سرگیجه

سرگیجه اصطلاحی است که برای توصیف طیف وسیعی از احساسات از قبیل احساس ضعف، سستی، ضعف یا ناپایداری به کار می رود. سرگیجه باعث ایجاد یک احساس اشتباه می شود که فرد احساس چرخش و حرکت در اطراف می کند. سرگیجه احساس سبکی، مبهم بودن یا عدم تعادل است. این عامل روی اندام های حسی، به ویژه چشم و گوش تأثیر می گذارد، بنابراین ممکن است گاهی اوقات باعث غش شود.

سرگیجه یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از اختلالات مختلف است. این اختلال یکی از شایعترین دلایلی است که بزرگسالان به خاطر آن به پزشک مراجعه می کنند و حتی می تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. اما به ندرت خطرناک و جدی می باشد. درمان سرگیجه به علت و علائم آن بستگی دارد و معمولاً درمان موثر است، اما ممکن است مشکل عود کند و دوباره برگردد.1
 

علایم و نشانه ها

این بیماری نوعی احساس چرخش است و معمولا با تهوع یا استفراغ ، بی ثباتی (بی ثباتی موضعی)، افتادن و مشکلات در راه رفتن همراه است.

حملات مکرر سرگیجه در افرادی که سرگیجه دارند، شایع است و اغلب کیفیت زندگی را مختل می کنند.

دید تار، مشکل در صحبت کردن، سطح پایین هوشیاری و کاهش شنوایی نیز ممکن است رخ دهد.
 
علائم و نشانه های سرگیجه می تواند به صورت پیوسته و یا به صورت ناگهانی رخ دهد.

سرگیجه با شروع پیوسته، با علایمی همراه است که تا کل روز فرد را درگیر می کند و در اثر تغییرات دژنراتیو در اثر افزایش سن ایجاد می شود. به طور طبیعی، با افزایش سن، سرعت انتقال عصبی کاهش می یابد.

علاوه بر این، با افزایش سن، دژنراسیون ارگان های آمپولا و اتولیت نیز اتفاق می افتد.
 
سرگیجه های طولانی مدت معمولا نشان دهنده ی وجود ضایعه در سیستم عصبی مرکزی می باشد.

ویژگی های سرگیجه شروع ناگهانی با علائمی همچون با سرگیجه کوتاه مدت که معمولا فقط برای ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد، همراه است.

به طور معمول، سرگیجه با شروع ناگهانی با علائم محیطی مرتبط است.2
 

علت سرگیجه

این حالت دلایل بسیار زیادی از جمله اختلال در گوش داخلی، بیماری حرکتی و اثرات دارویی دارد و گاهی اوقات ممکن است ناشی از یک وضعیت بهداشتی اساسی مانند گردش خون ضعیف، عفونت یا آسیب دیدگی باشد. طول مدت سرگیجه و علائم همراه آن به علت اصلی بستگی دارد.
 

مشکلات گوش داخلی

حس تعادل به ورودی ترکیبی از قسمت های مختلف سیستم حسی مانند چشم ها، اعصاب حسی و گوش داخلی بستگی دارد. سرگیجه مربوط به اختلال در عملکرد این ورودی ها می باشد.

میگرن

سرگیجه در مبتلایان به سردردهای میگرنی هم دیده می شود و ممکن است چند دقیقه تا ساعت ها به طول انجامد.
 

عفونت

عفونت ویروسی عصب دهلیزی، به نام نوریت وستیبولار، می تواند منجر به سرگیجه شدید و مداوم شود. ناشنوایی ناگهانی همراه با سرگیجه می تواند مربوط به لابریتینیت باشد.

سرگیجه موضعی پاروکسیسمال خوش خیم BPPV باعث ایجاد یک حس شدید و کوتاه اما کاذب می شود و بیشتر از تغییر سریع حرکات سر در مواردی مانند ضربه به سر ناشی می شود. BPPV شایع ترین علت سرگیجه است.
 

مریضی منیر

 این بیماری شامل تجمع و ایجاد بیش از حد مایعات در گوش داخلی است و با حملات ناگهانی سرگیجه همراه می باشد که ممکن است تا چند ساعت ادامه یابد. همچنین در این شرایط ممکن است فرد احساس زنگ در گوش را تجربه کند.
 

