پرسشگر محترم با سلام و تشکر از ارتباطتان
با این مرکز.بایدعرض کرد .یکی از خصایل اخلاقی انسان که دارای ارزش و اهمیت فوق العاده
ای است، امانت و امانت داری است.
امانت در فرهنگ لغت، دارای معانی مختلفی
است; پاس داری، حفاظت، امـنـیـت، امـان، مـواظبت، مراقبت، رازداری، نگه داری، آسایش
و آرامـش روح و جـان از جـمـلـه مـعانی امانت است .
امـانـت در نظر اسلام، از ارزش و جایگاه
والایی برخوردار است، به طـوری کـه نمونه های فراوانی از سفارش ها و توجهات الهی قرآن
و احادیث و روایات ائمه معصومین علیهم السلام به چشم می خورد.
خداوند متعال که خود بهترین و بزرگ ترین
امین و نگهبان است، از هـر گـونـه دغل بازی و خیانت پاک و مبرا می باشد. در این جا
به نـمـونـه هـایـی از آیـات قرآنی و روایات معصومین علیهم السلام که درباره امانت
وامانتداری وارد شده است، اشاره می کنیم.
  خـداونـد در قـرآن نـسـبـت بـه حـفظ امانت و سپردن
آن به دست صـاحـبـانشان می فرماید: ان الله یامرکم ان تودوا الامانات الی اهـلـهـا…;
خـداونـد به شما فرمان می دهد که امانت ها را به صاحبانش بدهید. نساء58
  در جـایـی دیگر درباره خیانت نکردن در امانت می فرماید:
فان امـن بـعضکم بعضا فلیود الذی اوتمن امانته ولیتق الله ربه…283بقره; و اگـر کـسی
از شما دیگری را امین دانست، آن کس که امین دانسته شده امانت را باز دهد و باید از
خدا بترسد.
  خـداونـد در آیه ای دیگر درباره قبول و رد امانت
از اهل کتاب -نـصـاری و یهود- سخن می گوید و می فرماید: ومن اهل الکتاب من ان تـامـنـه
بـقنطار یوده الیک ومنهم من ان تامنه بدینار لایوده الـیـک الا مـادمت علیه قائما.75آل
عمران; بعضی اهل کتاب -از نصاری- تا بـه آن حد درست کارند که اگر مال بسیاری به آنان
امانت دهی، رد امـانـت کـنـنـد، و بـرخـی دیـگر از اهل کتاب -یهود- آن اندازه نـادرسـتند
که اگر به آنان یک دینار امانت دهی رد نکنند، جز آن که بر مطالبه آن سخت گیری کنی…
آیـه دیـگری به امانت داری در طول زندگی
و پاداش عظیمی که به شـخـص امـیـن تعلق می گیرد، اشاره می کند و می فرماید: والذین
لامـانـاتهم وعهدهم، راعون -والذین هم بشهاداتهم قائمون- والذین هم علی صلاتهم یحافظون
-اولئک فی جنات مکرمون; معارج 32-و آنان که امانت و عـهـد و پیمانشان را رعایت می کنند،
