با عرض سلام و سپاس از اینکه مرکز ما را جهت پاسخ و راهنمایی برگزیده اید؛ پرسشگر گرامی از آنجا که پرسش مطرح شده از سوی شما بسیار کلی می باشد, بهتر است این موضوع را از جنبه های مختلف بررسی کنیم، البته اگر در مورد عادتان و زمان ابتلا و شدت آن و عوامل موثر در ایجاد و ادامه و تشدید آن توضیح کافی به ما داده بودید ما بگونه بهتری می توانستیم یاری گر شما باشیم. بهرحال اگر نیازمند توضیحات و راهکارهای بیشتری بودید با ذکر موارد فوق دو باره با ما مکاتبه نمایید:اول) اگر عادت بد را صرفا به منزله یک رفتار آموخته در نظر بگیریم, می بایست برای از بین بردن آن از فنون تغییر رفتار استفاده کرد.به طور کلی بر اساس نگاه روانشناسان رفتارگرا، رفتار ما برآیند سه چیز است1- محرک2- پاسخ 3- نتیجه، این برآیند به دو نوع می تواند در حیطه یادگیری مطرح شود که عبارتند از:الف) شرطی سازی نوع اول: این نوع شرطی سازی در اثر همزمانی و جایگزین شدن یک محرک خنثی که در حالت عادی نمی تواند پاسخی ایجاد کند با یک محرک دیگر که خود به خود و بطور طبیعی پاسخ ایجاد میکند، صورت می گیرد که در این فرایند, محرک دوم به شکل محرک شرطی در می آید که خود می تواند پاسخ مربوط به محرک غیر شرطی را ایجاد کند. مثلا معده سگ گرسنه با دیدن غذا شروع به ترشح آنزیم می کند حال اگر همراه با آوردن غذا برای سگ زنگی را به صدا در آوریم و سپس بعد از مدتی حتی بدون اینکه برای سگ غذا بیاوریم، زنگ را به صدا در آوریم معده سگ شروع به ترشح آنزیم می کند در حالی که محرک واقعی حذف شده و محرک شرطی که غیر واقعی است جایگزین ان شده است.ب) شرطی سازی فعال (نوع دوم): این نوع شرطی سازی که بیشتر درباره عادات مورد نظر است, درواقع همان قضیّه ی پاداش و تنبیه است, بدین ترتیب که اگر شما رفتاری را انجام دهید و درنتیجه ‌ی آن تقویت شوید (پاداش دریافت کنید) احتمال بروز آن رفتار در شما افزایش می یابد و اگر در نتیجه آن رفتار تنبیه شوید, احتمال بروز آن در شما کاهش می یابد. مانند زمانی که شما در دوره کودکی بارها و بارها برای آنکه کلامی کودکانه بر زبان آوردید, تشویق شدید و به همین دلیل از صحبت کردن به عنوان ابزاری برای دریافت تقویت استفاده کرده اید و یا … .از همین دو اصل) به خصوص اصل دوم ( می توان به عنوان روشی برای از بین بردن رفتار نیز استفاده کرد که روانشناسان آن را اصطلاحا فرایند «خاموش سازی رفتار» می نامند.در همین راستا شما را به انجام چند تمرین عملی دعوت می کنم:1) خاموش سازی از طریق ایجاد درد و یا از دست دادن: بدین ترتیب که یک کش لاستیکی بر دست راست خود ببندید, هرگاه عمل مورد نظر (رفتار عادت گونه گوش دادن به موسیقی) را از خود بروز دادید, کش را بکشید و رها کنید بطوری که در شما ایجاد درد و سوزش نماید. این فرایند از طریق ایجاد درد در شما همزمان با مبادرت به عادت فوق؛ تدریجا باعث می شود که تمایل درونی شما به عادت فوق به خاطر قرین بودن آن با درد و سوزش شدید کاهش یابد. و همینطور میتوانید هرگاه به رفتار مورد نظر مبادرت کردید، مقدار مقرری پول به داخل یک صندوق بیندازید و جرایمی از این دست.دوم) اگر فرایند کنارگذاشتن یک عادت بد را با یک فرایند تصمیم گیری و اقدام عملی برابر بدانیم, پس آنگاه می بایست بر مراحل تصمیم و تصمیم گیری واقف باشیم.