فرارو- رانندگی در مسیر بدنام “جاده مرگ” بولیوی مسافران را به دنیایی میبرد که در آن دو منبع برای قرنها منشاء جذابیت، سوء تفاهم و بحث و جدل بوده اند: کوکا و طلا.
به گزارش فرارو به نقل از بخش جهانی شبکه خبری بی بی سی؛ پس از گذر از گذرگاه ۴۸۰۰ متری در ابری از مه فرو میروید. اینجا Camino de la Muerte یا جاده مرگ خطرناکترین جاده جهان است.
جاده یونگاس ۶۴ کیلومتری که از شهر لاپاز در آند با ارتفاع بالا تا درههای نیمه گرمسیری یونگاس و دشتهای آمازون فراتر از آن امتداد دارد، شامل یک سرازیری با شیب تند ۳۵۰۰ متری است. بخشهای از این جاده تنها ۳ متر عرض دارند. پیچهای تیز و نقاط کور در گوشه جاده دیده میشوند. ریزش آب از آبشارهای کوچک از صخرههای اطراف جاده قابل مشاهده است. موانع ایمنی به ندرت دیده میشوند و زیارتگاههای کنار جاده بسیار بیشتر از موانع ایمنی هستند: صلیبهای سفید و دستههای گل.
با این وجود، شهرت این جاده خطرناک در بولیوی آن را به یک جاذبه گردشگری تبدیل کرده و جریان ثابتی از مسافران مشتاق را به سوی خود کشانده است. این مسیر هم چنین دروازهای به یک منطقه نادیده گرفته شده با منطقه حاصلخیز و تنوع زیستی قابل توجه بین رشته کوههای آند و آمازون است و ارتباط نزدیکی با دو منبع دارد که شیفتگی و احترام و هم چنین سوء تفاهم را موجب شده اند: کوکا و طلا.
پس از دو ساعت رانندگی در جاده مرگ، به کوروئیکو که زمانی مرکز استخراج طلا بود و اکنون یک تفرجگاه بی سر و صدا است خواهید رسید. خاکهای غنی و بارندگی فراوان، یونگاس را که در امتداد دامنههای شرقی آند قرار دارد به یک مرکز کشاورزی تبدیل کرده است. این منطقه با مسیرهای تجاری باستانی زمانی توسط کاروانهای لاما مورد تردد قرار میگرفت و سبد نان را به امپراتوریهای اینکا و تیواناکو میرساند.
در آنجا گیاهان بوتهای با شاخه باریک و برگهای بیضی شکل دیده میشوند: کوکا. کوکا برای هزاران سال عنصری کلیدی در بسیاری از فرهنگهای آمریکای جنوبی بوده است و بولیوی یکی از بزرگترین تولید کنندگان آن در قاره امریکای لاتین است و صدها کیلومتر مربع از زمینهای زراعی آن کشور به تولید این محصول اختصاص یافته است که دو سوم آن در یونگاس است. برگها سرشار از ویتامینها و مواد معدنی هستند و به عنوان یک محرک ملایم عمل میکنند و به رفع گرسنگی، تشنگی، خستگی، هضم غذا و سرکوب درد کمک میکنند. کوکا از ۸۰۰۰ سال پیش در مراسم مذهبی و هم چنین به عنوان دارو و ارز برای مبادله مورد استفاده قرار گرفته است.
اسپانیاییها در ابتدا کوکا را مادهای شیطانی قلمداد کردند، اما پس از درک تاثیر مفید آن بر روی مردم بومی که مجبور به کار در معادن و مزارع بودند نظر مقامهای استعماری اسپانیایی تغییر کرد و محصول را تجاری کردند. علاقه به کوکا به آرامی فراتر از قاره امریکای لاتین رشد کرد. در طول قرن نوزدهم، کوکا و آلکالوئید روان گردان آن به طور فزایندهای در اروپا و آمریکای شمالی محبوبیت کسب کرد و در نوشیدنیها، داروها و محصولات مختلف دیگر مورد استفاده قرار گرفت.
از طرفداران محصولات دارای کوکائین از جمله نوعی شراب فرانسوی با بیش از ۲۰۰ میلی گرم در لیتر کوکائین میتوان به چهرههای مشهوری، چون توماس ادیسون، اولیس اس گرانت (هجدهمین رئیس جمهور امریکا)، امیل زولا (رمان نویس) و پاپ لئو سیزدهم اشاره کرد. در تبلیغ آن شراب ادعا شده بود که کوکائین بدن و مغز را تازه میکند.
امروزه کوکا توسط بسیاری از مردم بولیوی به عنوان یک گیاه مقدس در نظر گرفته میشود که به طور منظم توسط یک سوم جمعیت استفاده میشود هر چند کوکائین در آن کشور به طور رسمی غیرقانونی محسوب میشود. به نظر میرسد باید جایگاه کوکا و مصرف آن را در اکثر بخشها و قومیتهای امریکای لاتین به عنوان یک رسم ملی در نظر گرفت درست مانند نوشیدن چای برای بریتانیایی ها.
در نهایت به رودخانه خروشان کوروئیکو میرسید که نمادی از منبع دیگری از یونگاس است: طلا. یک مسیر طلایی به نام “روتا دل اورو” در آنجا دیده میشود که ۳۵۰ کیلومتر از طریق آبراههای منطقه و تا آمازون همسایه امتداد دارد و برای قرنها کاوشگران را به خود جذب کرده است. اگرچه بستر رودخانه ها، نهرها و نهرها سرشار از ذخایر طلا بوده اند، اما هرگز به قدری طلا تولید نکرده اند که اشتهای فاتحان و کسانی را که در پی طلا بوده اند را برطرف سازند. در نتیجه، شایعات بی شماری درباره ثروتهای از دست رفته و گنجینههای پنهان در اطراف یونگاس و مناطق همجوار آن نقل شده اند.
بسیاری از اسطورهها به یسوعیان مربوط میشوند که گفته میشود از طریق استثمار مردم بومی ثروت زیادی در آمریکای لاتین جمع آوری کردند. پس از آن، اما در سال ۱۷۶۷ میلادی آنان که بیش از حد قدرتمند و مستقل شده بودند از سوی اسپانیاییها به عنوان یک تهدید قلمداد شده و از بولیوی اخراج شدند. آن چه بر سر ثروت هنگفت آنان آمد موضوع حدس و گمانه زنیهای بسیاری بود که بخشی از آن با واقعیت مرتبط است. گفته میشد که گنجینه بزرگی از طلا توسط یسوعیان در تونلی در نزدیکی رودخانه ساکامبایا که در جنوب یونگاس است دفن شده بود.
فراتر از داستان پردازی ها، با افزایش قیمت طلا پس از بحران مالی جهانی سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ میلادی هجوم جویندگان طلا به بخشهایی از یونگاس و آمازون بولیوی شدت گرفت. همان طور که در گزارش سال ۲۰۱۸ میلادی پروژه اطلاعات جغرافیایی مرجع اجتماعی و زیست محیطی آمازون ائتلافی از سازمانهای جامعه مدنی اشاره شده بسیاری از معادن غیرقانونی بوده و با جنایات سازمان یافته، مسموم شدن آبراهها و افزایش جنگل زدایی مرتبط بوده اند.