با سلام خدمت شما پرسشگر گرامی؛ از اینکه با ما سخن می گویید خرسندیم و امیدواریم که ارتباط شما با ما تداوم داشته باشد.
به طور کلی برای علاقمندکردن افراد به رعایت احکام دین باید دو چیز را در آنها به وجود آورد: یکی شناخت درست نسبت به مسأْله مورد نظر؛ و دوم احساس خوشایند نسبت به آن مسأْله.
ما اگر بدانیم انجام کاری برای سلامت روح یا بدنمان مفید است و اهمیت زیادی دارد و همچنین در صورتی که نسبت به آن کار، احساس خوشایندی داشته باشیم (مثلا یک خاطره خوب)، انگیزه و رغبت زیادی نسبت به انجام آن کار از خود نشان می­دهیم.
در کنار این مسأْله شما باید توجه داشته باشید که انسان به خاطر گرایشی که به آزادی و انتخاب دارد، فطرتا دوست ندارد، چیزی به او تحمیل شود و کاری را تحت اجبار انجام دهد. به خاطر همین نسبت به کارهایی که به او تحمیل می­شوند، واکنش منفی نشان می­دهد و مقاومت می­کند؛ هرچند بداند که آن کار برای او مفید است. بنابراین توصیه­ها و تذکرها به افراد را در حد امکان باید به صورت غیرمستقیم انجام داد.
ذکر این نکته نیز در تربیت کودک بسیار مهم است؛ اینکه سعی کنید خواسته ها و انتظارات شما از کودکتان، بر اساس آموزه های دینی باشد و از افراط در این زمینه به شدت پرهیز کنید. در این زمینه لازم است داستانی از زندگی امام خمینی (ره) برای شما نقل کنم:
یکی از اقوام نزدیک امام (ره) نقل می کند: شوهرم بر اساس تربیت خانوادگی خود فرزندم را برای نماز صبح بیدار می کرد. امام خمینی (ره) از این موضوع با خبر شدند و شوهر مرا از این کار نهی کردند و فرمودند: بی جهت اسلام را در ذائقه فرزندتان تلخ نکنید. دخترم پس از اینکه از فرموده امام خمینی آگاه شده بود، خودش با میل و علاقه برای نماز صبح بیدار می شد!
پرسشگر گرامی؛ در ادامه فرصت را مغتنم می شماریم و نکاتی را به صورت کلی درباره تربیت دینی کودک بیان می کنیم که امیدواریم با بکارگیری آن بتوانید در امر تربیت فرزند خود به موفقیت بیشتری دست پیدا کنید:
1. به یاد داشته باشید نصیحت و تذکر مستقیم سودی ندارد. سعی کنید مطالبتان را غیرمستقیم به او منتقل کنید.
2. قبل از اینکه بخواهید تذکری به او بدهید بهتر است نکات مثبت او را برجسته کنید. و او را به عنوان فردی موفق جلوه دهید و طوری وانمود کنید که تذکرات شما برای بهترشدن وضعیت او است.
3. داشتن روابط صمیمی و دوستانه تأثیر سخن شما را چند برابر می کند؛ پس سعی کنید بیش از پیش با فرزند خود رابطه دوستانه داشته باشید و دائما او را مورد محبت و نوازش قرار دهید و او را از بهترین دوستان خود معرفی کنید.
4. سعی کنید وی را به شرکت فعال در مراسمات مذهبی متناسب با سن او تشویق کنید.
5. از صمیم قلب برای موفقیت خودتان در امر تربیت فرزند و برای هدایت فرزندتان دعا کنید.
6. سعی کنید با رفتارتان او را دعوت به دین و ارزشهای دینی کنید؛ «کونوا دعاة الناس بغیر السنتکم» پیامبر فرمود: مردم را با غیر زبان به دین دعوت کنید. زیرا مشاهده رفتار دیگران در تأثیرپذیری کودک بسیار مؤثر است، چراکه که کودک بیش از اینکه از گفته های ما تاثیر بپذیرد از رفتارهای ما درس می گیرد. این کار هم به نفع شماست یعنی عملا خود شما کمال پیدا می کنید و هم باعث تشویق و تحریض ایشان برای عمل کردن به احکام و ارزشهای دنیوی می شوید.
7. در برنامه تربیتی خود بویژه تربیت دینی از تهدید، سرزنش، توهین و تنبیه استفاده نکنید؛ چراکه این امور به جای اینکه شما را به هدفتان نزدیک کند، ازآن دور می کند.
8. رفتارهای مثبت فرزندتان را تشویق کنید.
9. در مناسبت های مذهبی مثل تولد امامان هدیه ای برای او تهیه کنید و به او تقدیم کنید.
10. از آنجا که دوست نقش بزرگی در شخصیت انسان دارد، در انتخاب دوستان مناسب او را کمک کنید.
ذکر چند نکته در باره‌ی تشویق فرزند به رعایت حجاب:
1- چادر را برای او تبدیل به یک چیز مقدس کنید. مثلا در حضور او از شخصی که چادر به سر می‌کند، تعریف کنید و از چادری بودن آن شخص به عنوان یک ویژگی بسیار عالی یاد کنید.
2- برای او توضیح دهید که چادری­شدن، یک مسأله مهم است که هر فردی توفیق و لیاقت آن را پیدا نمی­کند؛ یعنی انسان تنها وقتی که بزرگ می­شود که به سطح بالایی از تشخیص و آگاهی برسد که چادر برایش این آثار و نتایج را دارد، می­تواند از آن بهرمند شود.
3- برای او چادر بسیار زیبایی بخرید. قبل از آن، از مدتها قبل وعده این کار را به او بدهید و توضیح دهید که در صورتی که مثلا در درس نمره خوبی بگیرد، یا به بزرگترها احترام بگذارد، یا …، چادری زیبا به او هدیه خواهید داد. این شرط­‌گذاشتن شما هم اهمیت چادر را نزد او بالا می­برد؛ و هم انگیزه او را برای استفاده از چادر تحریک می­کند.
4- هنگامی که از چادر استفاده می­کند، از او و زیباییش تعریف کنید و بگویید که حالا چقدر زیبا و با وقار و خانم شده است.
5- بسیاری از آموزشها در مورد فواید چادر و… را می­توانید به صورت غیرمستقیم به او انتقال دهید. برای مثال در حضور او با همسرتان در مورد فواید این مسأله گفتگو کنید؛ بدون اینکه او احساس کند منظورتان اوست و متوجه شود شما دارید فیلم‌بازی می­کنید و مصنوعی حرف می­زنید.
در پایان برای شما آرزوی موفقیت می­کنیم و امیدواریم در این کار موفق باشید.