در میان جریان های فکری جاری در جهان معمولا تفکر و اندیشه ای مورد هجمه قرار می گیرد که تاثیر گذاری بیشتری داشته و توان تقابل افزون تری با جریان های باطل از خود نشان داده است به قول معروف قطار در حال حرکت مورد اصابت سنگ های کودکان قرار می گیرد. و این دقیقا حال  و روز تفکر شیعه و جریان امامت است که سال هاست به سنگ بی مهری و حتی کینه برخی نواخته می شود و در این میان هستند شبهاتی که با لعاب های انسان دوستانه اندیشه های خاکستری را به خود جلب می کنند.
 
در گذشته های دور و نزدیک تاکنون، تفکّر شیعی توسط دشمنان و بدخواهان مورد هجمه های ناروا و ناعادلانه ای قرار گرفته است. دشمنانی که غالباً همراهی حکومت ها و ابرقدرت های جهان را با خود داشته اند و آزادانه، بدون هیچ اِبایی به رفتار خصمانه خویش ادامه داده و گاهاً مورد تقدیر جهانی نیز قرار گرفته اند.
 
امّا مسئله ای که این کوردلان از آن غافل هستند، توجّه خاصّ باری تعالی به خطّ فکری شیعه است. تفکّری که برخاسته از اسلام ناب محمّدی و توحید ابراهیمی می باشد. خداوند در سوره الصف آیه 8 بدان اشاره می فرمایند: «یُریدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ‏ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُون‏». یعنی «مى‏خواهند نور خدا را با دهن‏هاى خود خاموش کنند (دعوت پیامبر و دین و کتاب او را به تکذیب و افترا باطل نمایند) حال آنکه خدا تمام کننده نور خویش است هر چند کافران را خوش نیاید».[1]  

 

در تفسیر این آیه شریفه در کتب تفسیری معتبر، نور الله را دین خدا و سنّت رسول الله (ص)[2] و ولایت امیرالمؤمنین علی (ع)[3] و ظهور منجی عالم بشریّت[4] معرّفی می نمایند.
 
آری کفّار و مشرکین و ملحدین و غاصبین و منافقین و جاهلین هر کدام بنحوی در صدد وارد نمودن خدشه ای در اسلام و تفکّر اسلامی و دینی هستند. آن ها از طریق ایجاد شبهه و تردید بین مسلمانان خصوصاً در بین جوانان، با بهره گیری از تمام توانایی خویش سعی در اجرایی نمودن اهداف پلید خویش دارند.
 

تلاش اندیشمندان در رد شبهات

سطح شبهات وارده به دین آنقدر زیاد است که اگر بخواهیم همه آن ها را جمع کنیم هفتاد مثنوی هفتاد من میشود و اگر بخواهیم پاسخهایی را که بزرگان شیعه به این شبهات داده اند ردیف کنیم خود کتابخانه ای مفصل خواهد شد فقط در یک مورد علامه امینی یازده جلد کتاب به نام الغدیر تالیف کرده است و یا فقط به خاطر یک اظهار نظر در مورد اینکه شیعه مولف و یا شخصیت علمی قابل توجهی ندارد آقا بزرگ تهرانی الذریعه را نوشت و سید محسن امین عاملی اعیان الشیعه را به رشته تحریر در آورد و یا مرحوم آیت الله معرفت التمهید را در پاسخ به شبهات قرآنی نوشت و دها و صدها کتاب دیگر که معرفی آن ها از حوصله این وجیزه خارج است . اگر قرار باشد شبهات و ردّیه های آنان را لیست نمائیم هزاران صفحه را به خود اختصاص خواهد داد. زیرا که کوردلان از جهل خویش به هر مسئله ای از مسائل دین خنجر زده و بدنبال ایجاد رخنه ای در آن می باشند، امّا بحمدالله در مقابل این عمل جاهلانه حضور قهرمانانه دانشمندان و علمای عرصه دین را داریم که تو دهنی محکمی به این شبهه افکنان زده اند و آنچه که نتیجه این شبه افکنی ها می باشد جز عزّت و اقتدار دین مبین اسلام نخواهد بود.
 

