بارداری یک مرحله مهم در زندگی یک زن می‌باشد. عدم تعادل هورمونی باعث بروز اثرات قابل توجهی بر باروری زن می‌گردد. غدد آدرنال در زنان مقدار کمی پروژسترون را آزاد می‌کنند که تولید هورمون‌های مهم دیگر مانند استروژن، کورتیزول و تستوسترون را افزایش می‌دهد. جسم زرد در تخمدان‌ها مقادیر زیادی پروژسترون تولید می‌کند. این هورمون نقش مهمی در تخمک گذاری، قاعدگی، لقاح و بارداری سالم ایفا می‌کند. به چه دلیل گفته می‌شود که پروژسترون برای امنیت جنین ضروری ست؟ برای یافتن جواب این سؤال، بخش زیر را مطالعه کنید.
 

اهمیت پروژسترون در طول بارداری

سلول‌های گرانولوزا از تخمدان‌ها هورمون پروژسترون را آزاد می‌کنند. جسم زرد بعد از تخمک گذاری از طریق سلول‌های گرانولوزا شروع به تولید پروژسترون می‌کند. انتشار این هورمون رشد رگ‌های خونی که ارائه دهنده‌ی خون به جداره رحم می‌باشند را افزایش می‌دهد. این موضوع باعث تضمین عرضه خون بیشتر به رحم می‌گردد. پروژسترون به آماده سازی بدن برای بارداری نیز کمک می‌کند. این هورمون عملکرد غده‌های موجود در جداره رحم را نیز تحریک می‌کند. این غده‌ها مایعاتی را انتشار می‌دهند که مواد غذایی را برای اسپرم و جنین فراهم می‌آورند. در صورتی که حاملگی زن با موفقیت همراه نگردد، پروژسترون بیشتری تولید نمی‌شود و بدن شروع به کسب آمادگی برای رفتن به مرحله قاعدگی می‌کند.
 
هنگامی‌که تخمک توسط اسپرم بارور می‌گردد، این تخم به دیواره رحم می‌چسپد. این فرایند جایگزینی نامیده می‌شود. سپس جفت، هورمونِ گنادوتروپینِ جفتیِ انسان را آزاد می‌کند. در صورتی‌که این هورمون گنادوتروپین جفتی انسان آزاد شود، جسم زرد به تولید پروژسترون و استروژن ادامه می‌دهد. این کار مانع از ورود به مرحله قاعدگی شده و بدن آماده بارداری خواهد شد. جسم زرد برای مدت 8 تا 9 هفته اول بارداری به تولید پروژسترون ادامه می‌دهد. در طول این دوره، توسعه جفت، رخ می‌دهد. سپس جریان هرومون گنادوتروپین جفتی انسان محدود می‌گردد. در نتیجه، جسم زرد به تدریج تولید پروژسترون را متوقف کرده و جفت شروع به انتشار مقدار کافی پروژسترون می‌کند.
 
در حقیقت هورمون گنادوتروپین جفتی انسان یا hCG، هورمونی کلیدی است که در دوران بارداری در خون ترشح می‌شود. این هورمون در واقع از چیزی ترشح می‌شود که در نهایت جفت را تشکیل می‌دهد. کار اساسی این هورمون، آماده ‌سازی بدن مادر برای نگهداری و رشد جنین در داخل رحم و تأمین نیازهای آن در این زمان است. هورمون hCG همچنین مانع از تخمک‌ گذاری ماهانه در تخمدان می‌شود. سطح این هورمون هشت روز پس از بارور شدن تخمک بالا می‌رود و دو تا سه ماه بعد از لقاح به اوج می‌رسد. پس از آن سطح آن به آرامی پایین می‌آید و در سایر مراحل بارداری در سطح ثابتی باقی می‌ماند. در طول ۱۰ هفتۀ اول بارداری، معمولاً سطح هورمون hCG هر دو روز، دو برابر می‌شود. هورمون hCG از طریق جریان خون در کل بدن گردش می‌کند و از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. آزمایش‌های بارداری خانگی برای تشخیص بارداری از تشخیص میزان این هورمون استفاده می‌کنند، زیرا غلظت بالای hCG در ادرار نشانۀ بارداری است. هنوز علت دقیق تهوع در بارداری مشخص نیست، اما بسیاری از پزشکان بر این باورند که این عارضه به احتمال زیاد با افزایش سطح hCG مرتبط است. زنانی که سطح hCG بالاتری دارند، معمولاً تهوع و استفراغ شدیدتری نسبت به دیگر زنان دارند.
 