و آنان که برای شهادت به حق قیام می کنند، و آنان که بر نمازشان مواظبت دارند، اینان
در باغ های بهشت با عزت و احترام متنعم اند.
  امااحادیث :
امـام عـلی علیه السلام درباره امانت داری
می فرماید: -الامانه والوفاء صـدق الافـعـال والـکـذب والافـتراء خیانه الاقوال امانت
داری و وفـاداری، راسـتـی افـعـال -اعـمال- است و دروغ و بهتان، خیانت اقوال گفته ها
  آن حـضـرت در حـدیـثی دیگر، درباره ارزش معنوی امانت
داری می فـرمـایـنـد: الزم الصدق والامانه فانهما سجیه الابرار پیوسته ملازم راست گویی
و امانت داری باش که آن دو شیوه نیکان است.
  امام صادق علیه السلام نیز می فرماید: اتقوا الله
وعلیکم باداء الامانه الـی من ائتمنکم -از خدا بترسید و هرکس که شما را امین دانسته
و امانتی به شما سپرده، امانتش را بازگردانید.
و نـیز درباره امر خطیر و مهم رسالت پیغمبران،
امام صادق علیه السلام می فرماید: خدای عزوجل پیغمبری را مبعوث نکرد مگر به امانت داری
و راست گویی نسبت به نیکوکار و بدکار
رسول اکرم صلى الله علیه و آله :لا تَزالُ
اُمَّتى بِخَیرٍ ما تَحابّوا وَ تَهادَوا وَ أَدَّوُا الامانَةَ؛ عیون اخبار الرضا،
ج1، ص32، ح25
امّت من تا هنگامى که یکدیگر را دوست بدارند،
به یکدیگر هدیه دهند و امانتدارى کنند، در خیر و خوبى خواهند بود.
  امام صادق علیه السلام :اُنظُر ما بَلَغَ بِهِ عَلىٌّ
علیه السلام عِندَ رَسولِ اللّه  صلى الله علیه
و آله فَالزَمهُ فَإِنَّ عَلیّا علیه السلام إِنَّما بَلَغَ ما بَلَغَ بِهِ عِندَ رَسولِ
اللّه  صلى الله علیه و آله بِصِدقِ الحَدیثِ
وَأَداءِ الامانَةِ؛ کافى، ج2، ص104، ح5
بنگر على علیه السلام با چه چیز آن مَقام
را نزد پیامبر خدا صلى الله علیه و آله پیدا کرد همان را پیروى کن. همانا على علیه
السلام آن مقام را نزد پیامبر خدا صلى الله علیه و آله با راستگویى و امانتدارى بدست
آورد.
  امام صادق علیه السلام :اِتَّقُوا اللّه، وَعَلَیکُم
بِأَداءِالامانَةِ إِلى مَنِ ائتَمَنَکُم فَلَوأَنَّ قاتِلَ أَمیرِالمُؤمِنینَ علیه
السلام ائتَمَنَنى عَلى أَمانَةٍ لأَدَّیتُها إِلَیهِ؛امالى صدوق، ص 318
تقواى الهى پیشه کنید و امانت را به کسى
که شما را امین دانسته است، باز گردانید، زیرا حتّى اگر قاتل امیرالمؤمنین علیه السلام
امانتى را به من بسپرد هر آینه آن را به او بر مى گردانم.
 
