> امام غائب نعمت باطنی خداوند بر روی زمین است

امام غائب نعمت باطنی است یعنی آثار، خیرات و برکات حضرت در عالم جاری است. بدون اینکه حضرت ظاهر باشند، آثار وجودی حضرت همه جا است و سرپا بودن جهان که از آثار وجودی امام است را می توان نعمت باطنی دانست.

خبرگزاری شبستان: قرآن کریم کتاب هدایت است و بدیهی است که به مسائل مهمی مانند مهدویت بپردازد اما اینکه چطور به مباحث مهدویت پرداخته و زنده شدن زمین بعد از مرگ و ارتباط این مفاهیم با مهدویت، آمدن حق و رفتن باطل که فلسفه ظهور شمرده شده و نعمت های ظاهری و باطنی چیست و چطور در قرآن بیان شده اند از موضوعات امروز بحث ما می باشد.

حجت الاسلام مجتبی کلباسی، مدیر مرکز تخصصی مهدویت در برنامه “منتظران” رادیو معارف که یک دوره آموزش رادیویی معارف مهدوی است به موضوع امام مهدی(ع) در قرآن پرداخته است.

از جمله آیاتی که در موضوع مهدویت وارد شده آیه 17 سوره حدید است اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ﴿17﴾ بدانید که خدا زمین را پس از مرگش زنده مى گرداند به راستى آیات [خود] را براى شما روشن گردانیده ایم باشد که بیندیشید (17)

در جلد دوم کتاب کمال الدین شیخ صدوق روایتی از امام باقر (ع) نقل شده که حضرت فرمودند خدا زمین را با قائم زنده می کند بعد از مرگش، یعنی زمین تا قبل از قیام حضرت مرده است یا می میرد البته مقصود مردگی به معنای رفتن جان از بدن ها و سلب حیات گیاهی و حیوانی و روح نیست اما زمین شبیه مرده هاست.

بنابراین جامعه ای که تحرک لازم را به سوی اهداف مقدسش نداشته باشد جامعه مرده است اگر فردی اهدافش را درست نشناسد و به دنبال هدفش حرکت نکند و جنب و جوشی نداشته باشد مانند مرده ها می ماند لذا معنای اینکه زمین زنده می شود این است که حیات واقعی زمین و اهلش بعد از ظهور حضرت مهدی (ع) خواهد بود.

همچنین در جلد هشتم کتاب اصول کافی روایتی از امام صادق (ع) وارد شده که فرمود عدالت بعد از ستم یعنی اینکه با ستم و با ظلم زمین مرده است و با ظهور حضرت زمین، مردم و طبیعت زنده می شوند و با گسترش عدالت زمین حیاتی پیدا می کند که وضعیت قبل از او را باید مردگی نامید.

در این آیه آمده است “اعملوا” بدانید این مطلب مطلبی نیست که تخلف بردار باشد، بدانید و به این دانستن توجه کنید که زمین بعد از مرگش زنده خواهد شد.

در جای جای قرآن خدا به فلسفه ظهور اشاره کرده که چرا باید ظهور اتفاق بیفتد چنانکه در آیه 81 سوره اسرا آمده است وَقُلْ جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا ﴿81﴾ و بگو حق آمد و باطل نابود شد آرى باطل همواره نابودشدنى است (81)

این یکی از سنت های جاری الهی است که در طول تاریخ جریان داشته که مبارزه و رویارویی حق و باطل بوده و جلوه های گوناگونی داشته، در یک طرف انبیا و اولیای الهی بوده اند و در طرف دیگر شیطان، قدرت ها و مفسدان و همواره این نزاع برقرار بوده اما نهایتا این نبرد به نفع چه کسی به پایان خواهد رسید آیا شیاطین سرنوشت جهان و بشر را به دست خواهند گرفت که قرآن این مطلب را به روشنی بیان کرده است.

در این آیه آمده است که بگو حق به میدان آمد و باطل از میدان بیرون می رود که همانا باطل رفتنی است به طوریکه در جلد هشتم کتاب اصول کافی روایتی از امام باقر (ع) وارد شده که فرمود وقتی که قائم برپاخیزد دولت باطل یکسره از میان خواهد رفت که یکی از فلسفه های مهم ظهور همین مطلب است که حق باید در جهان قالب شود باطل جولان دارد اما دولت اصلی برای حق است.

پایان این نزاع در تاریخ با نابودی باطل است تا حق احقاق شود، به کرسی بنشیند و حاکم شود و باطل از میان برود.

یکی دیگر از آیات مهدوی آیه 20 سوره لقمان است که می فرمایدأَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن یُجَادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا کِتَابٍ مُّنِیرٍ ﴿20﴾آیا ندانسته اید که خدا آنچه را که در آسمان ها و آنچه را که در زمین است مسخر شما ساخته و نعمت هاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام کرده است و برخى از مردم در باره خدا بى[آنکه] دانش و رهنمود و کتابى روشن [داشته باشند] به مجادله برمى خیزند (20)

در تفسیر مهدوی این کتاب باید گفت که در جلد دوم کتاب کمال الدین صدوق حدیثی از امام موسی بن جعفر (ع) نقل شده که فرمود: نعمت ظاهری امام ظاهر است امامی که آشکار است مردم به او دسترسی دارند، نزد او می روند، او را می بینند و می شنوند، بنابراین امامی که غایب است و آشکار نیست نعمت باطنی است.

همانطور که نعمت هایی مثل دست، گوش و چشم آشکار هستند، نعمت های ظاهری هستند در موضوع هدایت هم نعمت ظاهری داریم که امام ظاهر است اما همانگونه که برخی از نعمت ها هم پنهان هستند و دیده نمی شوندمثل عقل که نمی توان به آن اشاره کرد؟ عقل یک نعمت باطنی است در موضوع هدایت هم یک نعمت باطنی داریم که امام غایب است.

همانگونه که خدا نعمت ظاهری دارد نعمت باطنی دارد و همانگونه که امام ظاهر دارد امام غایب دارد و امام غایب نعمت باطنی هستند یعنی آثار، خیرات و برکات حضرت در عالم جاری است، بدون اینکه حضرت ظاهر باشند آثار وجودی حضرت همه جا است و سرپا بودن جهان که از آثار وجودی امام است را می توان نعمت باطنی دانست.