۱۳۹۲/۰۵/۲۹
–
۱۶۴۶ بازدید
اینکه میگیم فرشتگان بال دارند(اجنحه)یعنی چی که در قرآن آمده؟
درجواب سوال پرسشگرمحترم باید عرض کرد.که بعید نیست، منظور از (اجنحه) بال و پر، در اینجا قدرت جولان و توانائى بر فعالیت بوده باشد، که بعضى از آنها نسبت به بعضى برتر، و داراى توانائى بیشترند.
و لذا، براى آنها سلسله مراتب در بالها قائل شده که بعضى: داراى چهار بال (مثنى: دو دو) و بعضى داراى شش بال و بعضى داراى هشت بالند.
«أَجْنِحَه» جمع «جناح» (بر وزن جمال) به معنى بال پرندگان است که همانند دست، براى انسان مى باشد، و از آنجا که بال وسیله نقل و انتقال پرندگان و حرکت و فعالیت آنها است، گاهى این کلمه در «فارسى» یا در «عربى» به عنوان کنایه از وسیله حرکت و اعمال قدرت و توانائى به کار مى رود، مثلًا گفته مى شود: فلان کس بال و پرش سوخته شد، کنایه از این که: نیروى حرکت و توانائى از او سلب گردید، یا فلان کس را زیر بال و پر خود گرفت، یا انسان باید با دو بال علم و عمل پرواز کند، و امثال این تعبیرات، که همگى بیانگر معنى کنائى این کلمه است.
در موارد دیگر نیز، تعبیراتى مانند «عرش»، «کرسى»، «لوح» و «قلم» دیده مى شود، که معمولًا توجه به مفاهیم معنوى آنها است نه جسم مادى آنها.
البته، بدون قرینه نمى توان الفاظ قرآنى را بر غیر معانى ظاهرى آنها حمل کرد، اما در آنجا که پاى قرائن روشن در کار است مشکلى ایجاد نمى شود.
در بعضى از روایات آمده است: «جبرئیل» (پیک وحى خداوند) ششصد بال دارد. و هنگامى که با این حالت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله را ملاقات کرد، ما بین زمین و آسمان را پر کرده بود» .
یا این که: «خداوند فرشته اى دارد که ما بین نرمى گوش او تا چشمش به اندازه پانصد سال راه به وسیله پرنده اى (تیز پرواز) است .
یا این که: در «نهج البلاغه» هنگامى که سخن از عظمت فرشتگان پروردگار در میان است، مى فرماید: وَ مِنْهُمُ الثَّابِتَةُ فِى الأَرَضِینَ السُّفْلَى أَقْدامُهُمْ وَ الْمارِقَةُ مِنَ السَّماءِ الْعُلْیا أَعْناقُهُمْ وَ الْخارِجَةُ مِنَ الأَقْطارِ أَرْکانُهُمْ وَ الْمُناسِبَةُ لِقَوائِمِ الْعَرْشِ أَکْتافُهُمْ: «بعضى از فرشتگان چنان عظمت دارند که پاهایشان در طبقات پائین زمین ثابت است، و گردنشان از آسمان برین برتر، ارکان وجودشان از اقطار جهان بیرون رفته، و شانه هایشان براى حمل عرش پروردگار متناسب است»!.
پیدا است: این گونه تعبیرات را بر جنبه هاى جسمانى مادى نمى توان حمل کرد، بلکه بیانگر عظمت معنوى و ابعاد قدرت آنها است.
اصولًا مى دانیم بال تنها براى حرکت در جو زمین به کار مى رود؛ چرا که اطراف کره زمین را هواى فشرده گرفته، و پرندگان، به وسیله بالشان روى امواج هوا قرار مى گیرند، و مى توانند بالا و پائین بروند، ولى از محیط جو زمین که
خارج شویم، در آنجا که هوا نیست، بال، کوچکترین تأثیرى براى حرکت ندارد، و از این نظر درست مانند سائر اعضاء مى باشد.از این گذشته، فرشته اى که پاهاى او در اعماق زمین و سر او از برترین آسمان بالاتر است، نیازى به پرواز جسمانى ندارد . بحث در این که: «فرشته» جسم لطیف است یا از مجردات، بحث دیگرى است که در نکات به خواست خدا به آن اشاره خواهد شد، فعلًا منظور آن است که بدانیم، بال و پر آنها وسیله فعالیت و حرکت و قدرت است، که قرائن فوق براى این هدف به قدر کافى گویا است در حدیثى از امام صادق علیه السلام آمده است: المَلائِکَةُ لایَأْکُلُونَ وَ لایَشْرَبُونَ وَ لایَنْکِحُونَ، وَ إِنَّما یَعِیْشُونَ بِنَسِیمِ الْعَرْشِ: «فرشتگان نه غذا مى خورند، نه آب مى نوشند، و نه ازدواج مى کنند، آنها تنها با نسیم عرش زنده اند».
________________
تفسیر نمونه ج 18 ص : 183