بنابرآيات قرآن عواملى كه اعمال آدمى را به خطر مى افكند يا نابود مى سازد چيست؟

عواملى كه اعمال آدمى را به خطر مى افكند يا نابود مى سازد بسيار است از جمله :

1 -(منت گذاردن و آزار دادن است )، چنانكه قرآن مى گويد: يا ايها الذين آمنوا لا تبطلوا صدقاتكم بالمن و الاذى كالذى ينفق ماله رئاء الناس و لا يؤ من بالله و اليوم الاخر: (اى كسانى كه ايمان آورده ايد انفاقها و بخشش هاى خود را با منت و آزار باطل نسازيد، همانند كسى كه مال خود را براى نشان دادن به مردم انفاق مى كند و ايمان به خدا و روز قيامت ندارد) (بقره – 264).در اينجا دو عامل بطلان عمل يكى (منت و آزار) و ديگرى(ريا و كفر) مطرح شده است كه اولى بعد از عمل مى آيد، و دومى مقارن آن ، و اعمال نيك را به آتش مى كشند.

2 – (عُجب) عامل ديگرى است براى نابودى آثار عمل ، چنانكه در حديث آمده است: العجب ياكل الحسنات كما تاكل النار الحطب :(عجب حسنات انسان را مى خورد همانگونه كه آتش هيزم را)!.

3 – (حسد) نيز يكى از اين گونه اعمال است كه درباره آن نيز تعبيرى شبيه به (عجب)آمده كه همچون آتش،حسنات را نابود مى كند،پيغمبر گرامى اسلام (صلى اللّه عليه و آله و سلّم) فرمود:(اياكم و الحسد فان الحسد ياكل الحسنات كما تاكل النار الحطب).

اصولا همانگونه كه حسنات،سيئات را از بين مى برد (ان الحسنات يذهبن السيئات) (سوره هود – 114) همچنين گاهى سيئات،حسنات را به كلى از اثر مى اندازد.

4 – مسأله حفظ ايمان تا پايان عمر مهمترين شرط بقاى آثار عمل است چرا كه قرآن به صراحت مى گويد:(كسانى كه بى ايمان از دنيا بروند تمام اعمالشان حبط و نابود مى شود).

از اينجا است كه به اهميت و مشكلات مسأله نگهدارى اعمال پى مى بريم، و لذا در حديثى از امام باقر (عليه السلام ) آمده كه فرمود: (الا بقاء على العمل اشد من العمل،قال و ما الابقاء على العمل؟ قال يصل الرجل بصلة و ينفق نفقة لله وحده و لا شريك له، فكتب له سرا ثم يذكرها فتمحى فتكتب له علانية ، ثم يذكرها فتمحى و تكتب له رياء!):(نگهدارى عمل از خود عمل سختتر است).راوى سؤ ال مى كند منظور از نگهدارى عمل چيست.پاسخ فرمود انسان بخششى مى كند و يا انفاقى در راه خداوند يكتا و به عنوان يك انفاق پنهانى براى او ثبت مى شود، سپس در جائى آنرا مطرح مى كند اين انفاق پنهانى حذف مى شود و بجاى آن انفاق آشكار نوشته مى شود، دگر بار در جائى ديگر آنرا مطرح مى كند باز حذف مى شود و به عنوان ريا نوشته مى شود!

آيه مورد بحث اشاره سربسته اى به همه اين امور كرده مى گويد:”و لا تبطلوا اعمالكم” . 

منبع: