوشش براى زنان وجود دارد. در آيهاى ديگر آمده است: كيفر بدى، مانند آن بدى است؛ پس هركه درگذرد و اصلاح كند، پاداش او بر عهده خدا است: «وجَزَاؤُ سَيِّئَة سَيِّئةٌ مِثلُها فَمن عَفا وأَصلَحَ فَأَجرُهُ عَلَى اللّه». (شورى/ 42، 40) قرطبى در ذيل اين آيه از ابنعبّاس روايت مىكند: كسىكه ازحقّ قصاص بگذرد و بينخود و دشمنش اصلاح كند، پاداش او بر خدا است.
3.نيكى در برابر بدى:
بالاتر از عفو، پاسخ بدى با نيكى است.قرآن مىفرمايد:«ولاَتَستَوِى الحَسَنَةُ وَلاَالسَّيِّئةُ ادفَع بِالَّتِى هِىَ أَحسَنُ فَإِذا الَّذِى بَينَكَ و بَينَهُ عَدوَةٌ كأَنَّهُ وَلىٌّ حَمِيم.نيكىوبدى يكسان نيست. بدى را با آنچه بهتر است، دفع كن؛آنگاه كسى كه ميان تو و او دشمنى است،گويا دوستى صميمى مىشود».(فصلت/41،34) از آنجا كه رسيدن به اين مقام،به خودسازى نياز دارد، در آيه بعد مىگويد: به اين[خصلت] نمىرسند،مگر كسانى كه صبر و بهره بزرگى از ايمان دارند:«وما يُلَقَّــها إِلاّ الَّذينَ صَبَروا و ما يُلقَّــها إِلاَّ ذوحَظّ عَظيم». (فصلت/41،35)
منبع:
دائرة المعارف قرآن كريم ج1 ص269