اعتقاد محکم این است که به فرمایش خدا عمل کنید واورا اطاعت کنید ونماز را بپا دارید! چون به خدا اعتقاد دارید وبه دنبال کسب رضای خدا هستید،ممکن است که اعمال خیرشما ، در جای خود، پاداش داشته باشد ، وبه کسی مثقال ذره ای ظلم نمی شود «…فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ – وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ …» پس هرکس هم وزن ذره اى نیکى کند، آن نیکى را ببیند.- و هرکس هم وزن ذره اى بدى کند، آن بدى را ببیند!
ولی باید بدانیم که :
1- درهمه جا، سخن از ایمان وعمل صالح است وهیچ کدام به تنهایی نمی تواند برای کسی سعادت ایجاد کند : …وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفی خُسْرٍ – إِلاَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحات …. سوگند به عصر –(که ) بى تردید انسان در زیان کارى بزرگى است – مگر کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند…یعنی ایمان وعمل صالح تواما باعث نجات انسان است نه تک تک آنها!
2- نماز به قدری اهمیت دارد که برای نشان دادن اهمیت آن، در اسلام با تعبیرات مختلف و معنی دار از آن یاد شده است . گاهی به عنوان عمود و عماد دین معرفی شده، چنان که امام باقر (ع) فرمود: «الصلاة عمود الدین; ان قبلت قبل ماسواها وان ردت رد ما سواها » «نماز ستون دین است اگر پذیرفته شود ؛ بقیه اعمال پذیرفته می شود واگر رد شود، بقیه اعمال نیز رد می شود » (2) و پیامبر (ص) فرمود: «الصلاة عماد الدین; نماز تکیه گاه دین است .» (3) لقمان در یکی از اندرزهای خود به پسرش، این مطلب را چنین تبیین می کند: «یا بنی اقم الصلاة فانما مثلها فی دین الله کمثل عمود فسطاط; ای پسرم! نماز را برپا دار، چرا که مثل نماز نسبت به دین خدا مانند ستون خیمه است، اگر ستون خیمه، استوار و پابرجا باشد، طناب ها و میخ ها و سایه اش، استوار می ماند، ولی اگر ستون شکسته شد یا افتاد، میخ ها و طناب ها و سایه خیمه، فایده ای نخواهد داشت .» (4) و گاهی نماز به عنوان برترین عمل معرفی شده است، چنان که امام صادق (ع) فرمود: «ما اعلم شیئا بعد المعرفة افضل من هذه الصلوة; بعد از خداشناسی، هیچ چیزی را برتر از این نماز نمی دانم .» (5) و زمانی از نماز به عنوان بهترین موضوع (برترین برنامه ای که از طرف خدا وضع، و قرار داده شده) یاد شده، چنان که در روایت آمده، ابوذر به پیامبر (ص) عرض کرد: نماز چیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: «خیر موضوع; نماز بهترین موضوع است .» (6)
و گاهی از نماز به عنوان سر و صورت اسلام یاد شده، چنان که پیامبر (ص) فرمود: «لیکن اکثر همک الصلاة فانها راس الاسلام; باید بیشترین همت و اهتمام تو به نماز باشد، چرا که نماز سرچشمه اسلام است .» (7) و امام صادق (ع) فرمود: «برای هر چیزی صورتی هست و صورت دین اسلام، نماز است .» (8)
تعبیرات دیگری نیز در روایات اسلامی از زبان معصومین (ع) شده مانند این که: نماز معراج مؤمن است، نماز تقرب بخش مؤمن به خدا است، نماز مایه خشنودی خدا است، نماز خیرالعمل است، نماز محبوب دل پیامبر (ص) و نور چشم او است، نماز نهر شستشوگر آلودگی ها است، نماز کفاره گناهان است . قبولی اعمال بستگی به قبولی نماز دارد، نماز نخستین موضوعی است که از آن در قیامت سؤال می شود و . . .
از اهمیت نماز این که کهن ترین برنامه عبادی است که از آغاز خلقت بشر وجود داشته است، و تاکنون وجود دارد . منظور این است که اصل نماز وجود داشته، گرچه چگونگی آن در عصرهای مختلف تفاوت داشته است .
ابراهیم خلیل قهرمان توحید، پس از آن که اسماعیل و مادر او را در مکه (که آن وقت بیابان بی آب و علف بود) گذاشت، در مقام دعا گفت: «پروردگارا من بعضی از فرزندانم را در سرزمین بی آب و علف در کنار خانه ای که حرم تو است ساکن ساختم; «لیقیموا الصلاة; تا نماز را برپا دارند .» (9)
و در مورد دیگر پس از سپاسگزاری از درگاه الهی که در سن پیری، اسحاق و اسماعیل را به او عنایت فرموده، چنین دعا می کند: «رب اجعلنی مقیم الصلاة ومن ذریتی; پروردگارا! مرا برپا کننده نماز قرار ده و از فرزندانم نیز چنین فرما .» (10) چنان که ملاحظه می کنید، ابراهیم (ع) در میان خواسته های بسیار، نخستین خواسته اش برپاداری نماز است . نیز خداوند در مقام تمجید اسماعیل (ع) می فرماید: «وکان یامر اهله بالصلاة; اسماعیل همواره خانواده اش را به نماز فرمان می داد .» (11) حضرت عیسی (ع) وقتی که در گهواره لب به سخن گشود، پس از بیان عبودیت و نبوت خود، سخن از نماز به میان آورده و می گوید: «واوصانی بالصلاة; خداوند مرا به نماز توصیه فرمود .» (12)
کوتاه سخن آن که نماز با اهمیت ترین دستوری است که خداوند به بشر داده است، و بالاترین اطاعت الهی است تا آنجا که امام صادق (ع) فرمود: «ان طاعة الله خدمته فی الارض، فلیس شی ء من خدمته یعدل الصلاة; اطاعت خدا یعنی خدمت الهی در زمین، و پاداش و عظمت هیچ خدمتی نسبت به خدا، با نماز برابری نمی کند .» (13)
3- جالب این که در سیره درخشان پیامبر (ص) آمده: در سال نهم هجرت، طایفه «طی » به نمایندگی از قبیله «طائف » در مدینه به حضور رسول خدا (ص) رسیدند، پس از مذاکره حاضر شدند تسلیم گردند مشروط بر این که آن حضرت آنها را از نماز معاف دارد، پیامبر (ص) با کمال قاطعیت این پیش نهاد را رد کرد و فرمود: «لا خیر فی دین لا صلوة معه; دینی که در آن نماز نباشد، خیر و برکت ندارد .» (14)
نتیجه اینکه ، اعمال خیر وشایسته را خدا پاداش خواهد داد،(در دنیا ویا آخرت)ولی اینکه شخص بی نماز را جزو مؤمنین به حساب آورند! خیر؛ بلکه اگر عمدا نماز نخواند جزو کافرین است ، وجزایی جز جهنم نخواهد داشت !
 
پی نوشت ها:
1. لقمان، آیه 17 .
2. محدث کلینی، فروع کافی، ج 3، ص 266 .
3. کنزالعمال، حدیث 18869 .
4. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 82، ص 227 .
5. فروع کافی، ج 3، ص 264 .
6. بحار، ج 77، ص 70 .
7. همان، ص 127 .
8. بحار، ج 82، ص 310 .
9. ابراهیم، آیه 37 .
10. همان، آیه 40 .
11. مریم، آیه 55 .
12. همان، آیه 31 .
13. بحار، ج 82، ص 219 .
14. سیره حلبی، ج 3، ص 243 .