اختلالات گردش خون

در صورت عدم خون رسانی به مغز ممکن است فرد احساس سرگیجه، ضعف یا خستگی کند. برخی اختلالات گردش خونی که می تواند منجر به این احساس شوند، عبارتند از:
 

افت فشار خون سیستولیک

گردش خون ضعیف در شرایطی مانند کاردیومیوپاتی، حمله قلبی، آریتمی قلبی و حمله ایسکمیک گذرا
 

سایر دلایل سرگیجه

گرمای بیش از حد (هایپرترمی) و کمبود آب بدن

دارو. داروهای مانند داروهای ضد تشنج، داروهای ضد افسردگی، آرام بخش

شرایط عصبی. برخی از اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون و مولتیپل اسکلروز

قند خون پایین (هیپوگلیسمی). در این شرایط سرگیجه ممکن است با تعریق و اضطراب همراه باشد.

اختلالات اضطرابی. حملات وحشت و ترس از ترک خانه یا قرار گرفتن در فضاهای بزرگ و باز (آگورفوبیا) از این اختلالات با سرگیجه همراه است.

کاهش سطح آهن (کم خونی). که در این شرایط سرگیجه می تواند با سایر علائم مانند خستگی، ضعف و رنگ پریدگی همراه باشد.

مسمومیت با مونوکسید کربن. با علائمی مانند سردرد، سرگیجه، ضعف، معده ناراحت، استفراغ، درد قفسه سینه و سردرگمی همراه است.1
 

درمان سرگیجه

بعضی از انواع سرگیجه بدون درمان برطرف می‌شوند، اما هر گونه مشکل اساسی ممکن است نیاز به پیگیری پزشکی داشته باشد.

به عنوان نمونه، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک برای عفونت باکتریایی یا داروهای ضدویروسی برای زونا تجویز کند.

داروهایی در دسترس هستند که می‌توانند برخی از علائم را تسکین دهند. این داروها شامل آنتی‌هیستامین‌ها و ضدتهوع‌ها به منظور کاهش بیماری حرکت و حالت تهوع هستند. اگر سایر روش‌های درمانی مؤثر نباشد ممکن است عمل جراحی ضروری باشد.
 

اقدامات احتیاطی

کسی که سرگیجه یا انواع دیگری از گیجی را تجربه می‌کند، نباید از نردبان استفاده کند یا رانندگی کند. آهسته بلند شدن ممکن است مشکل را کاهش دهد. افراد همچنین باید هنگام نگاه به سمت بالا مراقب باشند و تغییرات ناگهانی در وضعیت سر ایجاد نکنند.
 

درمان‌های خانگی سرگیجه

اقداماتی وجود دارد که فرد می‌تواند در خانه برای کمک به برطرف کردن سرگیجه و محدود کردن تأثیر آن بر زندگی روزانه انجام دهد.
 

تغییر سبک زندگی

مراحل زیر می‌تواند به کاهش تأثیر سرگیجه کمک کند:

هنگامی که چرخش شدید است در یک اتاق آرام و تاریک دراز بکشید

به محض احساس سرگیجه بنشینید

اگر می‌دانید حرکتی معمولاً باعث ایجاد علائم می‌شود، آن را به آرامی انجام دهید. مانند بلند شدن، نگاه کردن به سمت بالا یا چرخاندن سر

برای برداشتن چیزی به جای خم شدن بیش از حد، روی زانو بنشینید

خوابیدن روی دو یا چند بالش

هنگام برخاستن در شب نور کافی باشد

اگر سرگیجه بر توانایی شما در راه رفتن یا احساس تعادل تأثیر می‌گذارد، از عصا برای جلوگیری از افتادن و صدمات جدی استفاده کنید.

برخی داروهای گیاهی نیز به بهبود علائم سرگیجه کمک می‌کنند:

فلفل قرمز

زردچوبه

جینکو بیلوبا (ginkgo biloba)

ریشه زنجبیل

شواهد کافی وجود ندارد که تأیید کند که داروهای گیاهی می‌توانند سرگیجه را تسکین دهند. با‌این‌حال، یک مطالعات بالینی اکنون برای بررسی اثرات Gongjin-dan در حال انجام است.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.novinsamak.com
3.www.samaksaee.com