بررسی تاریخ درست ولادت امام موسی کاظم (ع)یکی از مصادیق حفظ حرمت ، بزرگداشت ولادت و شهادت های آن بزرگواران در طول سال می باشد. یعنی به نص حدیث شریف: «شیعتنا خلقوا من فاضل طینتنا یحزنون لحزننا و یفرحون لفرحنا» شیعیان ما از زیادی گِل ما آفریده شده اند در ایام حزن ما محزون و در ایام سرور ما شادمان هستند.وخود این نشانه محبت و عرض ارادت به پیشگاه اهلبیت علیهم السلام می باشد. به عنوان مثال ماههای محرم و صفر، چون ایام حزن و اندوه و مصائب عظیم خاندان رسالت می باشد، شیعیان و محبین در سراسر عالم، بیرق عزا برافراشته و به عزاداری و سوگواری پرداخته و ازهرگونه سخن و عمل که دلالت بر شادی و سرور داشته باشد اجتناب می نماییند چرا که آموخته اند:
«هذا یومٌ فَرحت بِهِ آل زیادٍ و آل مروان…» و« هذا یَومٌ تَبَرکت بِهِ بنوا امیه …»
حتی اگر سالروز ولادت یکی از معصومین از لحاظ تقویم با سالروز شهادت دیگر معصومین مقارن شود به حکم عقل و عرف و فتوای مراجع تقلید ، عزا برشادی مقدم میباشد
مصداق مهم این موضوع هفتم صفر است که مشهور به ولادت امام کاظم علیه السلام شده و از طرفی به روایت صحیح تر شهادت سبط اکبر امام مجتبی علیه السلام هم در آنروز می باشد ودر ضمن همه ماه صفر ماه خزن بوده ویاد آور اسارت و هتک حرمت به اهلبیت است وچنان این مصیبت سنگین است که وقتی از که وقتی از امام سجاد علیه السلام سوال شد کجا در این سفر به شما سخت گذشت امام سه مرتبه فرموده اند: الشام الشام الشام ….
پس حزن عزا در اون ایان مقدم و شیعه ومحب واقعی آن کسی است که درجه حزن و مصیبت ، او هم ،همان اندازه مصیبت زده باشد، از طرفی برای سالروز ولادت امام کاظم علیه السلام قول معتبر دیگری وجود که حضرت درماه ذیحجه واقعه شده
در اینجا این روایت شریف را به صورت مختصر رو بررسی میکنیم:
قال الامام الحسن العسکری علیه السلام: ولد بالأبوا بین مکه و المدینه فی شهر ذی الحجه سنه مائه و سبعه و عشرین من الهجره. دلائل الامامه ص 303.
امام عسکری علیه السلام فرمودند: امام کاظم علیه السلام در ابواء بین مکه و مدینه در ماه ذی الحجه سال 127 هجری به دنیا آمدند.
با این حدیث که صراحتاً حضرت فرمودند در ماه ذیحجه، حدیث ابوبصیر هم فهمیده می شود. ابوبصیر می‌گوید در سالی که حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام متولد شدند من در خدمت امام صادق علیه السلام به سفر حج رفتم و …
از روایت اول معلوم می شود که ابوبصیر در ماه ذی الحجه با حضرت صادق علیه السلام همسفر حج شده است. که معروف در کتاب شریف منتهی الامال ص 552و بلکه در کتب معتبر شیعه ذکر شده است.
کافی ج 1 – ص 385 – بحار الانوار ج 48 ص 3- المحاسن برقی ج 2 ص 314 – بصائر الدرجات ص 460.
دلیل و موید دیگر روایتی است که از منهال قصاب در محاسن برقی ذکر شده:
عن منهال القصاب قال خرجت من مکه و أنا أرید المدینه بالابواء و قد ولد لابی عبدالله فسبقته الی المدینه و دخل بعدی بیوم فاطعم الناس ثلاثاً فکنت آکل فیمن یاکل فما أکل شیئا الی الغذ حتی أعود فاکل فمکثت بذلک ثلاثا اطعم حتی أرتفق ثم لا أطعم شئیا الی الغد.
