آنیزوکوریا

با دقت به چشمان خود در آیینه نگاه کنید. آیا مردمک یکی از چشم های شما بزرگ تر یا کوچک تر از مردمک دیگر چشم شما است؟ در این صورت احتمالاً دچار عارضه چشمی آنیزوکوریا خواهید بود.

آنیزوکوریا یا (Anisocoria) یک عارضه چشمی است که در آن مردمک یک چشم از نظر اندازه با مردمک چشم دیگر تفاوت دارد. مردمک چشم در حقیقت همان لحقه های مشکی رنگی است که اطراف مرکز چشم را احاطه می کند. در یک فرد معمولی، مردمک هر دو چشم با یکدیگر برابر خواهد بود.

انیزوکوریا می تواند در نتیجه چندین عامل مختلف به وجود بیاید. حتی ممکن است به صورت مادرزاری با این بیماری متولد شده یا اینکه بعداً دچار این عارضه چشمی شوید یا اینکه ممکن است این تفاوت اندازه مردمک چشم، همیشگی نبوده و تنها گاهی اوقات بروز پیدا کند. در بعضی موارد ، پزشک شما ممکن است یک بیماری زمینه ای یا علت دیگری را دلیل ابتلای شما به آنیزوکوریا تشخیص دهد.
 

علت آنیزوکوریا

بسیاری از موارد آنیزوکوریا خفیف، کاملاً طبیعی بوده و بیانگر هیچ گونه عارضه چشمی یا سابقه تروما نخواهد بود. به طور کلی، در این موارد آنیزوکوریا که در آن یکی از مردمک ها بزرگ تر از دیگری است. در صورتی که این اختلاف اندازه کمتر از 1.0 میلی متر باشد به آن آنیزوکوریا ساده، خوش خیم یا فیزیولوژیکی گفته می شود.

در یکی از مطالعات صورت گرفته برای بررسی میزان شیوع آنیزوکوریا، محققان از مردمک چشمان 128 فرد عادی به مدت پنج روز متوالی در نور کم نور عکس گرفتند. عکس ها هر روز صبح و بعد از ظهر گرفته می شد. پنجاه و دو نفر از این افراد (حدود 41 درصد) در طول این 5 روز آنیزوکوریای 0.4 میلی متر یا بیشتر داشتند. در هر جلسه ، تعداد نسبتاً ثابت (19٪) از این افراد نیز دچار آنیزوکوریای خفیف بودند.

نتیجه که از این تحقیق به دست آمد این بود که شیوع آنیزوکوریا به زمان بستگی نداشته و در روزهای مختلف، متفاومت نخواهد بود. همچنین جنسیت، سن یا رنگ چشم هیچ تأثیری بر روی احتمال ابتلای آنیزوکوریا نداشت. تحقیقات دیگر نیز نشان می دهد که تقریباً 20 درصد از جمعیت مردم مبتلا به آنیزوکوریای خوش خیم خفیف هستند. با این حال، انیزوکوریای شدید ممکن است علل مختلفی داشته و در بعضی از مواقع به خاطر بیماری های چشمی به وجود بیاید.1
 

علت آنیزوکوریا  شدید

علل بروز آنیزوکوریا شدید (اینکه میزان اختلاف اندازه یکی از مردمک چشم ها نسبت به دیگری بیش از 1.0 میلی متر باشد) شامل موارد زیر می شود:

آسیب دیدگی و ضربه چشمی

التهاب عنبیه

Iritis (یووئیت قدامی) می تواند باعث آنیزوکوریا همراه با درد چشم شود.
 

مصرف داروهای خاص چشم

به عنوان مثال ، قطره چشم پیلوکارپین که برای درمان گلوکوم استفاده می شود، ممکن است باعث این شود که مردمک چشم درمان شده نسبت به چشم سالم کوچک تر شود.
 

مردمک تونیک Adie

این حالت خوش خیم (که به آن مردمک آدی، مردمک تونیک یا سندرم آدی نیز گفته می شود) به طور معمول باعث می شود که یکی از مردمک های چشم به طور قابل ملاحظه ای بزرگتر از مردمک چشم دیگر باشد. مردمک مبتلا به این بیماری نیز در برابر نور واکنشی از خود نشان نخواهد داد.

در بیشتر موارد، علت اصلی بروز بیماری مردمک آدی ناشناخته است،اما ممکن است به علت آسیب دیدگی چشم (از جمله تروما ناشی از جراحی پیچیده آب مروارید)، عدم جریان خون مناسب (ایسکمی) یا عفونت بروز پیدا کند.
 