بررسی و پاسخ به یک شبهه

شبهه ای که در این یادداشت قصد بررسی پیرامون آن را داریم، راجع به ساخت و سازهای حرم های اهل بیت علیهم السلام می باشد.
 
گاهاً شنیده و دیده می شود که افرادی نسبت به هزینه های صورت گرفته برای ساخت بقاع متبرکه اهل بیت علیهم السلام ایراد گرفته و بجای آن انتظار دارند این هزینه ها صرف فقرا و گرفتاری های اقتصادی شود و اینگونه مصارف را ضروری نمی دانند و آن را از اولویت های ابتدایی نمی دانند.
 

پیشینه شبهه

اولین کسانی که اینگونه مخالفت ها را با ساخت ضریح و گنبد و حرم برای اهل بیت (ع) داشته اند، خلفا و حکمای غاصب بنی عباس بوده اند که بارها و بارها حرم امام حسین (ع) را تخریب و مانع گسترش فرهنگ زیارت و توسل به ذوات مقدس اهل بیت عصمت و طهارت می شدند.
 

 

این شبهه در زمانه اخیر توسط وهّابیّت بسط و گسترش یافته و توسّط دواعش نادان اجرایی گشته است، که در یک نمونه  شاهد تخریب و حمله به حرم امامین عسکرین بوده ایم.
 

پاسخ به شبهه خطاب به مؤمنین

پاسخ به شبهه و تردیدی که از ناحیه مؤمنین از شیعه که متأسّفانه از طریق وسائس شیطانی به درون قلب آنان نفوذ کرده است، آن چیزی است که اکنون در صدد بیان آن هستیم.
 

پاسخ قرآنی

هر مکتب و دینی یک لگو و پرچمی برای معرّفی خویش نیاز دارد. که به تعبیر قرآن شعائر دینی نام دارد.[5] شعائر جمع شعار می باشد. هر آن چیزی که انسان را به سمت خدا می کشاند شعار دین محسوب می شود.[6] در قرآن حجّ و اعمال مربوط به آن را شعائر دینی می داند.[7] حتّی یکی از شعائر دینی کعبه است که به دستور خداوند توسط حضرت ابراهیم و اسماعیل (ع) ساخته شد.
 
در آیه 21 سوره کهف به صراحت از ساخت معبد و مسجدی در کنار مقبره اصحاب کهف سخن می گوید تا برای آیندگان درس عبرت و برای حاضران یادآوراتفاق بزرگ و عظیمی که همه نشان دهنده توحید و عظمت باری تعالی می باشد، هست.[8]  
در آیه 36 سوره نور از خانه هایی سخن می گوید که خداوند اذن ذکر و یاد خود را در آنجا داده است و مقام و جایگاه آن را والا می داند[9] که در روایتی آن خانه ها را خانه انبیاء و اهل بیت معرّفی نموده است[10].
 
همان طور که مشاهده می فرمایید، از منظر قرآن ساخت حرم و مسجدهایی حول حرم اهل بیت (ع) همگی از شعائر الهی محسوب می شوند؛ زیرا که در این اماکن چیزی جز یاد و ذکر خداوند صورت نمی گیرد. پس بر مؤمنین لازم است جهت اعتلا و سرافرازی پرچم شیعه بیش از پیش به این امر مقدّس بپردازند.
 