  امام على علیه السلام :اَلامانَةُ تَجُرُّ الرِّزقَ،
وَالخیانَةُ تَجُرُّ الفَقرَ؛ بحارالأنوار، ج78، ص60، ح138
امانتدارى روزى مى آورد و خیانت در امانت
فقر.
 
 
رسول اکرم صلى الله علیه و آله :لاتَنظُروا
إِلى کَثرَةِ صَلاتِهِم وَصَومِهِم وَ کَثرَةِ الحَجِّ وَالمَعروفِ وَطَنطَنَتِهِم
بِاللَّیلِ، وَلکِنِ انظُروا إِلى صِدقِ الحَدیثِ وَأَداءِ الامانَةِ؛
بحارالأنوار، ج75، ص114، ح5-به زیادى نماز
و روزه و حج و احسان و مناجات شبانه مردم نگاه نکنید، بلکه به راستگویى و امانتدارى
آنها توجه کنید.
امام على علیه السلام : لا تَخُن مَنِ ائتَمَنَکَ
وَإِن خانَکَ وَلاتُذِع سِرَّهُ وَإِن أَذاعَ سِرَّکَ؛ بحارالأنوار، ج77، ص208، ح1
به کسى که تو را امین قرار داده است خیانت
مکن هر چند او به تو خیانت کرده باشد و راز او را فاش مساز اگر چه او راز تو را فاش
ساخته باشد.
امام على علیه السلام :لا تَمَنَنَّ مَلولاً؛
نهج البلاغه، حکمت 211
شخص به ستوه آمده و رنجیده را امین مشمار.
  رسول اکرم صلى الله علیه و آله :مَن خانَ أَمانَةً
فِى الدُّنیا وَلَم یَرُدَّها إِلى أَهلِها ثُمَّ أَدرَکَهُ المَوتُ ماتَ عَلى غَیرِ
مِلَّتى وَیَلقَى اللّه  وَ هُوَ عَلَیهِ غَضبانٌ؛  امالى صدوق، ص 516-کسى که در دنیا به امانتى خیانت
کند و آن را به صاحبش برنگرداند و آنگاه بمیرد بر دین من نمرده است و با خدا دیدار
مى کند در حالى که بر او خشمگین است.
  رسول اکرم صلى الله علیه و آله :مَنِ ائتَمَنَ غَیرَ
أَمینٍ فَلَیسَ لَهُ عَلَى اللّه  ضَمانٌ لأَِنَّهُ
قَدنَهاهُ أَن یَتَمِنَهُ؛ بحارالأنوار، ج103، ص179، ح3هر کس به فردى غیر امین امانت
بسپارد، خداوند ضامن او نیست، زیرا او را از امانت سپارى به غیر امین بازداشته است.
 