ترجمه: از مکه به قصد تشرف به مدینه بیرون رفتم. هنگامی که به ابواء رسیدم دیدم خدا مولودی به امام صادق علیه السلام عطا فرموده است. من زودتر از آن حضرت به مدینه وارد شدم و آن حضرت یک روز بعد از من وارد شد و سه روز مردم رااطعام کرد.
(بحار الانوار ج 48 ص 4- المحاسن ج2 ص 418- وسائل الشیعهًْ ج 21 ص 401)
با وجود این روایات متاسفانه روز مشخصی برای ولادت امام کاظم علیه السلام در ماه ذیحجه تعیین نشده است ، فقط این احتمال است که در 15 ماه ذی الحجه که به حسب بعضی روایات امام هادی علیه السلام است شاید اشتباهی صورت گرفته باشد.
چون کنیه حضرت امام هادی علیه السلام ابوالحسن است و کنیه حضرت امام کاظم علیه السلام هم ابوالحسن است احتمال دارد که مطالبی که در 15 ذی الحجه برای ولادت امام هادی علیه السلام با کنیه ابوالحسن است منظور امام کاظم علیه السلام باشد.
دلیل دیگر اینست که ولادت امام هادی علیه السلام در ماه رجب است و عباراتی صریح بر این مطلب وجود دارد مثلا در دعای شریف امام زمانأ در ایام رجب که فرمودند: اللهم انی اسئلک بالمولودین فی رجب محمد بن علی الثانی و ابنه علی بن محمد المنتجب و اتقرب بهما الیک خیر القلوب…. خدایا از تو در خواست دارم به این دو مولودی که در ماه رجب به دنیا آمده اند، محمد بن علی الثانی امام جواد الائمه و پسرش علی بن محمد امام هادی علیه السلام و به این دو امام تقرب می جویم.
در اینجا صراحت کلام امام زمان علیه السلام دلالت بر ولادت امام جواد و امام هادی علیه السلام در ماه رجب را دارد.
و از طرفی این دعای شریف مدارک بسیار معتبری دارد از جمله:
(مصباح متهجد شیخ طوسی ج2 ص 805 – اقبال الاعمال ج2 ص 47، و ج 3 215 – بحار الانوار ج 50 ص 116.14 و ج 95 ص 349 – البلد الامین ص 180)
ذکر ابن عیاش أنه کان مولد أبی الحسن الثالث یوم الثانی من رجب و ذکر ایضاً أنه کان یوم الخامس….
ابن عیاش می گوید: تولد امام هادی علیه السلام در روز دوم رجب بوده و روز پنجم نیز ذکر شده و می گوید
در اعلام الوری مرحوم طبرسی ص 339 می نویسد: حضرت امام هادی علیه السلام بر طبق روایتی پنجم رجب سال 212 بدنیا آمدند. و نیز در کشف الغمه و ابن خشاب هم ولادت حضرت را در ماه رجب نقل می کنند.
(بحار الانوار ج 50 ص 14- بحار الانوار ج 50 ص 116- بحار الانوار ج 95 ص 349 – ملاذ الاخبار ج 9 ص 332 – مراه المعقول ج 6 ص 95- ریاض الابرار ج2 ص 439 – عوالم العلوم ج 23 ص 24)
با این حساب و نقل کلمات معصومین و اقوال علما ولادت امام هادی}در رجب است و ولادت امام کاظم علیه السلام در ماه ذی الحجه، که بهترین روز برای احیاء سالروز حضرت همان 15 نیمه ذیحجه می باشد.
بخاطر اقوال مختلف و زیاد نیکوتر این است که این ولادت را به نام هر دو امام بزرگوار احیاء و برپا کرد. یعنی روز 15 ذیحجه رو هم برای ولادت امام هادی علیه السلام و هم امام کاظم علیه السلام جشن می گیریم.
و چون این ایام نزدیک عید الله اکبر غدیر خم است پس سعی می شود که این مناسبت مهم را به بهترین وجه ممکنه برگزار کنیم و وظیفه ماست با احیای جلسات و تبلیغ در مورد این قول معتبر ارادت قلبی خود را به خاندان اهلبیت علیهم السلام نشان دهیم.