اگر وارثین مردی پدر و مادر، همسر و ۴ دختر او باشند سهم الارث هر یک چقدر می شود؟ و در صورتی که وارثین او مادر، دو خواهر و یک همسر باشندسهم الارث هر یک چقدر می شود؟

با توجه به این آیات قرآن مجید و روایات معصومین(ع) فقهاء قواعد و اصولی را برای تقسیم ارث استخراج و در رساله های عملیه بیان کرده اند.

برای روشن شدن مسائل مربوط به تقسیم ارث توجه به طبقه هر یک از وارثین و آگاهی از قواعد اصلی و فرعی ارث و همچنین آشنایی با ریاضیات لازم است.

به طور کلی وارثان در سه طبقه قرار دارند:

طبقه اول: پدر و مادر و فرزندان (بى واسطه یا با واسطه).

طبقه دوم: پدر بزرگ و مادر بزرگ (بى واسطه یا با واسطه) و برادر و خواهر و برادرزاده و خواهرزاده (بى واسطه یا با واسطه).

طبقه سوم عبارتند از: عمو و عمّه و دایى و خاله و فرزندان آنها (مراد از عمو و عمه و دایى و خاله ، عمو ،عمه و دایى و خاله ى خود شخص یا عمو، عمه ، دایى و خاله ى پدر یا مادر یا عمو،…. پدر بزرگ یا مادر بزرگ و .. است ، و مراد از فرزندان آنان، اعم از فرزندان بى واسطه و با واسطه مى‏باشد).

هر طبقه مانع از رسیدن ارث به طبقه دیگر است و با وجود آن ارث به طبقه بعدی نخواهد رسید .

 سهم الارث خویشاوندان نسبى و سببى گاه با کسر مشخّصى معیّن شده است، به این کسر «فرض» و به وارثى که به این شکل ارث مى‏برد، «صاحب فرض» یا «فرض بر» مى‏گویند. و گاه سهم الارث بدون کسر مشخّصى تعیین شده است، وارثى که به این شکل ارث مى‏برد «قرابت بر» خوانده مى‏شود.

فرضهاى شش گانه ی ارث عبارتند از: یک دوم، یک چهارم، یک هشتم، یک سوم، یک ششم، دو سوم، که هر یک برای طایفه یا طوایفی از وراث تعیین شده است.

با توجه به این قواعد و با توجه به سهم تعیین شده برای هریک از وارثین ، در صورتی که وارثین میت (مرد) پدر ، مادر ، همسر و ۴ دختر او باشند ، سهم همسر او یک هشتم (ثمن) و سهم هریک از پدر و مادر او یک ششم (سدس) و ما بقی اموال به طور مساوی بین چهار دختر او تقسیم می شود. و در صورت دوم که وارثین میت (مرد) مادر، دو خواهر و یک همسر است، سهم همسر او “یک چهارم (ربع)” (اموالی که زن از آنها ارث می برد) و بقیه اموال او به به مادر او می رسد و خواهران او هیچ ارثی نمی برند. زیرا با وجود مادر که در طبقه اول است نوبت به خواهران که در طبقه دوم هستند نمی رسد.