قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
۱۳۹۸/۰۱/۲۷
–
۴۰۵۸ بازدید
ایا در نهج البلاغه مطلبی مبنی بر فرق شک و ریب وجود دارد ؟
کتاب شریف نهج البلاغه در حقیقت کتاب حدیثی است. و کتاب لغت نیست. درباره فرق و تفاوت بین لغات و واژگان باید به کتاب های لغات شناسی و فقه اللغة مانند الفروق الغویه مراجعه نمایید.
اما خدمت شما عرض شود که ریب و شک از نظر معنا و کاربرد تقریباً مترادف هستند و در ادبیات فارسی به جای یکدیگر نیز استعمال می‌شوند؛ هر چند از نظر ریشه‌ای تفاوت دارند.
«شک» از ریشه «شکک» به معنای داخل نمودن چیزی در چیزی است. عرب در ابتدا آن‌جا که نیزه را بر بدن دیگری وارد می‌کردند، می‌گفتند: «شککته بالرمح». شک را به این جهت شک می‌نامند که برای شخص شاک دو چیز در محل واحدی(ذهن و نفس او) وارد شدند و او به هیچ‌کدام یقین ندارد.(1)
کلمه «ریب» را برخی از اهل لغت به معنای شک و خوف می‌دانند ولی برخی دیگر آن‌را اخص از شک می‌داند؛ یعنی ریب را شکی می‌دانند که همراه تهمت باشد. همچنین برخی از محققین ریب را به معنای اضطراب و تلاطم می‌دانند. (2)
بنابراین ریب از نظر لغت، دارای معانی متفاوت است؛ شاید به همین جهت است که در برخی از موارد «ریب»، منشأ و سبب «شک» شمرده شده است؛ مانند حدیث حضرت علی(علیه السلام) که می‌فرماید: «لا ترتابوا فتشکّوا» ریب نورزید تا دچار شک شوید (3) ظاهر این روایت این است که «ریب» سبب «شک» می‌شود.
برخی از محققان در توضیح این حدیث می‌گویند: مقصود از ریب در این‌جا شک یا تهمت یا لوازم آن دو نیست، بلکه ریب در این‌جا به معنای اضطراب و تلاطم است؛ و منظور این است که به واسطه فرو رفتن در شبهات و یا در اثر عمل بر خلاف علم، نفس خود را در اضطراب و ناآرامی قرار ندهید، تا گرفتار شک و تردید گردید. (4)
البته در متن روایت نیز شاهدی بر این برداشت وجود دارد؛ زیرا امام(ع) در پی تشویق مردم به عمل کردن به معلومات و جهت نشان دادن راه‌کار برای استواری در علم می‌فرماید: «ریب نورزید تا دچار شک شوید».
در برخی موارد نیز «شک» به عنوان سبب «ریب» بیان شده است؛ قرآن کریم می‌فرماید: «وَ حیلَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ ما یَشْتَهُونَ کَما فُعِلَ بِأَشْیاعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ کانُوا فی شَکٍّ مُریبٍ»؛(5)
در این جا ریب به معنای شک همراه با تهمت و سوء ظن آمده است؛ و ظاهرش این است که شک مطلق و ابتدایی، عامل و سبب چنین شک و ریب شده است. در حقیقت این تفاوت‌ها، ناشی از معانی نسبتاً متفاوتی است که هر کدام از این الفاظ دارند.
پاورقی:
(1) ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج 3، ص173، قم، چاپ اول، 1404ق.
(2) «الرَّیب : ما رابَکَ مِن أمرٍ. تقول: رابَنِى هذا الأمرُ، إذا أدخَلَ علیک شَکًّا و خَوفا. و أراب». معجم مقاییس اللغه، ج 2، ص 463. و کتاب الفروق فی اللغة، ص 92.
(3) الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 45.
(4) کتاب الوافی شرح اصول کافی، ج 1، ص 207.
(5) سوره سبأ/ 54.
اما خدمت شما عرض شود که ریب و شک از نظر معنا و کاربرد تقریباً مترادف هستند و در ادبیات فارسی به جای یکدیگر نیز استعمال می‌شوند؛ هر چند از نظر ریشه‌ای تفاوت دارند.
«شک» از ریشه «شکک» به معنای داخل نمودن چیزی در چیزی است. عرب در ابتدا آن‌جا که نیزه را بر بدن دیگری وارد می‌کردند، می‌گفتند: «شککته بالرمح». شک را به این جهت شک می‌نامند که برای شخص شاک دو چیز در محل واحدی(ذهن و نفس او) وارد شدند و او به هیچ‌کدام یقین ندارد.(1)
کلمه «ریب» را برخی از اهل لغت به معنای شک و خوف می‌دانند ولی برخی دیگر آن‌را اخص از شک می‌داند؛ یعنی ریب را شکی می‌دانند که همراه تهمت باشد. همچنین برخی از محققین ریب را به معنای اضطراب و تلاطم می‌دانند. (2)
بنابراین ریب از نظر لغت، دارای معانی متفاوت است؛ شاید به همین جهت است که در برخی از موارد «ریب»، منشأ و سبب «شک» شمرده شده است؛ مانند حدیث حضرت علی(علیه السلام) که می‌فرماید: «لا ترتابوا فتشکّوا» ریب نورزید تا دچار شک شوید (3) ظاهر این روایت این است که «ریب» سبب «شک» می‌شود.
برخی از محققان در توضیح این حدیث می‌گویند: مقصود از ریب در این‌جا شک یا تهمت یا لوازم آن دو نیست، بلکه ریب در این‌جا به معنای اضطراب و تلاطم است؛ و منظور این است که به واسطه فرو رفتن در شبهات و یا در اثر عمل بر خلاف علم، نفس خود را در اضطراب و ناآرامی قرار ندهید، تا گرفتار شک و تردید گردید. (4)
البته در متن روایت نیز شاهدی بر این برداشت وجود دارد؛ زیرا امام(ع) در پی تشویق مردم به عمل کردن به معلومات و جهت نشان دادن راه‌کار برای استواری در علم می‌فرماید: «ریب نورزید تا دچار شک شوید».
در برخی موارد نیز «شک» به عنوان سبب «ریب» بیان شده است؛ قرآن کریم می‌فرماید: «وَ حیلَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ ما یَشْتَهُونَ کَما فُعِلَ بِأَشْیاعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ کانُوا فی شَکٍّ مُریبٍ»؛(5)
در این جا ریب به معنای شک همراه با تهمت و سوء ظن آمده است؛ و ظاهرش این است که شک مطلق و ابتدایی، عامل و سبب چنین شک و ریب شده است. در حقیقت این تفاوت‌ها، ناشی از معانی نسبتاً متفاوتی است که هر کدام از این الفاظ دارند.
پاورقی:
(1) ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج 3، ص173، قم، چاپ اول، 1404ق.
(2) «الرَّیب : ما رابَکَ مِن أمرٍ. تقول: رابَنِى هذا الأمرُ، إذا أدخَلَ علیک شَکًّا و خَوفا. و أراب». معجم مقاییس اللغه، ج 2، ص 463. و کتاب الفروق فی اللغة، ص 92.
(3) الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 45.
(4) کتاب الوافی شرح اصول کافی، ج 1، ص 207.
(5) سوره سبأ/ 54.