بدن با کمک پروژسترون، دمای مورد نیاز خود را در طول تخمک گذاری حفظ می‌کند. حفاظت از جنین در برابر عفونت‌ها به واسطه‌ی ضخیم شدن اندومتریوم، اپیتلیوم واژینال و مخاط ناشی از وجود این هورمون در بدن می‌باشد. از این رو پروژسترون با ارائه مکانی امن برای جنین مانع از سقط جنین می‌گردد. بنا بر این، سطوح پایین پروژسترون در اوایل بارادی می‌تواند منجر به سقط جنین گردد.
 
در طول بارداری، پروژسترون به افزایش عملکرد جفت کمک می‌کند. این هورمون به سلول‌های ناخواسته نزدیک رحم اجازه رشد را نمی‌دهد و مانع از بروز هر گونه آسیب به جفت و جنین می‌گردد. این هورمون نقش مهمی در رشد بافت سینه ایفا کرده و به حفظ ضخامت جداره رحم در سراسر دوران بارداری کمک می‌کند. پروژسترون مانع از حرکات غیر طبیعی و خود به خودی رحم و انقباضات جداره رحم می‌شود.
 
پروژسترون به آماده سازی بدن برای تولید شیر نیز کمک می‌کند و عدم ترشح شیر تا قبل از زایمان با کمک استروژن صورت می‌گیرد. هنگامی‌که سطوح این هورمون قبل از زایمان افت پیدا کرد، غده‌های موجود در سینه شروع به ترشح شیر خواهند کرد. هنگامی‌که جفت تولید پروژسترون را در انتهای دوران بارداری متوقف می‌کند، زن وارد مرحله زایمان می‌گردد. انقباضات شدید رحم باعث تسهیل زایمان می‌گردد.
 

مکمل‌های پروژسترون

گرفتگی عضلات در اوایل بارداری نشانه وجود سطوح پایین پروژسترون در بدن می‌باشد. زن باردار ممکن است درد در ناحیه سینه‌ها، خشکی واژن، کمر درد، ضعف و افسردگی را نیز به دلیل سطوح پایین این هورمون تجربه کند. بدن با کمک پروژسترون، دمای مورد نیاز خود را در طول تخمک گذاری حفظ می‌کند. بعد از بررسی این علائم، پزشک ممکن است برای کاهش این علائم مکمل‌های پروژسترون تجویز کند. مصرف پروژسترون طبیعی می‌تواند به افزایش سطوح این هورمون کمک کند. اگر چه محصولات پروژسترون بدون نسخه در بازار موجود می‌باشند، اما زنان هرگز نباید بدون مشورت با پزشک اقدام به مصرف این محصولات کنند. دوز اشتباه مکمل‌های پروژسترون می‌تواند منجر به ایجاد سطوح بالا و غیر نرمال پروژسترون در بدن شود و این موضوع عوارض جانبی جدی را به همراه خواهد داشت.
 
در صورتی‌که در حال برنامه ریزی برای بارداری هستید، پس باید قبل از باردار شدن به منظور اجتناب از بروز مشکلات جدی در طول بارداری آزمایشات لازم را در این زمینه انجام دهید. اکنون که نقش هورمون پروژسترون را در طول دوران بارداری متوجه شدید، باید برای افزایش سطوح طبیعی این هورمون با پزشک خود مشورت کنید. پیشگیری از سبک زندگی استرس زا برای برقراری تعادل هورمونی در بدن شما ضروری است. مواردی مانند سیگار کشیدن بیش از حد، سبک زندگی ناسالم، عدم انجام ورزش و نداشتن تحرک و داشتن رژیم غذایی ناسالم می‌تواند منجر به سطوح پایین پروژسترون گردد. با تغییرات خاص در سبک زندگی و رژیم غذایی، شما می‌توانید از یک بارداری امن و سالم لذت ببرید.
 
منبع: Her Haleness