قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
بوسیدن دست عالم،احترام به علما،
۱۳۹۲/۱۲/۲۸
–
۱۱۶۷۳ بازدید
حدیثی از امام رضا در مورد دست بوسی که پرسیدم را سندش رو پیدا کردم: لا یقبل الرجل ید الرجل،فان قبله بده کالصلاه له)تحف العقول ص ۴۴۰ ضمنا به این مطالب که از سایت خبرگزاری (پارسینه) هست توجه فرمایید: به گزارش پارسینه به نقل از بازتاب؛دست بوسی یکی از رفتارهایی است که در فرهنگ جوامع گذشته مرسوم بوده است، اما حتی در آن جوامع نیز با تغییرات جدید در عرصه فرهگ و اطلاع رسانی، این شیوه در حال منسوخ شدن است. از جمله گفته می شود امیر عبدالله، پادشاه عربستان نیز مراسم دستبوسی خود را در سالهای اخیر متوقف کرده یا دست کم پخش علنی آن را متوقف کرده است. در این حال اخیرا یکی از شاگردان آیت الله جوادی آملی، در صفحه ویژه ایشان با اشاره به دیدار جمعی از محققین با ایشان نوشته است: یکی از دوستان به آیت الله جوادی آملی اصرار کرد دستشان را ببوسد. ایشان با لحنی ناصحانه به ما فرمود:نه دست کسی را ببوسید و نه بگذارید دستتان را ببوسند. من تا کنون هیچ دستی را نبوسیده ام، جز یک دست و آن هم دست امام خمینی بود و به راستی که آن دست بوسیدنی بود. آن دوست عرض کرد که آخر در عالم خواب دیدم دستتان را می بوسم؛ استاد لبخند شرینی زدند و به شوخی فرمودند:همان، برو در خواب ببین. البته این نکته را نیز باید اضافه کرد که استثنا قراردادن برای این موضوع می تواند خود به قاعده تبدیل شود. تعبیر آیت الله جوادی آملی مبنی بر استثنا کردن دستبوسی امام از دیگران، با وجود مقام خاص معنوی و علمی امام خمینی(ره) می تواند این توجیه را ایجاد کند که برای افراد دیگر هم گفته شود دست آنان نیز بوسیدنی است. کتاب کافی هم از امام صادق(ع) نقل شده که می فرمایند: سر شخص یا دست او نباید بوسیده شود، مگر دست رسول خدا یا کسی که از او قصد رسول خدا شود. سیره حکومتی امیرالمومنین(ع) هم موردی نقل نشده که ایشان اجازه دستبوسی به افراد داده باشند و حتی در سفر به شهر انبار نیز از دویدن مردم در تجلیل از خود انتقاد کرده و این رویه را رد کردند. در نهج البلاغة آمده است که ظاهرا هنگام بازگشت از صفین، عده ای از دهقانهای شهر انبار حضرت را دیدند و به دنبال حضرت پیاده به راه افتادند و در جلوی حضرت به هم فشار می آوردند ، حضرت فرمود: چه می کنید؟ جواب دادند، این عادت ماست که با آن امرای خودمان را تعظیم می کنیم . پس حضرت فرمودند : قسم به خدا امرای شما از این کار شما هیچ سودی نمی برند و شما با این کار خود به خود سخت می گیرید در دنیا و آخرت خود را به سختی می اندازید. چقدر زیان آور است سختی که به دنبال آن عذاب باشد وچقدر سود آور است راحتی که بعد از آن امان از آتش باشد.
در پاسخ به پرسش شما دوست گرامی ابتدا مقدماتی را قابل ذکر می‌دانم؛ باید گفت احترام نسبت به اشخاص به ویژه عالمان دینی، هم حکم عقل است و هم حکم شرع. روایات نیز در این باره بسیار است. وقتی اصل اولیه احترام عالم دینی را بپذیریم، ضرورتی ندارد که شیوه و نوع احترام چگونه باشد .می توان با دست بوسی و یا بلند شدن و یا با نوعی دیگر ابراز احترام کرد .