رسول اکرم صلى الله علیه و آله :لَیسَ مِنّا مَن یُحَقِّرُ المانَةَ حَتّى یَستَهلِکُها
إِذَا استُودِعَها؛ بحارالأنوار، ج75، ص172، ح13
از ما نیست کسى که امانت را کوچک بشمارد
و از آن مواظبت نکند و در معرض تلف شدن قرار بدهد.
  امام صادق علیه السلام :إِنَّهُ قالَ لِبَعضِ شیعَتِهِ
ـ عَلَیکُم بِالوَرَعِ وَالاِجتِهادِ، وَصِدقِ الحَدیثِ وَأَداءِ الامانَةِ وَالتَّمَسُّکِ
بِما أَنتُم عَلَیهِ، فَإِنَّما یَغتَبِطُ أَحَدُکُم إِذا انتَهَت نَفسُهُ إِلى هاهُنا،
وَأَومى بِیَدِهِ إِلى حَلقِهِ؛ دعائم الاسلام، ج1، ص66
امام صادق علیه السلام به بعضى از شیعیان
خود فرمودند: بر شما لازم است پرهیزکارى و تلاش و راستگویى و امانت دارى و چنگ زدن
به مذهب خود، زیرا هر یک از شما به هنگام جان دادن، غبطه او را خواهند خورد.
  رسول اکرم صلى الله علیه و آله :إِن أَحبَبتُم أَن
یُحِبَّکُمُ اللّه  وَرَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا
ائتُمِنتُم وَاصدُقوا إِذا حَدَّثتُم وَأَحسِنوا جِوارَ مَن جاوَرَکُم؛ نهج الفصاحه،
ح 554-اگر مى خواهید که خدا و پیغمبر شما را دوست بدارند وقتى امانتى به شما سپردند
رد کنید و چون سخن گویید راست گویید و با همسایگان خود به نیکى رفتار نمایید.
  امام صادق علیه السلام :اَلمَکارِمُ عَشرٌ ، فَإنِ
استَطَعتَ أن تَکونَ فیکَ فَلتَکُن… : صِدقُ الَبسِ ، وَصِدقُ اللِّسانِ ، وَأداءُ
الامانَةِ ، وَصِلَةُ الرَّحِمِ ، وَإقراءُ الضَّیفِ ، وَ إطعامُ السّائِلِ ، وَالمُکافاةُ
عَلىَ الصَّنائعِ ، وَالتَّذَمُّمُ لِلجارِ ، وَالتَّذَمُّمُ لِلصّاحِبِ ، وَرَأسُهُنَّ
الحَیاءُ؛ غررالحکم، ج6، ص441، ح10926-مکارم ده تاست : اگر مى توانى آنها را داشته
باش … : استقامت در سختى ها، راستگویى، امانتدارى، صله رحم، میهمان نوازى، اطعام
نیازمند، جبران کردن نیکى ها، رعایت حق و حرمت همسایه، مراعات حق و حرمت رفیق و در
رأس همه، حیا.
امام على علیه السلام :أَربَعٌ مَن أُعطیَهُنَّ
فَقَد أُعطىَ خَیرَ الدُّنیا وَالخِرَةِ صِدقُ حَدیثٍ وَأَداءُ أَمانَةٍ وَعِفَّةُ
بَطنٍ وَحُسنُ خُلقٍ؛ غررالحکم، ج2، ص151، ح2142چهار چیز است که به هر کس داده شود
خیر دنیا و آخرت به او داده شده است: راستگویى، اداء امانت، حلال خورى و خوش اخلاقى.
  امام صادق علیه السلام :لا تَغتَرّوا بِصَلاتِهِم
وَلا بِصیامِهِم، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَالصَّومِ حَتّى لَو
تَرَکَهُ استَوحَشَ ، وَلکِنِ اختَبِروهُم عِندَ صِدقِ الحَدیثِ وأداءُ الامانَةِ؛
کافى، ج2، ص104، ح2
فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا
آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس مى کند،
بلکه آنها را به راستگویى و امانتدارى بیازمایید.
رسول اکرم صلى الله علیه و آله :إِذا رَأَیتَ
مِن أَخیکَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارجُهُ: اَلحَیاءُ وَالمانَةُ وَالصِّدقُ؛ نهج الفصاحه،
ح 205
هر گاه در برادر (دینى) خود سه صفت دیدى
به او امیدوار باش: حیا، امانتدارى و راستگویى.
  رسول اکرم صلى الله علیه و آله :اَقرَبُکُم غَدا
مِنّى فِى المَوقِفِ اَصدَقُکُم لِلحَدیثِ وَاَدَّاکُم لِلاَمانَةِ وَاوفاکُم بِالعَهدِ
وَاَحسَنُکُم خُلقا وَاَقرَبُکُم مِن النّاسِ؛نزدیک ترین شما به من در قیامت، راستگوترین،
امانتدارترین، وفادارترین به عهد، خوش اخلاق ترین و نزدیک ترین شما به مردم است. بحارالأنوار،
ج75، ص94، ح12
 
  رسول اکرم صلى الله علیه و آله :ثَلاثٌ لَیسَ لاَحَدِ
مِنَ النّاسِ فیهِنَّ رُخصَةٌ: بِرُّ الوالِدَینِ مُسلِما کانَ اَؤ کافِرا وَ الوَفاءُ
بِالعَهدِ لِمُسلِمٍ اَو کافِرا وَاَداءُ الاَمانَةُ اِلى مُسلِمٍ کانَ اَؤ کافِرا؛سه
چیز است که ترک آن براى هیچ کس جایز نیست: نیکى به پدر و مادر مسلمان باشند یا کافر،
وفاى به عهد با مسلمان یا کافر و اداى امانت به مسلمان یا کافر. جامع الصغیر، ج2، ص716،
ح3469
 
  امام صادق علیه السلا : إِنَّ اللّه عَزَّوَجَلَّ
لَم یَبعَث نَبیّا إِلاّ بِصِدقِ الحَدیثِ وَأَداءِ المانَةِ إِلَى البَرِّ وَالفاجِرِ؛
کافى، ج 2، ص 104، ح 1
خداى عزوجل هیچ پیامبرى را نفرستاد، مگر
با راستگویى، و برگرداندن امانت به نیکوکار و یا بدکار.
امام صادق علیه السلام : لا تَغتَرّوا
بِصَلاتِهِم وَلا بِصیامِهِم، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَالصَّومِ
حَتّى لَو تَرَکَهُ استَوحَشَ ، وَلکِنِ اختَبِروهُم عِندَ صِدقِ الحَدیثِ وَأداءُ
الأمانَةِ؛ کافى، ج2، ص 104، ح2
فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا
آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس مى کند،
بلکه آنها را به راستگویى و امانتدارى بیازمایید.
رسول اکرم صلى الله علیه و آله : إِذا
رَأَیتَ مِن أَخیکَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارجُهُ: اَلحَیاءُ وَالمانَةُ وَالصِّدقُ؛
هر گاه در برادر (دینى) خود سه صفت دیدى
به او امیدوار باش: حیا، امانتدارى و راستگویى. نهج الفصاحه، ح 205
امام موسى کاظم علیه السلام : اَداءُ الاَمانَةِ
وَالصِّدقُ یَجلِبانِ الرِّزقَ، وَالخیانَةُ وَالکَذِبُ یَجلِبانِ الفَقرَ وَ النِّفاقَ؛
بحارالأنوار، ج 78، ص 327 -اداى امانت و راستگویى روزى را زیاد مى کند و خیانت و دروغگویى
باعث فقر و نفاق مى شود.
امام على علیه السلام : لَیسَ لِکَذوبٍ
اَمانَةٌ، وَ لا لِفُجورٍ صیانَةٌ؛ غررالحکم، ج 5، ص 85 ، ح 7506
دروغگو امانتدار نیست و بدکار، نگهدارنده
اسرار.
رسول اکرم صلى الله علیه و آله : ثَلاثٌ
مَن کُنَّ فیهِ فَهُوَ مُنافِقٌ وَ اِن صامَ وَ صَلّى وَحَجَّ وَاعتَمَرَ وَقالَ «اِنّى
مُسلِمٌ» مَن اِذا حَدَّثَ کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِذَا ائتُمِنَ خانَ؛
سه چیز است که در هر کس باشد منافق است
اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و حج و عمره کند و بگوید من مسلمانم، کسى که هنگام
سخن گفتن دروغ بگوید و وقتى که وعده دهد تخلف نماید و چون امانت بگیرد، خیانت نماید.
نهج الفصاحه، ح 1280
  ابن شهر آشوب :کانَ النَّبىّ صلى الله علیه و آله
قَبلَ المَبعَثِ مَوصوفا بِعِشرینَ خَصلَةً مِن خِصالِ الاَنبیاءِ لَوِ انفَرَدَ واحِدٌ
بِاَحَدِها لَدَلَّ عَلى جَلالِهِ فَکَیفَ مَنِ اجتَمَعَت فیهِ؟! کانَ نَبیّا اَمینا،
صادِقا، حاذِقا، اَصیلاً، نَبیلاً، مَکینا، فَصیحا، عاقِلاً، فاضِلاً، عابِدا، زاهِدا،
سَخیا، کمیا، قانِعا، مُتَواضِعا، حَلیما، رَحیما، غَیورا، صَبورا، مُوافِقا، مُرافِقا،
لَمیُخالِط مُنَجِّما وَ لا کاهِنا و لا عَیافا؛
رسول اکرم صلى الله علیه و آله پیش از مبعوث
شدن، بیست خصلت از خصلت هاى پیامبران را دارا بودند، که اگر کسى یکى از آنها را داشته
باشد، دلیل عظمت اوست؛ چه رسد به کسى که همه آنها را دارا باشد، آن حضرت پیامبرى امین،
راستگو، ماهر، اصیل، شریف، استوار، سخنور، عاقل، با فضیلت، عابد، زاهد، سخاوتمند، دلیر
و با شهامت، قانع، متواضع، بردبار، مهربان، غیرتمند، صبور، سازگار، و نرم خو بودند
و با هیچ منجّم (قائل به تأثیر ستارگان)، غیب گو و پیش گویى هم نشین نبودند.
المناقب لابن شهر آشوب، ج 1، ص 123
رسول خدا صلی الله علیه و آله:
آیَةُ المُنافِقِ ثَلاثٌ: اِذا حَدَثَ کَذِبَ
وَ اِذا وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِذا اؤتُمِنَ خانَ؛
نشان منافق سه چیز است: 1 – سخن به دروغ
بگوید . 2 – از وعده تخلف کند .3 – در امانت خیانت نماید . صحیح مسلم، کتاب الایمان،
ح 89
حضرت سجاد(ع) فرمودند: «اگر قاتل پدرم شمشیری
را که با آن پدرم را به شهادت رساند نزد من امانت می‌گذاشت آن را به صاحبش برمی‌گرداندم
 
قال الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ
لا أَمانَةَ لَهُ لا ایمانَ لَهُ.غررالحکم، ح 7932
 
امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که
امانت دار نیست، ایمان ندارد.
 
 
قال الامام الصادق – علیه السّلام – : أَدُّوا
الأَمانَةَ وَ لَوْ إِلی قاتِلِ الْحسین بنِ علیٍّ.امالی صدوق، مجلس 43، ح 4
 
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: امانت
را به صاحبش برگردانید، اگر چه قاتل حسین بن علی باشد.
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله –
: مَنْ خانَ أَمانةً فی الدُّنیا وَ لَمْ یَردَّها إِلی اَهْلِها ثُمَّ أَدرَکَهُ الْموتُ
ماتَ عَلی غَیرِ مِلّتی، و یَلقَی اللهَ و هو علیهِ غَضبَانٌ.امالی الصدوق، مجلس
66
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود:
کسی که در دنیا به امانتی خیانت کند و آنرا به صاحبش برنگرداند و آنگاه بمیرد، بر غیر
دین من مرده است و با خدا دیدار می‌کند در حالی که خدا از او خشمگین است.
 
  قال الامام الصادق – علیه السّلام – : ألْأَمانَةُ
غنیً.تنبیه الخواطر، ج 1، ص 12
 
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: امانتداری،
ثروتمندی است.
 
  قال الامام علی – علیه السّلام – : ألأَمانَةُ تَجُّرُ
الرِّزْقَ وَ الْخِیانَةُ تَجُرُّ الْفقْرَ. بحار الانوار، ج 75، ص60
 
امام علی – علیه السّلام – فرمود: امانتداری،
روزی می‌آورد و خیانت در امانت، فقر می آورد.
 
  قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : ألآَمانَةُ
تَجْلِبُ الْغناءَ و الْخِیانَةُ تَجْلِبُ الْفَقْرَ. کافی، ج 5، ص 133
 
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود:
امانت داری، توانگری آورد و خیانت در امانت، فقر.
 
  قال الامام علی – علیه السّلام – : ألأَمانَةُ وَ
الْوَفاءُ صِدقُ الْأَفعالِ. غررالحکم، ح 2083
 
امام علی – علیه السّلام – فرمود: امانت
داری و وفاداری، (نشانه) راست‌ کرداریند.
 
قال الامام علی – علیه السّلام – : إذا
قَوِیَتْ الأَمانَةُ کَثُرَ الصِّدقُ.غررالحکم، ح 4053
 
امام علی – علیه السّلام – فرمود: هرگاه
امانت داری تقویت شود، صداقت زیاد گردد.
 
  قال الامام علی – علیه السّلام – : أفْضَلُ الْإیمانِ
الْأَمانَةُ.غررالحکم، ح 5233
 
امام علی – علیه السّلام – فرمود: برترین
ایمان، امانت داری است.
 