پاسخ روایی

در روایتی امام صادق (ع) می فرمایند: رسول الله (ص) از به شهادت رسیدن امیرالمؤمنین (ع) خبر می دهند و ایشان از پیامبر راجع به کسانی که به ساخت و تعمیر زیارتگاه های اهل بیت می پردازند پرسش می نمایند، که رسول خدا (ص) پاداش این افراد را بخشودگی از گناهان همچون روزی که از مادر متولّد شده اند می دانند و درجه آنان را همچون افرادی می دانند که حضرت سلیمان (ع) را در ساخت بیت المقدّس یاری نمودند؛ هچنین پیامبر وعده شفاعت از ایشان را در روز قیامت می دهند.[11]  
بر اساس این روایت شخص مؤمن با پرداخت مال، اندوخته های معنوی بسیار گران بهایی را بدست خواهد آورد و چه تجارتی بهتر از این و تجارتی اینچنینی را فقط در معامله با خدا و اهل بیت می توانید بیابید.
 

پاسخ فقهی

یکی از نکاتی که در این بین وجود دارد این است که این اماکن مقدسه در اکثر موارد از موقوفات و نذورات مردمی ساخته و اداره می شود و همان گونه که در فقه آمده است بر متولیان وقف لازم است چیزی را که افراد برای نیتی وقف کرده اند در همان راه مصرف کنند و نمی توان زمین ملک و یا منفعتی را که کسی برای حرم مطهر ائمه و امام زادگان وقف کرده است در راه دیگری مصرف کرد.
 

پاسخ عقلی

اوّلاً : تجلیل و تکریم بزرگان و مؤثّرین در دین و مذهب و زندگی اقتصادی و معنوی چه در زمان حیات و چه در زمان ممات آنان امری بدیهی از ناحیه عقل است و عقل سلیم آن را جزو وظایف لاینفکّ خویش می داند و شکر گذاری از مخلوق را شکرگذاری از خالق می پندارد.[12]  
ثانیاً : حفظ و نگهداری و ترمیم این مکان ها نوعی توجّه به تمدّن اسلامی و پیشینه تاریخی معماری اسلامی است که برای آیندگان و جویندگان حقیقت راه گشا خواهد بود.
 
ثالثاً : در کنار این حرم های مقدّس، گروه های خیریّه و عامّ المنفعة تشکیل می شود و از مهمترین اهدافشان شناسایی و کمک به مستحقّین و نیازمندان می باشد.
 
کافی است کمی روی همین پاسخ های کوتاه و ابتدائی بیندیشیم تا ببینیم که ریشه این گونه شبهات چیزی جز تنگ نظری و کوته اندیشی معاندان نیست.

پی‌نوشت:
[1] ترجمه قرآن مرحوم آیت الله مشکینی.
[2] ترجمه تفسیر المیزان، ج‏19، ص: 431.
[3] البرهان فی تفسیر القرآن، ج‏5، ص: 365.
[4] تفسیر القمی، ج‏2، ص: 365.
[5] سوره حج، آیه 32: «ذلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ» . (چنین، و هر کس قربانى‏هاى خدا را بزرگ دارد این از پرهیزگارى دلها است).
[6] التحقیق فی کلمات القرآن، ج6، ص91.
[7] سوره بقره، آیه 158: «إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللَّهَ شاکِرٌ عَلیمٌ» . (همانا صفا و مروه دو نمونه از نشانه‏هاى خدا است پس هر کس حج خانه و یا عمره بجاى آورد میتواند میان آن دو، سعى کند و کسى که عمل خیرى را به طوع و رغبت خود بیاورد، خداوند شاکر و دانا است).
[8] «وَ کَذَالِکَ أَعْثرَنَا عَلَیهِمْ لِیَعْلَمُواْ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَةَ لَا رَیْبَ فِیهَا إِذْ یَتَنَزَعُونَ بَیْنهُمْ أَمْرَهُمْ  فَقَالُواْ ابْنُواْ عَلَیهِم بُنْیَانًا  رَّبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ  قَالَ الَّذِینَ غَلَبُواْ عَلىَ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَیهِم مَّسْجِدًا».
[9] «فىِ بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَ الاَصَال».
[10] تفسیر القمی، ج‏2، ص: 104.
[11] بحارالانوار، ج97، ص120، باب2، ثواب تعمیر قبور النبی و الائمة.
[12] لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق.