برتری زیارت قبر برخی از امامان(ع) بر دیگر امامان معلول شرایط زمانی بوده‌ است؛ از این‌رو؛ روایاتی که در فضیلت زیارت قبر امام رضا(ع) نقل شده است 1 هرچند برخی از آنها نشانگر برتری این زیارت بر زیارت قبر امام حسین(ع) است، 2 اما می‌توان احتمال داد که برتر بودن زیارت امام رضا(ع) بر زیارت امام حسین(ع) همیشگی نبوده و تنها برای دوران خاصی است؛ زیرا در برخی از این روایات، تعلیلی آورده شده است که امروزه چنان علت وجود ندارد؛ مانند این روایت: على بن مهزیار می‌گوید: از امام جواد(ع) پرسیدم: فدایت شوم زیارت امام رضا(ع) افضل است، یا زیارت امام حسین(ع)؟ آن‌حضرت فرمود: «زیارت پدرم افضل است؛ زیرا امام حسین(ع) را هر گروهى از مردم زیارت می‌کنند، ولى پدرم را زیارت نمی‌کند، مگر شیعیان خاص و خالص ما». 3

و یا طبق روایت دیگر، ناظر به موقعیت زمانی خاصی بوده که زیارت‌ امام رضا(ع) سخت و دشوار بوده و زیارت‌کنندگان تحت کنترل شدید حاکمیت آن دوران بوده‌اند؛ چنان‌که امام جواد(ع) در پاسخ پرسش محمّد بن سلیمان فرمود: «…افضل آن است که به خراسان رود و بر پدرم امام رضا(ع) سلام داده و آن‌جناب را زیارت کند و شایسته است که این زیارت را در ماه رجب انجام دهد، ولى امروزه به آن مبادرت نکند؛ زیرا هم بر ما و هم بر شما از ناحیه سلطان خوف بوده و ممکن است در معرض اتهام واقع شویم». 4

بنابراین، به نظر می‌رسد که روایات مربوط به برتری ثواب زیارت امام رضا(ع) بر ثواب زیارت امام حسین(ع) به جهت شرایط خاص و سخت و دشوار آن موقع بوده و نشانگر برتری مطلق چنین زیارتی نیستند.

__________________________________

1. ر. ک: شیخ مفید، محمّد بن محمد، کتاب المزار، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1413ق، ص 196؛ ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق، ص 546.

2 . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق، ج 4، ص 584؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق، ج 2، ص 582؛ ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف اشرف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356ش، ص 305.

3 . کافی، ج 4، ص 584؛ من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 582.

4 . کامل الزیارات، ص 305.