واقعه تنور را نمیدانیم چیست کاش منبع آن را معرفی میکردید!
در خصوص مطالعهی تاریخ صدر اسلام رعایت این نکته الزامی است که باید بین اقدامات خلفاء به عنوان جانشینان شورایی و انتخابی رسول خدا(ص) و امامان معصوم به عنوان جانشینان انتصابی حضرتش فرق گذاشت. از این رو نمی توان بسیاری از اقدماتی که به اسم اسلام در زمان خلفاء رخ داده است را به حساب اسلام و امامان شیعه نوشت. بنابراین در واقع نباید جنگهای به راه افتاده توسط خلفا و پیروان آن ها را نه تأیید کرد و نه رد کرد چرا که شاید قسمتی از آن به دلیل آزادی از سیطره حکومت های همجوارشان و برخی نیز به هدف تبلیغ بوده باشد.
شاهد گویای این مطلب این است که در تاریخ اسلام در موارد متعددی دیده میشود که:
– مسلمانان هنگامی که شهرهایی را فتح میکردند به پیروان مذاهب دیگر نیز، همانند مسلمانان آزادی میدادند. در کتاب تمدن اسلام و عرب که نویسنده آن نیز خود، یک مسیحی است این گونه آمده است: «رفتار مسلمانان با جمعیتهای دیگر به قدری ملایم بود که رؤسای مذهبی آنان اجازه داشتند برای خود مجالس مذهبی تشکیل دهند.» همچنین نقل شده: جمعیتی از مسیحیان که برای گزارش ها و تحقیقاتی خدمت پیامبر رسیده بودند، مراسم نیایش مذهبی خود را آزادانه در مسجد پیامبر در مدینه انجام دادند.
– و به عنوان نمونهای دیگر: در نبرد قادسیه که بین ایرانیان به فرماندهی «رستم فرخ زاد» و اعراب مسلمان به فرماندهی سعد بن ابی وقاص بوقوع پیوست، پیش از شروع نبرد اعراب مسلمانان به منظور جلوگیری از ایجاد جنگ به ایرانیان پیشنهاد یکی از سه امر زیر را کردند که خود نشانهی این است که آنان به دنبال آزادی در تبلیغ دین خود بودند: 1- از روی اختیار دین اسلام را بپذیرند. 2- ضمن صلح با مسلمانان به آنان جزیه پرداخت کنند. 3- در صورت نپذیرفتن دو مورد قبل تن به جنگ بدهند.
جهت اطلاع بیشتر به کتب زیر مراجعه نمایید:
تاریخ ایران از ورود مسلمانان تا پایان طاهریان، حسین مفتخری و حسین زمانی، تهران، نشر سمت، 1381،شمسی
گروش به اسلام در قرون میانه، ریچارد بولت، ترجمه محمد حسین وقار، ناشر: تاریخ ایران
کارنامه اسلام، عبدالحسین زرینکوب
تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، برتولد اشپولر، ترجمه جواد فلاطوری، تهران، علمی وفرهنگی، 1364ش، چاپ دوم
در خصوص مطالعهی تاریخ صدر اسلام رعایت این نکته الزامی است که باید بین اقدامات خلفاء به عنوان جانشینان شورایی و انتخابی رسول خدا(ص) و امامان معصوم به عنوان جانشینان انتصابی حضرتش فرق گذاشت. از این رو نمی توان بسیاری از اقدماتی که به اسم اسلام در زمان خلفاء رخ داده است را به حساب اسلام و امامان شیعه نوشت. بنابراین در واقع نباید جنگهای به راه افتاده توسط خلفا و پیروان آن ها را نه تأیید کرد و نه رد کرد چرا که شاید قسمتی از آن به دلیل آزادی از سیطره حکومت های همجوارشان و برخی نیز به هدف تبلیغ بوده باشد.
شاهد گویای این مطلب این است که در تاریخ اسلام در موارد متعددی دیده میشود که:
– مسلمانان هنگامی که شهرهایی را فتح میکردند به پیروان مذاهب دیگر نیز، همانند مسلمانان آزادی میدادند. در کتاب تمدن اسلام و عرب که نویسنده آن نیز خود، یک مسیحی است این گونه آمده است: «رفتار مسلمانان با جمعیتهای دیگر به قدری ملایم بود که رؤسای مذهبی آنان اجازه داشتند برای خود مجالس مذهبی تشکیل دهند.» همچنین نقل شده: جمعیتی از مسیحیان که برای گزارش ها و تحقیقاتی خدمت پیامبر رسیده بودند، مراسم نیایش مذهبی خود را آزادانه در مسجد پیامبر در مدینه انجام دادند.
– و به عنوان نمونهای دیگر: در نبرد قادسیه که بین ایرانیان به فرماندهی «رستم فرخ زاد» و اعراب مسلمان به فرماندهی سعد بن ابی وقاص بوقوع پیوست، پیش از شروع نبرد اعراب مسلمانان به منظور جلوگیری از ایجاد جنگ به ایرانیان پیشنهاد یکی از سه امر زیر را کردند که خود نشانهی این است که آنان به دنبال آزادی در تبلیغ دین خود بودند: 1- از روی اختیار دین اسلام را بپذیرند. 2- ضمن صلح با مسلمانان به آنان جزیه پرداخت کنند. 3- در صورت نپذیرفتن دو مورد قبل تن به جنگ بدهند.
جهت اطلاع بیشتر به کتب زیر مراجعه نمایید:
تاریخ ایران از ورود مسلمانان تا پایان طاهریان، حسین مفتخری و حسین زمانی، تهران، نشر سمت، 1381،شمسی
گروش به اسلام در قرون میانه، ریچارد بولت، ترجمه محمد حسین وقار، ناشر: تاریخ ایران
کارنامه اسلام، عبدالحسین زرینکوب
تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، برتولد اشپولر، ترجمه جواد فلاطوری، تهران، علمی وفرهنگی، 1364ش، چاپ دوم