در روایات مشاهده میشود که مصافحه با برادر دینی با دست دادن است و اگر بیش از این باشد، به بوسیدن میان پیشانی و بالای دو چشم اکتفا میشود. امام صادق(ع) فرمود: برای شما نوری است که در دنیا بدان شناخته میشوید. تا آن جا که اگر کسی از شما به ملاقات برادر (ایمانی) خود رفت، همان موضع نور را که پیشانی او است ببوسد.( محجة البیضاء، ج 3، ص398).
اما در مورد نهی و نکوهش، از بوسیدن دست افراد، احادیثی را می توان در کتب روایی یافت. مانند روایت علی بن مزید که نقل می کند: به حضور امام صادق ـ علیه السّلام ـ شرف یاب شدم و دستش را بوسیدم . پس او فرمود : بدان که این کار جز برای پیامبران و اوصیای پیامبران روا نیست.( مجلسی, محمد باقر، بحار الأنوار, بیروت, نشر مؤسسة الوفا, چاپ دوّم, 1403 هـ , ش، ج73, ص39) مرحوم مجلسی ( ره ) در توضیح این حدیث می فرماید : این حدیث دلالت بر منع بوسیدن دست غیر معصومین ـ علیه السّلام ـ دارد . لکن ـ با وجود این که حدیث معتبر نیست ـ صراحتی در حرمت این کار ندارد(همان) بنابراین عدم جواز به معنای ناخوشایندی و کراهت است. و یا حدیث دیگری از امام رضا(ع) که فرمود: نباید مردی دست مرد دیگر را ببوسد، دست او مانند نماز خواندن بر او است.( تحف العقول، ص 334) که این حدیث با توجه به جمع بین احادیث کراهت شدیدتری را می‌‌رساند؛امام صادق(ع) نیز فرموده اند: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ رِفَاعَةَ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا یُقَبَّلُ رَأْسُ أَحَدٍ وَ لَا یَدُهُ إِلَّا یَدُ رَسُولِ اللَّهِ ص أَوْ مَنْ أُرِیدَ بِهِ رَسُولُ اللَّهِ ص سر و دست کسی جز رسول خدا(ص) بوسیده نشود یا کسی که از او قصد رسول خدا(ص) شود.( محجة البیضاء، ج 3، ص 398؛ اصول کافی با ترجمه و شرح فارسی، ج 4، ص 549، حدیث 2.) کسانی که از رسول خدا(ص) اراده میشوند، جز فرزندان حضرت و پیشوایان دین و علمای بزرگ نیستند. بوسیدن دست عالمان دینی, به خصوص سادات آنان همان تعظیم شعائر اسلامی و اظهار محبّت شخصی به دین اسلام و به مظاهر این دین الهی است. البته اگر کسی به خاطر مطامع دنیوی کار خود را ضایع نکند.
از روایات استفاده می شود که در زمان رسول خدا و ائمه هم این کار انجام می شده. در روایات فراوانی وارد شده که افرادی دست و پای رسول خدا و امامان را بوسیده و ایشان منع نکرده اند (الثمر الدانی ، ص 698؛ کشاف القناع ،بهوتی، ج 2 ، ص 182؛ الکافی ،کلینی،ج2،ص 185). رسول الله دست دخترش زهرای مرضیه را می بوسید.( بحار ،ج43،ص568؛المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری،ج3،ص167)
فقهای شیعه و سنی با توجه به این روایات و با توجه به این که بوسیدن دست پیامبر و امام و عالم عادل و پدر و مادر مؤمن و… نوعی احترام گذاری به آن ها است و در شرع هم نهی نشده ، بوسیدن دست و پای پیامبر ، امام ، عالم ، حاکم عادل و پدر و مادر را جایز دانسته اند. البته برخی از عالمان اهل سنت مانند مالک روایات وارده را ضعیف دانسته ، حکم به کراهت داده ، ولی حکم به حرمت نداده است ( یعنی ایشان هم حرام نشمرده است).( روضه الطالبین، النووی،ج7،ص434 و438؛ رسالة إبن أبی زید ، قیروانی ، ص 698؛ الدر المختار ، حصکفی ، ج 6 ، ص 701؛ القواعد والفوائد ، شهید الأول ، ج 2 ، ص 328)
در استفتاءات شرعی مراجع شیعی نیز در جواب پرسش هایی از این قبیل . پاسخ هائی نظیر این که : بوسیدن دست دیگری فی نفسه مکروه است , مگر آن که بوسیدن دست به خاطر رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ باشد مثل بوسیدن دست عالم دینی یا دست سادات که در این صورت مطلوبیت دارد , و یا این که : بوسیدن دست از مصادیق احترام است و نسبت به کسانی که احترامشان مستحب است , احترام با دست بوسیدن حاصل می شود.
از آن چه گذشت نتیجه می گیریم که:
بوسیدن دست غیر معصومین ـ علیهم السّلام ـ به خودی خود کراهت دارد و از آن نهی شده است. مگر کسانی که با بوسه زدن بر دستانشان، احترام به معصومین ـ علیهم السّلام ـ قصد شود ( مانند سادات و علمای دینی) واین استثناءازحدیث استفاده می شودوعمل وفرمایش آیت الله جوادی نیزبرگرفته ازحدیث می باشد لذاهیچ مانعی نداردکه اگرکسی درزندگی انسان مؤثربوده ودرحدنقش یک پیامبرنسبت به هدایت وآموزش معارف الهی اثرگذاربوده است موردتکریم قرارگرفته ودست اوبوسیده شود واینکه آیت الله جوادی فرمودند دست امام بوسیدنی بود براین اساس است ونیزهیچ اشکالی ندارد که ازاین استثناءدرحدیث یک قاعده کلی استفاده شود ولی به شرط اینکه آن شخص مورد احترام به گونه رفتارکرده باشد که بتوان ازبوسیدن دست اونیت بوسیدن دست پیامبریامعصومین علیهم السلام رانمود.واگرایشان اجازه ندادندکه شاگردشان دست اوراببوسد ازباب تواضع ومسئله اخلاقی است نه ازباب نهی وحرمت شرعی.
نهی حضرت امیر علیه السلام هم ناظر به تحقیرهائی است که درزمان شاهان گذشته انجام می شده ومردم را وادار به بردگی می کردند والا صرف استقبال وهمراهی از بزرگان اسلام ،ازروی علاقه واختیار وبا طیب خاطر منعی ندارد وتعظیم شعائر است نه تحقیر.
در روایات مشاهده میشود که مصافحه با برادر دینی با دست دادن است و اگر بیش از این باشد، به بوسیدن میان پیشانی و بالای دو چشم اکتفا میشود. امام صادق(ع) فرمود: برای شما نوری است که در دنیا بدان شناخته میشوید. تا آن جا که اگر کسی از شما به ملاقات برادر (ایمانی) خود رفت، همان موضع نور را که پیشانی او است ببوسد.( محجة البیضاء، ج 3، ص398).
اما در مورد نهی و نکوهش، از بوسیدن دست افراد، احادیثی را می توان در کتب روایی یافت. مانند روایت علی بن مزید که نقل می کند: به حضور امام صادق ـ علیه السّلام ـ شرف یاب شدم و دستش را بوسیدم . پس او فرمود : بدان که این کار جز برای پیامبران و اوصیای پیامبران روا نیست.( مجلسی, محمد باقر، بحار الأنوار, بیروت, نشر مؤسسة الوفا, چاپ دوّم, 1403 هـ , ش، ج73, ص39) مرحوم مجلسی ( ره ) در توضیح این حدیث می فرماید : این حدیث دلالت بر منع بوسیدن دست غیر معصومین ـ علیه السّلام ـ دارد . لکن ـ با وجود این که حدیث معتبر نیست ـ صراحتی در حرمت این کار ندارد(همان) بنابراین عدم جواز به معنای ناخوشایندی و کراهت است. و یا حدیث دیگری از امام رضا(ع) که فرمود: نباید مردی دست مرد دیگر را ببوسد، دست او مانند نماز خواندن بر او است.( تحف العقول، ص 334) که این حدیث با توجه به جمع بین احادیث کراهت شدیدتری را می‌‌رساند؛امام صادق(ع) نیز فرموده اند: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ رِفَاعَةَ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَا یُقَبَّلُ رَأْسُ أَحَدٍ وَ لَا یَدُهُ إِلَّا یَدُ رَسُولِ اللَّهِ ص أَوْ مَنْ أُرِیدَ بِهِ رَسُولُ اللَّهِ ص سر و دست کسی جز رسول خدا(ص) بوسیده نشود یا کسی که از او قصد رسول خدا(ص) شود.( محجة البیضاء، ج 3، ص 398؛ اصول کافی با ترجمه و شرح فارسی، ج 4، ص 549، حدیث 2.) کسانی که از رسول خدا(ص) اراده میشوند، جز فرزندان حضرت و پیشوایان دین و علمای بزرگ نیستند. بوسیدن دست عالمان دینی, به خصوص سادات آنان همان تعظیم شعائر اسلامی و اظهار محبّت شخصی به دین اسلام و به مظاهر این دین الهی است. البته اگر کسی به خاطر مطامع دنیوی کار خود را ضایع نکند.
از روایات استفاده می شود که در زمان رسول خدا و ائمه هم این کار انجام می شده. در روایات فراوانی وارد شده که افرادی دست و پای رسول خدا و امامان را بوسیده و ایشان منع نکرده اند (الثمر الدانی ، ص 698؛ کشاف القناع ،بهوتی، ج 2 ، ص 182؛ الکافی ،کلینی،ج2،ص 185). رسول الله دست دخترش زهرای مرضیه را می بوسید.( بحار ،ج43،ص568؛المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری،ج3،ص167)
فقهای شیعه و سنی با توجه به این روایات و با توجه به این که بوسیدن دست پیامبر و امام و عالم عادل و پدر و مادر مؤمن و… نوعی احترام گذاری به آن ها است و در شرع هم نهی نشده ، بوسیدن دست و پای پیامبر ، امام ، عالم ، حاکم عادل و پدر و مادر را جایز دانسته اند. البته برخی از عالمان اهل سنت مانند مالک روایات وارده را ضعیف دانسته ، حکم به کراهت داده ، ولی حکم به حرمت نداده است ( یعنی ایشان هم حرام نشمرده است).( روضه الطالبین، النووی،ج7،ص434 و438؛ رسالة إبن أبی زید ، قیروانی ، ص 698؛ الدر المختار ، حصکفی ، ج 6 ، ص 701؛ القواعد والفوائد ، شهید الأول ، ج 2 ، ص 328)
در استفتاءات شرعی مراجع شیعی نیز در جواب پرسش هایی از این قبیل . پاسخ هائی نظیر این که : بوسیدن دست دیگری فی نفسه مکروه است , مگر آن که بوسیدن دست به خاطر رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ باشد مثل بوسیدن دست عالم دینی یا دست سادات که در این صورت مطلوبیت دارد , و یا این که : بوسیدن دست از مصادیق احترام است و نسبت به کسانی که احترامشان مستحب است , احترام با دست بوسیدن حاصل می شود.
از آن چه گذشت نتیجه می گیریم که:
بوسیدن دست غیر معصومین ـ علیهم السّلام ـ به خودی خود کراهت دارد و از آن نهی شده است. مگر کسانی که با بوسه زدن بر دستانشان، احترام به معصومین ـ علیهم السّلام ـ قصد شود ( مانند سادات و علمای دینی) واین استثناءازحدیث استفاده می شودوعمل وفرمایش آیت الله جوادی نیزبرگرفته ازحدیث می باشد لذاهیچ مانعی نداردکه اگرکسی درزندگی انسان مؤثربوده ودرحدنقش یک پیامبرنسبت به هدایت وآموزش معارف الهی اثرگذاربوده است موردتکریم قرارگرفته ودست اوبوسیده شود واینکه آیت الله جوادی فرمودند دست امام بوسیدنی بود براین اساس است ونیزهیچ اشکالی ندارد که ازاین استثناءدرحدیث یک قاعده کلی استفاده شود ولی به شرط اینکه آن شخص مورد احترام به گونه رفتارکرده باشد که بتوان ازبوسیدن دست اونیت بوسیدن دست پیامبریامعصومین علیهم السلام رانمود.واگرایشان اجازه ندادندکه شاگردشان دست اوراببوسد ازباب تواضع ومسئله اخلاقی است نه ازباب نهی وحرمت شرعی.
نهی حضرت امیر علیه السلام هم ناظر به تحقیرهائی است که درزمان شاهان گذشته انجام می شده ومردم را وادار به بردگی می کردند والا صرف استقبال وهمراهی از بزرگان اسلام ،ازروی علاقه واختیار وبا طیب خاطر منعی ندارد وتعظیم شعائر است نه تحقیر.