اختلالات عصبی

بعضی از بیماری هایی که به اعصاب مغز یا نخاع فرد آسیب می رسانند نیز می تواند باعث بروز انیزوکوریا شود. یکی از مهمترین این موارد بیماری نشانگان هورنر است. مبتلایان به اختلالات سیستم عصبی که باعث انیزوکوریا می شوند، غالباً دچار افتادگی پلک ، دوبینی یا استرابیسم چشمی می شوند. به طور کلی اختلالات مغزی مرتبط با بروز آنیزوکوریا شامل سکته مغزی، خونریزی (خودبخود یا به دلیل آسیب دیدگی سر) و تومورها یا عفونتهای خاص می شود.1
 

علایم شایع عدم تقارن مردمک های چشم

بسته به علت اصلی عدم تقارن مردمک ها ممکن است علایم زیر را نیز تجربه کنید:

تاری دید

دو بینی

از بین رفتن بینایی

سردرد

تب

حالت تهوع

گرفتگی گردن.2
 

تشخیص آنیزوکوریا

اگر متوجه تغییر اندازه مردمک چشم های خود شدید، بهتر است هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. در حین معاینه پزشک، وضعیت سلامت چشم ها و علائم حیاتی آن ها را مورد بررسی قرار خواهد داد. بهتر است در مورد همه علائم خود صحبت کنید تا تشخیص با دقت بیشتری صورت بگیرد. به عنوان مثال باید حتماً به تغییرات چشمی اخیری که شاهد آن بودید اشاره کنید.

این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر شود:

تب

سردرد

درد چشمی

گرفتگی گردن

تغییر در بینایی

حساسیت نسبت به نور

بسته به علائم و سابقه بیماری، پزشک ممکن است از چند آزمایش دیگر برای تشخیص علت اصلی بروز آنیزوکوریا استفاده کند.

این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر شود:

ام آر آی

ایکس ری

سی تی اسکن

آزمایش های چشمی

آزمایش خون کامل (CBC)

پانکسیون کمر یا شیر نخاعی

چنانچه قبل از تغییر در اندازه مردمک چشم های خود، ضربه ای به سر شما وارد شد. بهتر است سریعاً با اورژانس تماس بگیرید. همچنین در صورت آسیب جدی چشمی، مغزی یا گردن باید برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی احتمالی سریعاً تحت درمان قرار بگیرید.3

پیشگیری از عدم تقارن مردمک ها

در بعضی موارد، شما قادر به پیش بینی یا جلوگیری از انیزوکوریا نیستید. با این حال، شما می توانید برای کاهش خطر ابتلا به چنین وضعیتی به نکات زیر توجه کنید:

همیشه از چشم های خود مراقبت کنید و هر بار که کوچکترین تغیراتی در بینایی داشتید با پزشک تماس بگیرید.

در هنگام ورزش کردن (ورزش های سنگینی مثل دوچرخه سواری یا اسب سواری) از کلاه ایمنی بپوشید.

هنگام کار با ماشین آلات سنگین، از وسایل محافظ استفاده کنید.

در هنگام رانندگی کمربند ایمنی خود را با هر بار سوار شدن ببندید

اگر متوجه تفاوت در اندازه مردمک های خود شده اید، فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشید. پزشک شما می تواند به شناسایی و درمان علت اصلی بیماری شما کمک کند.

پیروی از برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک نیز ممکن است به بهبود چشم انداز بلند مدت شما و جلوگیری از بدتر شدن وضعیتتان کمک کند.2
 

 درمان آنیزوکوریا

برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک شما به علت اصلی بروز آنیزوکوریا بستگی خواهد داشت. به عنوان مثال اگر علت بروز این عارضه چشمی عفونت باشد، پزشک ممکن است قطره چشم آنتی بیوتیک یا ضد ویروسی برای شما تجویز کند.

اگر دچار تومور مغزی یا رشد زائده های غیر طبیعی در داخل مغز خود هستید، پزشک ممکن است عمل جراحی برای برداشتن تومور یا زائده مغزی را توصیه کند.

گزینه های دیگر برای درمان کوچک یا توقف رشد تومورهای مغزی شامل رادیوتراپی و شیمی درمانی می شود. برخی از موارد اندازه نامساوی مردمک چشم نیز ممکن است موقت بوده و به مرور زمان به صورت خود به خود بهبود یافته و کاملاً درمان شود.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.noskhe.com
3.www.akairan.com