فرآیند تصمیم گیری و اجراء:الف- درک نیاز به تغییر ب- اراده ی تغییر پ- هدف گذاری ت- برنامه ریزی ث – اقدام عملی ج- باز بینیالف) درک نیاز به تغییر و اراده آن:به طور کلی افراد در چند صورت در جهت تغییر رفتار خود قدم برنمی دارند:1. نادیده گرفتن مشکل: مثلا من چاق نیستم، گوش دادن افراطی به هر نوع موسیقی عیب ندارد!2. دیدن مشکل و نادیده گرفتن اهمیت آن: مثلا من چاق هستم ولی مهم نیست، گوش دادن به هر نوع موسیقی خوب نیست ولی مهم نیست، من گوش می کنم. 3. دیدن مشکل, درک اهمیت موضوع و نادیده گرفتن امکان تغییر آن: من چاق هستم و این خوب نیست و به من ضرر می زنه ولی چاقی که درمان نداره. گوش دادن به هر نوع موسیقی خوب نیست و دل را می میراند اما من نمی توانم دست از این عادت خود بردارم.4. دیدن مشکل, درک اهمیت آن, پذیرش وجود راه های تغییر و نادیده گرفتن توان خود برای تغییر دادن: من چاق هستم و این خوب نیست, به من ضرر می زند. راه هایی هم برای لاغرشدن هست ولی از من ساخته نیست. گوش دادن به هر نوع موسیقی خوب نیست و دل را می میراند و راهایی برای ترک این عادت هست اما من نمی توانم دست از این عادت خود بردارم.اگر فردی هریک از موارد بالا را داشته باشد، در واقع در مسیر تغییر عمل نمی کند و به درک واقعی نمی رسد. پس اگر شما موانع ذکر شده را در خود می بینید باید به شناسایی و حذف آنها اقدام نمایید.ب) هدف گذاری و برنامه ریزی:در این راستا می بایست به ویژگی های هدف اشاره داشت که عبارتند از:1- عینی بودن: هدف می بایست قابل لمس و مشخص باشد مثلا میزان ساعاتی را که هم اکنون به موسیقی گوش می دهید را یاداشت کنید مثلا الان روزی چهار ساعت به موسیقی گوش می‌دهید و سپس با خود بگویید که من باید این چهار ساعت را طی هفته آتی به سه ساعت و نیم کا هش دهم( توجه داشته باشید که تدریج در ترک عادت بسیار مهم است). وقتی به این هدف دست یافتید به خودتان پاداش دهید مثلا بگویید که اگر به این هدف دست یافتم یک دست چلو کباب سلطانی خواهم خورد.2- زمان دار بودن: هدف می بایست زمان دار باشد: من می خواهم نیم ساعت از کل زمان گوش دادنم را به موسیقی تا تاریخ مثلا 21/6/1390کم کنم.3- متناسب بودن: هدف می بایست متناسب ویژگی های شما و عادت باشد، همانطور که قبلا هم اشاره شد هدف باید ساده قابل دسترس بوده و تدریج در آن لحاظ شده باشد: برای مثال اگر من هدف خود را این طور بیان کنم که می خواهم تا یک هفته دیگر کلا گوش کردن به موسیقی را کنار بگذارم، هدف گذاری من متناسب نیست زیرا نمی توانم و در هدفم شکست می خورم و اعتماد به نفسم پایین می‌آید و با خود می‌توانم که دیگر من نخواهم توانست موسیقی را کنار بگذارم( یعنی طرحواره من بی کفایت در ذهن شما شکل می گیرد و این طرح واره هر گونه ابتکار عمل را از شما جهت برنامه ریزی برای ترک عادت کاهش می دهد) .4- قابل تجزیه بودن به اهداف کوچکتر: مثلا کاهش در هر هفته نیم ساعت که روزی 4/5دقیقه می شود.* نکته: برنامه در واقع راه رسیدن به هدف است و برنامه ریزی چگونگی به کارگیری منابع برای رسیدن به هدف است به طوری که با کمترین هزینه بیشترین سود را به دست آوریم.به موازات آنچه که به عنوان رهکارهای رفتاری تقدیم حضورتان شد راهکارهای شناختی زیر نیز باید پی گرفته شوند: 1- ارتباط با خدا در قالب نماز، دعا، و… 2- توسل به ائمه علیهم السلام، و یاری جستن از این نورهای پاک جهت دوری از عادت مذکور3- معاشرت با کسانی که اهل معنویت هستند.3- مطالعه و تحقیق پیرامون مضرات اعتیاد به موسیقی