قال الامام الصادق – علیه السّلام – : إنَّ
الله عَزَّوجلّ لَمْ یَبْعَثْ نَبِیًّا إلّا بِصِدْقِ الْحَدیثِ وَ أَداءِ الْأَمانَةِ
إِلی الْبَرِّ وَالْفاجِرِ.
کافی، ج 2، ص 104امام صادق – علیه السّلام
– فرمود: خداوند عزّوجلّ هیچ پیامبری را مبعوث نکرد، مگر با راستگوئی و برگرداندن امانت
به نیکوکار و بدکار.

  قال الامام علی – علیه السّلام – ألْأَمانَةُ تُؤَدِّی
إلی الصَّدقِ.غررالحکم، ح 1582

امام علی – علیه السّلام – فرمود: امانت
داری به صداقت می‌انجامد.

  قال الامام الباقر – علیه السّلام – : ثَلاثٌ لَمْ
یَجْعَلِ اللهُ عزّوجلّ لِأَحَدٍ فیهِنَّ رُخْصَةً، أداءُ الْأَمانَةِ إِلی البَرَّ
و الفاجِرِ… .کافی، ج 2، ص 162

امام باقر – علیه السّلام – فرمود: سه چیز
است که خداوند دست هیچ کس را در آنها باز نگذاشته است، 1. برگرداندن امانت به نیکوکار
و بدکار. 2. وفا کردن به عهد و پیمان با نیکوکار و بدکار. 3. نیکی کردن به پدر و مادر
خوب باشند یا بد.
عن الامام الصادق – علیه السّلام – : اُنْظُر
ما بَلَغَ بِهِ عَلیٌ – علیه السّلام – عِندَ رَسولِ اللهِ – صلی الله علیه و آله
– فَإِنَّ عَلیًّا إِنَّما بَلغَ ما بَلغَ بِهِ عندَ رَسَولِ اللهِ بِصدْقِ الحَدیثِ
وَ أَداءِ الأَمانَة ِ.کافی، ج 2، ص 104

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: ببین
علی – علیه السّلام – به سبب چه چیز آن منزلت را نزد پیامبر خدا – صلی الله علیه و
آله – پیدا کرد، (همان را پیروی کن)، همانا علی با راستگویی و امانت داری آن مقام را
نزد پیامبر یافت.

قال رسول الله – صلی الله علیه و آله –
: لَیْسَ مِنّا مَنْ یُحَقَّرُ الْأَمانَةَ حتّی یَسْتَهْلِکَها إذا إسْتَوْدَعَها.بحار
الانوار، ج 72، ص 172

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود:
از ما نیست کسی که امانت را بی اهمیت شمارد و بدین سبب امانتی را که به او سپرده شده،
ضایع گرداند.

  قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : لا ایمانَ
لِمَنْ لا أمانَةَ لَهُ.بحار الانوار، ج 72، ص 198

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود:
کسی که امانت دار نباشد، ایمان ندارد.

  قال الامام علی – علیه السّلام – : اُقْسِمُ لَسَمِعتُ
رَسول الله – صلی الله علیه و آله – یَقُول لی قَبْلَ وَفاتِهِ مِراراً ثَلاثاً: یا
ابالْحَسنِ أَدِّ الأَمانَةَ إلی الْبِّر و الفاجرِ … .بحار الانوار، ج 74، ص
273

امام علی – علیه السّلام – فرمود: سوگند
می‌‌خورم که پیامبر خدا – صلی الله علیه و آله – ساعتی پیش از وفات خود سه بار به من
فرمود: ابالحسن ؛امانت را کم باشد یا زیاد به نیکوکار و بدکار برگردان، اگر چه آن امانت
نخی باشد یا سوزنی.

قال الامام علی – علیه السّلام – : أدُّوا
الأمانَةَ وَ لَوْ إلی قَتَلَةِ أَولادِ الْأَنبِیاء.بحار الانوار، ج 72، ص 115

امام علی – علیه السّلام – فرمود: امانت
را (به صاحبان آنها) برگردانید، هر چند قاتل فرزندان پیامبران باشند.

  قال الامام الصادق – علیه السّلام – : إتَّقُوا اللهَ
وَ أَدُّوا الاماناتِ إلی الأَبْیَضِ وَ الأَسْوَدِ وَ اِنْ کانَ حَروُرِیًّا أَوْ
کان شامیًّا.
تنبیه الخواطر، ج 1، ص 12امام صادق – علیه
السّلام – فرمود: از خدا بترسید و امانتها را به سیاهپوست و سفیدپوست برگردانید، اگر
چه (صاحبش) حَروری (از خوارج) باشد یا شامی (از یاران معاویه).

  قال الامام الباقر – علیه السّلام – : مَنْ إِئْتَمَنَ
غَیْرَ مُؤْتَمَنٍ فَلا حُجَّةَ لَهُ علی اللهِ.الکافی، ج 5، ص 299

امام باقر – علیه السّلام – فرمود: کسی
که غیر امین را امین و معتمد شمارد، حجتی بر خدا ندارد (مقصر خودش است(

  قال الامام الصادق – علیه السّلام – : لَیْسَ لَکَ
اَنْ تَتَّهِمَ مَنْ إِئْتَمَنْتَهُ وَ لا تَأْمَنَ الْخائنَ و قَد جَرَّبْتَه ُ.تهذیب،
ج 7، ص 232، ح 1011
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: نباید
به کسی که امانت بدو سپرده‌ای بدگمان باشی و به خائنی که او را آزموده‌ای امانت مسپار.
  قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : مَنْ إِئْتَمَنَ
غَیرَ أَمینٍ فَلیْسَ لَهُ عَلی اللهِ ضَمانٌ لِأَنَّهُ قَد نَهاهُ اَنْ یأتَمِنَهُ.بحار
الانوار، ج 100، ص 179رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که به فردی غیر
امین امانت بسپارد، خداوند ضامن (حفظ امانت) او نیست، زیرا (خداوند) او را از سپردن
امانت به غیر امین، باز داشته است.
 
  قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : مَنْ إئْتَمَنَ
شارِبَ الْخَمرِ علی أَمانَةِ بَعدَ علْمِهِ فیهِ فَلَیْسَ لَهُ علی اللهِ ضَمانٌ
… .کافی، ج5، ص 300
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود:
هر که بداند کسی شرابخوار است و با این حال امانتی به او بسپارد، خداوند ضامن (حفظ
امانت) او نیست.
  قال الامام علی – علیه السّلام – : … لا تَأْمَنَنَّ
مَلوُلاً.نهج البلاغه، حکمت 211
امام علی – علیه السّلام – فرمود: شخص به
ستوه آمده و رنجیده را امین مشمار.
  قال الامام الصادق – علیه السّلام – : ما أُبالی
إِئْتَمَنْتُ خائناً أًوْ مُضیعاً.کافی، ج 5، ص 301
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: برای
من فرقی نمی‌کند که به خائن امانت بسپارم یا به کسی که از امانت مراقبت و نگهداری نمی‌کند
(و امانت را ضایع می کند.
  قال الامام علی – علیه السّلام – : لا تَخُنْ مَن
إئْتَمَنکَ وَ إِنْ خانَکَ وَ لا تُذِِعْ سِرَّهُ وَ إِنْ أَذاعَ سِرَّک.بحارالانوار،
ج 77، ص 208
امام علی – علیه السّلام – فرمود: به کسی
که تو را امین قرار داده خیانت مکن، هر چند او به تو خیانت کرده باشد و راز او را فاش
مساز، اگر چه او راز تو را فاش ساخته باشد.
  قال الامام الباقر – علیه السّلام – : لَمْ یَخُنْکَ
الْأَمینُ و لکنْ إِئْتَمَنْتَ الْخائِن َ.
التهذیب، ج 7، ص 232، ح1013