انسان و برتری بر مخلوقات

برترین مخلوق الهی و گل سر سبد کل مخلوقات هستی ، وجود مقدس حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله است.
تفکیک بین
( ( ویژگی های اولیه خلقت انسان ) )
و ( ( کمالات اکتسابی ناشی از عمل اختیاری ) ) .
توضیح :
الف) انسان از نظر ذاتی و در خلقت اولیه ، بر موجودات زمینی برتری دارد ؛ زیراموجودی هوشمند، خردورز و دارای ویژگی های ممتازی است که جمادات ،نباتات و حیوانات از آن بی بهره اند ؛ لیکن از ملایک برتر نیست ؛ زیرا آنان موجوداتی بالذات معصوم اند و به گونه ای آفریده شده اند که صرفاً مطیع اوامر الهی اند ؛ ولی انسان موجودی است که در او هم اطاعت راه دارد و هم نافرمانی . بنابراین چون آدمی ترکیبی از عواملی است که امکان نافرمانی خدا را فراهم می آورند، در مرتبه ای نازل تر از فرشتگان قرار می گیرد . از این روانسان بر همه مخلوقات برتری ندارد ؛ بلکه بر بسیاری از آفریدگان برتر است.
ب) از نظر عمل اختیاری ، آدمی می تواند با وجود بهترین شرایط کمال بخش ، راه انحطاط را در پیش گیرد – که در نتیجه از حیوانات نیزپست تر خواهد شد – و نیز می تواند با وجود همه زمینه ها و گرایش های شدید به سوی گناه ، در برابر خواسته ها و تمنیات نفسانی ، یوسف وارمقاومت نموده و با تمام وجود سر به فرمان پروردگار نهد و هوای نفس خویش را در بند کشد.
چنین کسی قطعاً از ملایک نیز برتر می شود ؛ زیرا آنان به سادگی و بدون مانع و رادع به عبادت می پردازند ؛ ولی انسان با هزاران مانع سخت و دشوار رو به رو می شود که قهرمانانه باید با همه آنها پیکار کند. بنابراین کسی که راه عبودیت محضه الهی را در پیش گیرد، مقامی برتر ازملایک خواهد یافت .
در تشخیص ارزش وجودی تفاوت ابزار و اهداف را باید مد نظر داشت . در مثال محسوس مادی مانند ارزش پول در مقابل ارزش انفاق در راه خدای متعال، یا ارزش یک لیوان آب و نجات یک انسان که نمیتوان گفت یک لیوان آب به ارزش یک انسان است در صورتی که عظمت آب برای بقا و حیات انسان قابل انکار یا ارزیابی نیست. و دیگر اینکه گاهی اموری بدون ابزار و مستقیم قابل حصول است. مانند ارتباط خدای متعال و حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله بدون واسطه حضرت جبرئیل علیه السلام