خانه » همه » مذهبی » انگيزه‌ها و اهداف افترا زننده از ديدگاه قرآن چيست؟

انگيزه‌ها و اهداف افترا زننده از ديدگاه قرآن چيست؟

 
انگيزه‌ها و اهداف افترا  زننده  از ديدگاه قرآن چيست؟

1. دنياطلبى:
گاه انسان براى رسيدن به اموال يا مقامهاى دنيوى دست به ارتكاب حرام از جمله افترا مى‌زند. در ميان اين افراد مى‌توان به عالمان يهود اشاره كرد كه براى حفظ موقعيت اجتماعى خود و رسيدن به مال اندك دنيا حاضر شدند حقايق كتب آسمانى را كه يكى از آنها ويژگيها و صفات پيامبر اسلام در تورات بود، تحريف كنندو دستنوشته‌هاى خود را با فريه به خداوند نسبت دهند: «فَوَيلٌ لِلَّذينَ يَكتُبونَ الكِتـبَ بِاَيديهِم ثُمَّ يَقولونَ هـذا مِن عِندِ اللّهِ لِيَشتَروا بِهِ ثَمَنـًا قَلِيلاً» (بقره/2، 79)؛ همچنين قرآن به گروه ديگرى از يهود اشاره كرده كه براى دستيابى به اموال ديگران خود را در مقابل رد امانت اعراب و غير يهود مسئول نمى‌دانستند و اين امر را به خدا نسبت مى‌دادند: «و مِنهُم مَن اِن تَأمَنهُ بِدينار لايُؤَدِّهِ اِلَيك … قالوا لَيسَ عَلَينا فى الاُمِّيِّينَ سَبيلٌ ويَقولونَ عَلَى‌اللّهِ الكَذِب» (آل‌عمران/3، 75)، چنان‌كه در آياتى ديگر، دنياطلبى را هدف گروه ديگرى از بنى‌اسرائيل برمى‌شمارد كه براى رسيدن به آن به خداوند افترا مى‌زدند و بدين‌گونه عهد خود را با خدا، مبنى بر عدم افتراى به او نقض كردند: «فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ ورِثوا الكِتـبَ يَأخُذونَ عَرَضَ هـذا الاَدنى ويَقولونَ سَيُغفَرُ لَنا واِن يَأتِهِم عَرَضٌ مِثلُهُ يَأخُذوهُ اَلَم يُؤخَذ عَلَيهِم ميثـقُ الكِتـبِ اَن لا يَقولوا عَلَى اللّهِ اِلاَّ الحَقَّ»  (اعراف/7،169) يكى از سنتهاى غلط جاهلى نيز اين بود كه هنگام ازدواج مجدد به همسران سابق خود افترا زده و آنان را به زنا متهم مى‌كردند تا مهريه آنان را تصاحب كنند.قرآن كريم در آيه (20 نساء/4)همگان را از اين عمل نهى مى‌كند.

2. نپذيرفتن تكليف:
يكى ديگر از اهداف افترازنندگان سرپيچى از پذيرش تكاليف الهى است،چنان كه يهود براى اينكه از پذيرش اسلام امتناع ورزند مرتكب افترا شده و به دروغ مى‌گفتند:خداوند از ما عهد گرفته است كه به هيچ پيامبرى ايمان نياوريم،مگر اينكه قربانى‌اى بياورد كه آتش آن را فراگيرد:«إنّ اللّه عهد إلينا ألاّنؤمن لرسول حتّى يأتينا بقربان تأكُله النّار» (آل‌عمران/3، 183)

3.توجيه عقايد باطل:
از جمله اهداف و انگيزه‌هاى عمده مشركان در ارتكاب افترا، توجيه كردن عقايد باطل خويش بود، بر همين اساس، آنان شرك خود و پدرانشان و همچنين تحريم برخى امور را مقتضاى اراده الهى مى‌دانستند كه خود هيچ نقشى در تغيير آن ندارند: «سَيَقولُ الَّذينَ اَشرَكوا لَو شاءَ اللّهُ ما اَشرَكنا ولا ءاباؤُنا ولا حَرَّمنا مِن شَىء» (انعام/6 ،148 و نيز زخرف/43، 20)، حتى گاهى فراتر از اين، مى‌گفتند: بلكه خداوند خود ما را به ارتكاب حرام فرمان داده است: «و اِذا فَعَلوا فـحِشَةً قالوا … واللّهُ اَمَرَنا بِها» (اعراف/7، 28)

4. تبرئه خود:
تبرئه و نجات انسان از گناهى كه مرتكب شده و پيامدهاى آن هدف و انگيزه ديگرى است كه باعث مى‌شود برخى به ديگران افترا زده و آنان را به اعمال ناشايست متهم كنند، چنان‌كه همسر

عزيز مصر هنگامى كه نزديك بود خيانتش آشكار گردد يوسف را متهم كرد و گفت:جزاى كسى كه قصد سوء به همسرت دارد آيا جز زندان يا مجازاتى دردناك است؟ (يوسف/12،25) در آيه‌اى ديگر نيز قرآن به همين انگيزه اشاره كرده و آن را بهتان و گناهى آشكار دانسته است:«ومَن يَكسِب خَطِيـَةً اَو اِثمـًا ثُمَّ يَرمِ بِهِ بَرِيــًا فَقَدِ احتَمَلَ بُهتـنـًا واِثمـًا مُبينـا» (نساء/4،112) آيه فوق و آيات پيش از آن درباره يكى از مسلمانان نازل شد كه مرتكب سرقت شد و براى تبرئه، مال مسروقه را در خانه يكى از يهوديان افكند.
منبع:
دائرة المعارف قرآن كريم ج4 ص 104و105

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد