سنا نوعی گیاه گلدار دارویی است از این گیاه معمولا برای درست کردن چای استفاده می‌شود. سال‌هاست که از برگ، پوسته و غلاف بیرونی گیاه سنا برای درست کردن چای به‌عنوان مُسهل و ملَیِن بهره می‌برند. از خواص برگ سنا می‌توان به درمان یبوست، درمان التهاب و مشکلات پوستی اشاره کرد. در این مقاله شما را با خواص برگ سنا، این گیاه درمانی آشنا خواهیم کرد.

خواص برگ سنا چیست؟

ازجمله خواص برگ سنا باید به رفع موقتی یبوست اشاره کرد. ضمن اینکه برای تمیز کردن دستگاه گوارش و روده‌ها برای انجام برخی از آزمایش‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد (مثلا قبل از انجام کولونوسکوپی). برگ سنا یکی از معروف‌ترین ملین‌های طبیعی است. البته باید دقت کنید که با شناخت درست خواص برگ سنا مشکلات احتمالی برای بدن‌تان به‌وجود نخواهد آمد.

چای سنا چیست؟

گیاه سنا از گونه‌ی بزرگی از گیاهان گلدار تیره باقلاسانان و زیرتیره ارغوانیان به وجود می‌آید. این گیاه متعلق به مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری مانند آفریقا و هند است. برخی از انواع وحشی آن هم (Cassia hebecarpa و Cassi marilandica) در شرق آمریکا می‌روید. از برگ، غلاف و پوسته‌ی بیرونی و میوه‌ی سنا می‌توان فراورده‌های دارویی مانند چای و مکمل‌های دیگر را تولید کرد. چای سنا معمولا از دو نوع خاص این تیره‌ی گیاهی موسوم به سنای انگلیسی و مصری به‌دست می‌آید. آیا سنا نوعی ملین و برطرف‌کننده‌ی یبوست است؟ در پاسخ باید گفت که بله. ازجمله خواص برگ سنا می‌توان به رفع این مشکلات اشاره کرد.

اگر ملین را ماده‌ و عاملی برای سهولت تخلیه روده‌ها بدانیم، سنا هم یک ملین خواهد بود. در واقع، سنا می‌تواند به تحریک و افزایش انقباضات روده‌ها کمک کند و یبوست را ازبین ببرد. افزایش انقباضات روده به‌خاطر وجود مؤلفه‌های شیمیایی فعال سنا است که گلیکوزیدهای آنتراکوئینون (anthraquinone glycosides) نام دارند. به این مواد سنوسید (sennosides) گفته می‌شود. سنا تنها زمانی به‌عنوان ملین مؤثر واقع می‌شود که سنوسیدهای موجود در آن به رایناترونز (rheinanthrones) تبدیل بشوند. این تبدیل هم کار باکتری‌های مفید روده‌ بزرگ است.1

برای شناخت بیشتر مهم ترین خواص برگ سنا در ادامه با ما همراه باشید.

تقویت ایمنی

خمیر ساخته شده از گیاه سنا می تواند برای پوست استفاده شود تا طیف گسترده ای از شرایط تحریک پوست از جمله پسوریازیس، آکنه، اگزما و جوش ها را کاهش دهد. یک ترکیب ضد باکتریایی در گیاه سنا وجود دارد که سیستم ایمنی بدن را در برابر این نوع مشکلات تقویت می کند.

کاهش وزن

چای برگ سنا به ویژه برای کاهش وزن مفید است. در مرحله اول به رفع یبوست های گاه به گاه که اغلب در رژیم های کم فیبر اتفاق می افتد کمک می کند. دوم اینکه، یک راه حل با کالری کم و طعم دهنده، به تقویت جذب مایعات شما کمک می کند. نوشیدن مایعات بیشتر باعث می شود کمتر غذا بخورید. ثالثاً، در از بین بردن سموم و غذای هضم نشده در روده بزرگ کمک می کند. این پاکسازی و سم زدایی از جذب مناسب مواد مغذی و سوخت و ساز بهینه پشتیبانی می کند و در نتیجه باعث کاهش وزن می شود.

درمان یبوست

خوردن برگ سنا یا نوشیدن چای برگ سنا موجب تحریک حرکات روده می شود. برگ سنا باعث انقباض دیواره های روده بزرگ می شود و این باعث ایجاد مدفوع در سیستم گوارشی شما می شود. به دلیل این توانایی، برگ سنا در تسکین یبوست پشتیبان شما است، که اغلب در طی شش تا 12 ساعت پس از مصرف منجر به حرکات روده می شود. در طب سنتی چینی، برگ سنا گرما را از روده بزرگ شما خارج می کند و به خلاص شدن از مواد غذایی قدیمی که با گذشت زمان در آنجا ساخته شده کمک می کند. در طب سنتی، برگ سنا برای زنانی که قاعدگی یا باردار هستند توصیه نمی شود.

مفید برای بواسیر

مشخص شده است که گیاه سنا در درمان لک های مقعد و بواسیر موثر است زیرا به کاهش تورم کمک می کند و بهبودی سریع را تسهیل می کند. علاوه بر این، از آنجایی که باعث ایجاد مدفوع نرم می شود، در ایجاد بیماری های پاتولوژیک مانند شکاف مقعد به ترمیم آسان آن کمک می کند. این امر به این دلیل است که پس از مصرف خوراک ، ترکیبات موجود در گیاه سنا در دستگاه روده جذب می شوند و در نتیجه باعث جدا شدن قسمت های غیر قندی در روده بزرگ می شوند. این اجزای غیر قندی با تحریک دستگاه روده باعث افزایش حرکات پریستالتیک می شوند. به این ترتیب، سرعت عبور مدفوع از طریق دستگاه روده را تسریع می کند.2

سلامت دستگاه گوارش و روده ها

برگ این گیاه برای درمان زخم های مقعدی مناسب است چرا که باعث کاهش تورم می شود. این گیاه باعث می شود تا مدفوع نرم شده و به راحتی در روده ها حرکت کند. ترکیبات موجود در این گیاه جذب دستگاه گوارش شده و به جداسازی مواد غیر قندی در روده ها کمک می کند. اگر می خواهید از بیماری یبوست و بیماری های گوارشی در امان باشید می توانید از خواص برگ این گیاه استفاده کنید.

از بین بردن کرم های روده

برگ سنا دارای خاصیت ملین کننده می باشد و مانند خیار می تواند کمک شایانی به از بین رفتن کرم های موجود در روده و معده کند.

درمان بوی بد دهان

بهداشت ضعیف دهان و دندان و استفاده از عادات ناسالم غذایی باعث می شود که دهان بدبو شود. استفاده از دهانشویه های مختلف برای درمان این امر موثر است. شما می توانید از روش گیاهی استفاده کنید.

برگ های گیاه سنا را برای جلوگیری از بوی بد دهان استفاده کنید. یک راه مناسب برای درمان بوی بد دهان این است که مقداری برگ سنا را در آب بجوشانید و بعد از خنک شدن آن را مانند دهان شویه در دهان بگردانید.

تنظیم مایعات بدن

گیاه سنا می تواند به سم زدایی بدن کمک کند ، شما می توانید با مصرف گیاه سنا به دفع ادرار کمک کنید. این گیاه باعث می شود تا نمک و آب اضافی از بدن خارج شده و به تنظیم مایعات بدن کمک کند. سنا می تواند انسداد ادرار را برطرف کنید.

خواص ضدباکتریایی

روغن های معطر ، تاتن در برگ سنا به مقدار زیادی یافت می شود. برگ سنا دارای خواص ضدباکتری می باشد. شما برای جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری ها و قارچ می توانید از برگ سنا استفاده کنید. جویدن برگ این گیاه باعث از بین بردن عفونت های دهان می شود.3

 اختلالات پوستی را درمان می‌کند

روغن‌های معطر، رزین و تانن موجود در برگ سنا می‌توانند التهاب پوست را کاهش دهند. برگ سنا برای همین منظور در طبآیورودا استفاده می‌شود. برای این کار برگ سنا را تبدیل به یک خمیر می‌کنند که می‌تواند به عنوان یک کمپرس برای بهبوددرماتوفیوژ، زخم‌ها و سوختگی‌ها استفاده شود.

 عفونت‌های پوستی را درمان می‌کند

خواص ضد باکتری برگ سنا می‌تواند به درمان بیماری‌های پوست کمک کند. خمیر تهیه شده از برگ‌های سنا در درمان عفونت‌های پوست مانند آکنه و همچنین اختلالات التهابی مانند اگزما موثر است. استون و اتانول موجود در برگ سنا می‌توانند با میکروارگانیسم‌هایی که باعث آکنه می‌شوند مبارزه کنند.

