۱- برآورد خمس و زکات و تخمین حساب و کتاب آن بر اساس اعتمادی است که به خود پرداخت‌کننده می‌شود هیچ نیازی به بازرسی و نظارت دیگری نیست در حالی که مالیات مبلغی است که دولت تعیین و محاسبه و دریافت می‌کند.

۲- گیرندگان زکات، پیامبر اکرم و جانشینان آن بزرگوار و کسانی هستند که از طرف حضرت اجازه داشته باشند، ولی در مالیات اینگونه نیست.

۳-خمس و زکات باید بر اساس عقیده و ایمان و با قصد قربت و رضای خداوند متعال پرداخت شود. تا آنجا که اگر مسائل عاطفی، ‌اجتماعی، سیاسی، قبیله‌ای یا کسب شهرست و عزت در نظر باشد، گویا حق خداوند پرداخت نشده است ولی در پرداخت مالیات این ایمان و قصد قربت و اخلاص لازم نیست.

۴- خمس و زکات از افرادی گرفته می‌شود که توان مالی دارند، ولی مالیات این‌گونه نیست و گاهی بر پارچه و کاغذ و ماشین و سیگار مالیات بسته می‌شود، خواه مصرف‌کننده فقیر باشد یا غنی.

۵- خمس و زکات را مردم با اراده و اختیار به کسانی می‌دهند که محبوب آنها هستند ولی در مالیات نه دهنده اختیاری دارد و نه گیرنده آن محبوبیت و قداستی.

۶- مالیات نوعا برای هزینه‌های شخصی زندگی خود ماست ولی خمس و زکات برای کمک به دیگران است. توضیح اینکه همان‌گونه که انسان داخل منزل را موزائیک می‌کند، مبلغی به عنوان مالیات می‌پردازد که بیرون خانه او آسفالت شود و همانگونه که درهای داخل منزل را قفل می‌زند، مبلغی مالیات می‌دهد که پلیس بیرون خانه را محافظت کند.

بنابراین انسان دو نوع هزینه دارد: هزینه‌هایی که مستقیما برای داخل منزل تهیه می‌کند و هزینه‌هایی که از طریق دولت برای رفاه و خدمات بیرون منزل به واسطه مالیات دریافت می‌کند، پس مالیات بخشی از هزینه‌های شخصی انسان است.

لذا کسانی که خمس می‌دهند باید مخارج زندگی خود را از درآمد کم کنند و مالیاتی را که می‌دهند جزء مخارج زندگی آنها حساب می‌شود. مثلا اگر شخصی در سال دو میلیون تومان درآمد دارد و یک میلیون تومان خرج زندگی او است و صد هزار تومان مالیات پرداخت می‌کند، این شخص به هنگام حساب سال باید صد هزار تومان را مثل یک میلیون تومان جزء زندگی خود قرار دهد و نهصد هزار تومان را پس‌انداز و سود حساب کند و خمس همان نهصد هزار تومان را بپردازد.

بنابراین زکات و خمس برای خدمت به دیگران است ولی مالیات برای دریافت خدمات دولتی برای خود ماست.

۷- در زمان امامان معصوم (ع) حکومت‌ها از مردم مالیات‌هایی با نام خراج و عشریه می‌گرفتند، ولی باز هم مردم خمس و زکات خود را به امام عزیز می‌دادند و آن بزرگواران می‌گرفتند و نمی‌فرمودند شما که خراج می‌دهید، لازم نیست خمس و زکات بدهید.

۸- حاکم اسلامی و فقیه جامع‌الشرایط می‌تواند در شرایطی میزان مالیات پرداختی مردم را کم و زیاد کند و اکنون ولایت فقیه علاوه بر خمس و زکات، دستور پرداخت مالیات را نیز داده‌اند.

۹- در تمامی کشورهای دنیا علاوه بر مالیات، صندوق‌های خیریه و موسسات عام‌المنفعه‌ای وجود دارد و تمام خدمات را بر دوش دولت نمی‌گذارند.

منبع:

روح الله بیگی ئیلانلو ، کتاب ارزش‌های اجتماعی در قرآن

تابناک