به داشتن موهایی قدرتمند کمک می‌کند

برگ سنا را می‌توان به طور موضعی برای داشتن موهایی صاف، درخشان و قوی استفاده کرد. شما می‌توانید با مخلوط کردن پودر سنا با آب و ماست یک ماسک مو تهیه کنید. همچنین می‌توانید مواد دیگری مانند آب مرکبات، روغن‌های معطر، چای‌های گیاهی، ادویه‌ها و غیره را برای اثربخشی بیش‌تر ماسک، به آن اضافه کنید. ماسک آماده‌شده را روی موهای‌تان بگذارید، البته برای این کار باید موها را به بخش‌های کوچک تقسیم کنید. اجازه دهید خمیر به داخل پوست سر نفوذ کند. سر خود را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید و اجازه دهید که ماسک خشک شود. پس از چند ساعت موهای‌تان را آبکشی کنید.

نرم‌کننده‌ای عالی برای موها است

برگ سنا را می‌توان به عنوان یک نرم‌کننده‌ی مو استفاده کرد تا موها‌ی‌تان علاوه بر تقویت و ضخیم شدن، درخشان هم بشوند. این گیاه دارویی یک گزینه‌ی عالی برای به حداقل رساندن اثرات نامطلوب مواد شیمیایی روی موها است. در ابتدا موهای شما ممکن است خشن و خشک به نظر برسند اما مزایای آن بعد از چند روز پدیدار می‌شوند.

 با ریزش مو مبارزه می‌کند

برگ سنا نه تنها زیبایی موهای شما را بهبود می‌بخشد بلکه باعث بهبود وضعیت پوست سر و درمان شوره‌ی سر نیز می‌شود. این گیاه دارویی باعث می‌شود که در موهای شما درخشش و روشنی ایجاد شود. از آن‌جایی که برگ سنا یک نرم‌کننده‌ای عالی است، می‌تواند ریزش مو را نیز درمان کند. این گیاه نمی‌تواند موهایی را که به طور طبیعی تیره هستند، روشن کند اما قطعا به طور عمقی موها را نرم می‌کند. برگ سنا می‌تواند با سایر گیاهان مانند آمله (انگور فرنگی هندی) و شیکاکای ترکیب شود تا هم موها نرم شوند و هم فواید دیگری به آنها برسد.

عوارض و مضرات برگ سنا

چای سنا بسیار قوی است و باید با هدف رفع مشکلی خاص مصرف شود. قبل از اضافه کردن این چای به برنامه‌ی غذایی‌ خود بهتر است با پزشک مشورت کنید.
عوارض جانبی ناشی از مصرف افراطی چای سنا به قرار زیر است:

 وابستگی . مصرف چای سنا در بلندمدت مانع از عملکرد صحیح روده‌ها می‌شود. علت این است که روده‌ها به سنوسیدهای موجود در سنا وابسته می‌شوند و چنین وابستگی و اعتیادی به‌سختی ازبین می‌رود. بنابراین با قطع مصرف چای سنا، امکان بروز یبوست و ناراحتی های معده به‌وجود می‌آید. مصرف چای سنا بیش از ۲ هفته توصیه نمی‌شود.

 عوارض جانبی الکترولیت . مصرف متداوم چای سنا منجر به برهم‌خوردن تعادل مواد شیمیایی بدن می‌شود. این اثرات به‌صورت کاهش سطح الکترولیت‌های بدن خود را نشان می‌دهند. مثلا در صورت کمبود پتاسیم بدن، حتی خطر مرگ هم وجود خواهد داشت.

 کاهش انعقاد خون و خطر برای سلامت قلب . چای سنا بر انعقاد خون هم اثر می‌گذارد. بنابراین اگر شخصی داروهای ضدانعقاد مصرف می‌کند، نوشیدن چای سنا در روند درمانش تداخل ایجاد خواهد کرد.

اثرات نامناسب روی زنان باردار و شیرده . بانوانی که در دوران بارداری یا شیردهی هستند، نباید از چای سنا استفاده کنند، زیرا روی روده‌ها اثرات مستقیم دارد.
 مسمومیت کبدی . مصرف چای سنا در بلندمدت باعث مسمویت‌های کبد می‌شود.4

پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.namnak.com
3.www.parsiday.com
4.www.saednews.com